Afbeelding
Fred Sollie

De geschiedenis van Koningsdag

· leestijd 1 minuut Algemeen

Op 31 augustus 1885 werd in Nederland ter gelegenheid van de vijfde verjaardag van Prinses Wilhelmina de eerste Prinsessedag gevierd. Deze dag was de voorloper van Koninginnedag. Het initiatief komt van de liberalen, die met het feest de nationale eenheid wilden benadrukken.

Na het overlijden van Koning Willem III op 23 november 1890 werd Wilhelmina Koningin, onder regentschap van haar moeder Koningin Emma. In 1891 werd in Nederland de eerste echte Koninginnedag gevierd. Koningin Wilhelmina en haar familie waren niet aanwezig bij de festiviteiten op Koninginnedag. Koninginnedag was in die jaren ook de laatste dag van de schoolvakantie, waardoor deze dag al snel een feestdag voor kinderen werd. Op 31 augustus 1902 groeide Koninginnedag uit tot een echt volksfeest. De bevolking vierde toen namelijk ook het bericht dat Koningin Wilhelmina net hersteld was van een ernstige ziekte.

Juliana

In september 1948 volgde Koningin Juliana haar moeder op. Zij vierde net als Koningin Wilhelmina Koninginnedag op haar eigen verjaardag: 30 april, voor het eerst in 1949. De Koningin en haar familie namen op het bordes van Paleis Soestdijk een defilé af. Veel Nederlanders liepen in een kilometerslange rij langs het bordes en gaven de Koninklijke Familie bloemen en geschenken. Dit bloemendefilé was vanaf midden jaren '50 op de televisie te zien. Onder Koningin Juliana werd Koninginnedag een officiële vrije dag en de viering groeide uit tot een nationale feestdag, die in het teken staat van saamhorigheid.

Beatrix

Koningin Beatrix besloot bij haar aantreden als Koningin, uit respect voor haar moeder, Koninginnedag op 30 april te blijven vieren. Ze koos ervoor niet de mensen naar haar toe te laten komen, maar juist zelf naar de mensen toe te gaan. Een praktische overweging bij deze datum was dat de activiteiten die onlosmakelijk met deze dag waren verbonden doorgaans in de buitenlucht plaatsvonden en dus gebaat waren bij een gerede kans op weersomstandigheden die zich hiervoor lenen. Samen met andere leden van de Koninklijke Familie bezocht ze ieder jaar een of twee gemeenten in Nederland, om daar Koninginnedag te vieren.

Willem-Alexander

Onder koningin Beatrix (1980-2013) bleef Koninginnedag gevierd worden op 30 april. De viering veranderde wel van karakter. Koningin Beatrix ging met haar familie zelf naar twee plaatsen om festiviteiten bij te wonen. Bij de inhuldiging van koning Willem-Alexander op 30 april 2013 werd bekendgemaakt dat Koningsdag voortaan gevierd wordt op 27 april, zijn geboortedag.

Fotobijschrift

Onthulling portret koning Willem Alexander op 22 april 2016 in Stedelijk Museum Kampen door burgemeester Koelewijn en oud-conservator Spliethoff van Paleis Het Loo. Het portret werd gemaakt door kunstenaar Kenne Grégoire.