Portret Avercamp geschilderd door Yakhovsky
Portret Avercamp geschilderd door Yakhovsky reproductie

Hendrick Avercamp alias De Stomme van Campen in beeld gebracht

· leestijd 1 minuut Algemeen


(door Maarten van Gemert)
KAMPEN – Over de hele wereld hangen schilderijen van Hendrick Avercamp maar zijn eigen Kampen heeft er slechts één, in bruikleen. De beroemde schilder van winterlandschappen uit de 16e eeuw is zelf ook een onbekende in Kampen. Daar willen Paul Reichenbach en Dmitry Yakhovsky verandering in brengen met de graphic novel ’Winterschilder - Het leven van Hendrick Avercamp’.

Onderzoek
Via een Wit-Rus en Sint-Petersburg moest het idee in Kampen landen. Dmitry Yakhovsky maakte kennis met schilderijen van Avercamp in een Russisch museum. Samen met zijn vrouw Debra Yakhovsky-van der Veen kwam hij op het idee van de biografie. Het kunstenaarsechtpaar polste Paul Reichenbach die meteen enthousiast was. De organisator van het Kamper Stripspektakel werkt al langer samen met de Wit-Russische schilder en tekenaar.

Reichenbach ging op onderzoek uit wat niet meeviel. De belangrijkste en betrouwbaarste bron die hij vond, was Clara Welcker. Deze Kamper stadsarchivaris van 1917 tot 1946 had in 1933 de titanenklus opgepakt om een biografie over Avercamp te schrijven. Hierin proefde Reichenbach, ondanks uitgesponnen genealogische opsommingen, bewondering en respect voor de doofstom geboren schilder - beter bekend onder zijn bijnaam ’De Stomme van Campen’.

Informatie die bekend werd na 1933, pikte Reichenbach op bij Avercampkenners, waaronder drie Kamper stadsgidsen. Portretten van Avercamp ontbreken nagenoeg waardoor Yakhovsky al zijn vakmanschap en inlevingsvermogen in moest zetten. Ondanks deze onzekerheid en enkele blinde vlekken in de tijd is het een betrouwbare en informatieve grafische biografie geworden.


Paul & Dmitry tonen foto van Clara Welcker (foto: Maarten van Gemert)

Ontsluierd
Thea Beckman en cultuurZIEN hebben in het verleden al tipjes opgelicht van de sluier over Avercamp (1585-1634). Beckman publiceerde in 1992 het boek (over) ’De Stomme van Kampen’. Ze wilde hiermee het talent benadrukken dat ook mensen met een beperking kunnen hebben. De moeder van Avercamp zette zich eveneens hiervoor in. Zij reserveerde in haar testament geld voor haar ”stomme en miserabele zoon”.

Dit heeft cultuurZIEN beschreven op de website vrouwenvankampen.nl. De biografie over Beatrix Vekemans (1563-1633) rept onvermijdelijk over haar oudste zoon Hendrick. Tijdens de presentatie van de graphic novel, op drie december in de Gouden Zaal, gaf Paul Reichenbach een voorzet. Theo van Mierlo ging vervolgens uitgebreid in op het leven van Avercamp. Het Stedelijk Museum Kampen heeft enkel een kleine pentekening van Hendrick Avercamp en een schilderij van hem dat in (langdurige) bruikleen is van het Rijksmuseum.

Van neef Barent Avercamp heeft het Kamper museum twee schilderijen plus diens schetsenboek. De missie van Reichenbach en Yakhovsky om Hendrick Avercamp ”terug te halen naar Kampen” is net begonnen. Er wordt gewerkt aan een Engelse vertaling en lesstof voor basisscholen. cultuurZIEN deed dit al eens voor scholen in Zwolle, naast stadswandelingen over de Stomme van Campen. Voor €14,90 kunnen Kampenaren via Pear Productions en Boekhandel Bos toegankelijk en diepgaand kennis maken met hun ”belangrijke stadgenoot”.