Oogsten van rogge. Peer v.d. Boomen en Tinus Snelders, Heike 5.
Oogsten van rogge. Peer v.d. Boomen en Tinus Snelders, Heike 5. Foto: Vereniging Erfgoedhuis Veldhoven

Veldhoven 100: Van boer tot hightechengineer 1921-1930

· leestijd 2 minuten Historie

Veldhoven bestaat dit jaar 100 jaar. Een mijlpaal om bij stil te staan. Dat vindt ook Vereniging Erfgoedhuis Veldhoven. In een boek worden verschillende facetten van het rijke verleden van de gemeente onder de loep genomen. Lees in het Veldhovens Weekblad deel 3 van de rubriek ‘Veldhoven 100’.

VELDHOVEN - Veldhoven van 1 mei 1921 kent een oppervlakte van 4.285,90 ha. Van deze oppervlakte wordt 1.373,21 ha gebruikt voor landbouw, 792,10 ha voor wei- en hooiland, 956,75 ha bestaat uit woeste grond, 775,82 ha bestaat uit bosbouw. Hierbij opgemerkt dat 1.763 ha van de totale oppervlakte eigendom is van de nieuwe gemeente Veldhoven. In 2020 zijn er nog slechts 28 landbouwers, die 606 ha bouw- en weiland in gebruik hebben. Daarnaast nog 3 specifieke akkerbouwers en 9 graantelers, die gezamenlijk nog 86 ha bewerken. In 2015 beschikt Veldhoven nog over 459 ha bos en open natuurlijk terrein. Door annexatie is de oppervlakte in de gemeente vanaf 1921 verminderd met ongeveer 1.100 ha.

Bevolking

Op 31 december 1921 telt de nieuwe gemeente Veldhoven 4.931 inwoners: 2.403 mannen en 2.528 vrouwen. Het overgrote deel van de bevolking vindt dan haar levensbestaan in de landbouwen veeteelt. Van de voormalige gemeente Oerle behoort nagenoeg de gehele bevolking tot de boerenstand. Het grootst gedeelte van het grondgebied van Oerle bestaat uit woeste grond (heide 779 ha en moeras 86 ha). Op de 383 ha landbouwgrond wordt voor 317 ha winterrogge, koren haver en evene (soort haver) geteeld. Op het resterende gedeelte wordt voornamelijk aardappelen gepoot.

Opbrengsten en misoogsten

De aankoopprijs voor een hectare bedraagt in deze periode 900,00 gulden en had een huurprijs van 30,00 gulden per jaar. Nu is dat voor landbouwgrond en weiland respectievelijk 74.000,00 en 70.000,00 euro per ha, en de pachtprijs hiervoor bedraagt nu respectievelijk 700,00 tot 1.200,00 euro per jaar.
Weersomstandigheden en schadelijke dieren zijn dan, maar nu ook belangrijke factoren bij de opbrengst van landbouwproducten. In 1922 is vanwege droogte de grasoogst totaal mislukt. In 1923 en in 1924 mislukt de haveroogst vooral door schadelijke dieren zoals konijnen, houtduiven en kraaien, die het oogsten voor zijn. De aardappelteelt kampt in deze periode erg met schimmelziektes. Waarschijnlijk mede vanwege deze misoogsten besluit het gemeentebestuur in de periode van 1924 tot en met 1928 een begin te maken om 443 ha niets opleverende woeste grond te ontginnen tot 202 ha bosbouw, 204 ha akkerland en 37 ha weiland. Ook de productie in de fruitteelt boekt in deze periode enorme vooruitgang. Bij het Kadaster staan in 1921 slechts 7 boomgaarden geregistreerd met een totale oppervlakte van 4 ha. Eind 1928 groeit dit uit naar 38 boomgaarden met een totale oppervlakte van 18 ha.

Metamorfose

Door kunstmest wordt de landbouwproductie alsmaar vergroot, wat ook weer ten goede komt aan de kwaliteit van grasland voor de veestapel. De grootste winst behalen de boeren met de verkoop van boter en het vee. In juni 1930 is een tellijst opgemaakt van de Veldhovense veestapel. Hieruit blijkt dat de dan 223 boerengezinnen over 179 trekpaarden en 887 melkkoeien beschikken.

Veldhoven 100’ wordt verzorgd door de Vereniging Erfgoedhuis Veldhoven. De uitgebreide versies van de bijdragen verschijnen maandag 15 november 2021 in boekvorm: circa 200 pagina’s, full colour, hardcover. Het boek is bij voorinschrijving te bestellen (leden à € 12,50, niet-leden à € 15,00 ) via

erfgoedhuisveldhoven.nl

In de jaren tussen 1950 en 1980 ondergaat de Veldhovense boer een metamorfose naar hightechengineer. Hoe dat gaat, leest u uitgebreid in het boek ‘100 jaar Veldhoven’.

Op bovenstaande foto Wilgenhoeve, Dorpstraat 103.

Boek ‘100 jaar Veldhoven’

31 december 1921:
4.931 inwoners:
2.403 mannen en
2.528 vrouwen

Vereniging Erfgoedhuis Veldhoven.

Wilgenhoeve, Dorpstraat 103.
Afbeelding
Django Wagner zegt af voor Sail Kampen 2024 en wordt vervangen door Henk Dissel Algemeen 9 uur geleden
Ook bij regen houdt je het droog bij Sail Kampen 2024.
Enorme paraplus boven evenemententerrein houden bezoekers Sail Kampen 2024 droog Algemeen 9 uur geleden
Afbeelding
Luchtbeelden tonen opbouw indrukwekkend evenemententerrein van Sail Kampen 2024 Algemeen 12 uur geleden
Afbeelding
Leg jij het gevoel van Sail Kampen 2024 vast op foto? Stuur je foto in en win. Algemeen 20 uur geleden
Afbeelding
Wie wil De Brug bezorgen in de binnenstad van Kampen? (En enkele andere wijken) Algemeen 21 uur geleden
Afbeelding
Verblijf Oekraïners in samenleving komt in nieuwe fase Algemeen 21 uur geleden
Broederkerk
Regiobijeenkomst van stichting 'Kom over en help' Algemeen 22 uur geleden
Wethouder Richard Boddeus neemt de handtekeningen in ontvangst
Actiegroep Muziekpad bestendigt protest met honderden handtekeningen Algemeen 27 mrt, 23:23
Een eigen moestuin; Alex oefende er in Kampen al mee, maar straks heeft hij een immense moestuin voor eigen biologische teelt (foto: Attest Communicatie)
Freelancer De Brug vertrekt naar Bulgarije (8): Natuurlijk wil ik ook een eigen moestuin Algemeen 27 mrt, 15:57