Een salamander op pad. Voor het voortbestaan van salamanders zijn de poelen onmisbaar. FOTO: Marcel van de Kerkhof.
Een salamander op pad. Voor het voortbestaan van salamanders zijn de poelen onmisbaar. FOTO: Marcel van de Kerkhof.

Poelen zijn een bron van leven

· leestijd 1 minuut Algemeen

Poelen zijn als het ware groene oases in het landschap. Volgens het woordenboek is een oase ‘een waterrijke plek in een woestijn’. Voor heel veel dieren en planten is zo’n poel een plek om in een vijandige omgeving te overleven. Nu leven de mensen in de Kempen en omgeving weliswaar niet in een woestijn, maar toch zijn ook hier de poelen van levensbelang voor veel dieren. En dat belang wordt alleen maar groter.

VELDHOVEN - In het verleden is open water voor mens en dier onmisbaar. In gebieden, die niet in de buurt liggen van een beek of een ven is de mens gedwongen om poelen te graven voor de watervoorziening van mensen en vee.
In de buurt van dorpen en boerderijen zijn ze niet alleen gegraven voor het drinkwater, maar ook om voortdurend voldoende bluswater te hebben voor het geval er brand zou uitbreken. Niet zo gek, als je bedenkt dat de huizen vaak rieten daken hadden. In sommige gebieden is destijds in vrijwel elk weiland wel een drinkpoel te vinden.

Veeziekten

Door de modernisering van de landbouw zijn veel poelen verdwenen. Een andere oorzaak voor het verdwijnen van de poelen was het vermoeden, dat via het water uit de poelen veeziekten verspreid konden worden. Tegenwoordig wordt het belang van poelen gelukkig vaker inzien. Omdat er steeds meer woeste grond verdwijnt, wordt de poel vaak beschouwd als laatste vluchtplaats. Voor padden, salamanders en kikkers zijn de poelen onmisbaar, omdat ze zich hier voortplanten.

Paddentrek

Eind februari begint de paddentrek. Padden zoeken een poel op om het dril af te zetten. Op sommige plaatsen waar de paddentrek massaal is, zijn tunnels onder de weg door gemaakt, omdat de dieren anders doodgereden worden. Als de padden hun dril hebben afgezet verlaten ze het water.
Salamanders zetten hun eieren af in het water maar blijven er zelf ook langere tijd. Datzelfde geldt voor de groene kikker, die haar dril later in het seizoen in het water afzet. Ze blijft het hele jaar in en om de poel aanwezig. Ook voor het overwinteren zitten veel amfibieën in de modderbodem van een poel.

Aanleg

Wie de amfibieënstand in deze omgeving wil verbeteren, die moet oude poelen herstellen en ook nieuwe poelen aanleggen. Een nieuwe poel mag niet te klein zijn. Hij moet een doorsnee hebben van minstens 15 meter. Dat is beter voor de soortenrijkdom. Amfibieën hebben een voorkeur voor een poel met een diep en een ondiep gedeelte. Het ondiepe gedeelte wamt in het voorjaar snel op. En zolang poelen aangelegd en onderhouden worden, kan blijven genieten van de concerten van de groene kikker!

Meer informatie

Voor meer informatie over het IVN VEV, zie de onderstaande website:

www.ivnl.nl/vev

IVN VEV

De poel is de kraamkamer van de pad