Column burgemeester Bort Koelewijn: Wij willen wonen!

Alarmerend tekort aan woningen

Zin om opnieuw over corona te schrijven heb ik niet. Ik las een interessante brief van minister Ollongren van Binnenlandse Zaken die zij pas aan de Tweede Kamer stuurde. Een brief die niet over corona gaat en toch weer wel. Die brief is een enorme aanmoediging om vooral door te gaan met de bouw van woningen in Nederland. De meest recente prognose van het CBS laat zien dat de bevolkingsgroei groter is dan verwacht. Het aantal inwoners in Nederland stijgt naar 18,5 miljoen in 2030. En de verwachting is tot bijna 20 miljoen in 2060. Een van de gevolgen is de vraag naar woningen. Voor 2030 moet er op elke 7 tot 8 huizen in Nederland 1 huis bijkomen. En in sommige regio’s zelfs 1 op 5.

Het tekort aan woningen is bijzonder groot, met het gevolg dat er grote groepen mensen zijn die geen geschikte en betaalbare woning kunnen vinden. Onder invloed van de toenemende bevolkingsgroei moet de omvang van de bouwproductie verder omhoog om tot 2035 een bouwopgave te realiseren van ruim 1 miljoen nieuwe woningen. Daarvoor wil de minister de kracht van het hele land als geheel benutten. Dat heeft te maken met het feit dat woningbouw tegen een groot aantal andere belangen moet worden afgewogen. Water, klimaat, werklocaties, bereikbaarheid, stikstof, natuur. De minister doet een beroep op de regio’s om de immense opgaven vorm te geven. Zij ziet een nadruk op het brede midden van Nederland en noemt de Randstad, Amersfoort, Zwolle, Arnhem-Nijmegen en de Brabantse stedenrij.

Remmen en gas geven

Bredero zei al ‘het kan verkeren’. Nog maar kort geleden moesten wij als gemeente gaan ‘deprogrammeren’. Een raar woord. Maar het betekent dat ruimte voor woningbouw die in bestemmingsplannen was opgenomen eruit gehaald moest worden omdat wij anders teveel zouden bouwen. De inkt is nog niet droog. Nu ligt er een brief over versnelling en maatregelen om stevig door te bouwen. Het doet mij denken aan mijn eerste rijles. Boven op de rem staan en volop gas geven. Mijn instructeur maakte mij duidelijk dat ik nog wel wat lesjes nodig had. De minister presenteert een pakket aan maatregelen om in 2020 zoveel mogelijk door te bouwen en dat investeringen voor nieuwbouw, verbouw en verduurzaming niet worden uitgesteld. Zij wil helpen obstakels weg te nemen bij procedures en planvorming door extra capaciteit bij gemeenten in te zetten. De bouw voor kwetsbare groepen haalt zij naar voren.

Afspraak om alles op alles te zetten

Met gemeenten en provincies, met de bouwsector en de banken heeft de minister afgesproken dat partijen alles op alles zetten om aan de grote vraag naar woningen te voldoen. De woningbouwverenigingen krijgen extra mogelijkheden om te investeren in sociale woningbouw. Ook gaat de minister extra subsidies beschikbaar stellen voor woningisolatie. Dit jaar stelt zij 50 miljoen beschikbaar voor renovatie en groot onderhoud van scholen en sportgebouwen. Verduurzaming, energiebesparing en werkgelegenheid worden zo gecombineerd. Ook zet zij in op ‘zero emissie mobiele werktuigen’, zodat bouwprojecten niet hoeven te vertragen door de stikstofuitstoot.

Ruimte is schaars

Werken voor de gemeente is nooit saai. Ik voorzie dat onze agenda’s nu gevuld gaan worden met wat deze brief voor de regio Zwolle en ook onze gemeente betekent. In welke mate worden wij aangesproken op onze verantwoordelijkheid voor deze landelijke opgaven en wat vinden wij verantwoord om te doen op ons grondgebied? Ruimte is schaars. Niet alles kan en niet alles kan overal. Er is niet alleen druk vanuit de woningbouw. Ook landbouw, natuur, water, duurzame economie, energie en klimaat vragen om een scherpe afweging. Waar liggen kansen, waar bedreigingen? En wat voor gemeente willen wij zijn? Genoeg thema’s om onze bestuurlijke en politieke agenda’s stevig te vullen, schat ik in.

Geldboom

Ik weet niet hoe het u vergaat. Als ik lees hoeveel miljoenen de overheid nu uitgeeft en zegt uit te gaan geven bij de coronacrisis, dan vraag ik mij af waarom de regering zo vreselijk ingewikkeld doet over de compensatie aan gemeenten voor de tekorten in het sociaal domein. Als de kosten van extra beroep op de zorg door het rijk waren vergoed, dan waren wij als gemeente in staat geweest om juist nu te investeren en werkloosheid tegen te gaan. Het kabinet doet dat nu ook. Maar wij worden gedwongen op van alles en nog wat te bezuinigen. Maar ik hoop dat u mij mijn frustratie over het in de kou laten staan van de gemeenten over het sociaal domein wilt vergeven.

Bort Koelewijn.