Surf tegen de stroom in

KAMPEN - Surf Rock kent strakke regels. Liefhebbers van deze zonnige muziek uit de jaren zestig willen doorgaans een ding: in galm gedrenkte, melodieuze gitaarriffs begeleid door een springerige backbeat. Voor de echte fanaten is alles wat daar van afwijkt 'fout'.

The Phantom Four heeft hier maling aan. De band groeide als The Treble Spankers in de jaren negentig uit tot de, volgens velen, beste surfband van Nederland en heeft iets dat de stroming traditioneel ontbeert: experimentatiedrift. Onlangs is de band een bijzondere samenwerking aangegaan met rap/rock-icoon Rudeboy. Met deze mix van surf en rap/rock staan zij zaterdag in 't Ukien.

De leden van de Phantom Four hebben het experiment nooit geschuwd. Lead gitarist en muzikaal brein van de band Frank Gerritsen, profiteerde, als The Treble Spankers in de jaren negentig van een opleving van de Surf Rock door het grote succes van de film Pulp Fiction met daarin de Surfklassieker Misirlou. Zijn band werd al gauw gezien als het gezicht van de Nederlandse Surf Rock, maar stortte zich ook algauw op het experiment. De Amsterdammers flirtten met wereldmuziek en namen het nummer Samira op dat drijft op sferische Arabische teksten. Het zorgde voor onrust in de wereld van de 'Surf Rock Puristen'. Zo speelden ze het in de jaren vijftig immers niet. Maar The Treble Spankers waren zo goed dat velen het accepteerden.

Purisme
"Wij zijn niet zo van het purisme", vertelt drummer van The Phantom Four, Niels Jansen. "We denken niet in hokjes. De bandleden hebben ieder een erg brede muzieksmaak. Zo luistert de leadgitarist en songschrijver, ondanks dat het een van de betere surfgitaristen van Nederland is, amper naar surfmuziek. Hij luistert naar Techno en Wereldmuziek. Ik heb zelf in een Death Metal en in een Shoegazeband gezeten. Iets totaal anders. Al deze invloeden neem je mee, en daardoor krijg je, zonder dat hierover is nagedacht, een eigen sound die nergens mee te vergelijken is."

Deze eigenzinnigheid leverde de band lof op van recensenten, maar had ook tot gevolg dat enkele surfpuristen de band niet 'surf genoeg' vonden. "Voor sommige echte fanaten is zelfs mijn drumstel niet surf genoeg", lacht Jansen. "Mijn drumstel komt uit 1965 en dat is eigenlijk wat te jong. De echte liefhebbers willen alleen materiaal uit de hoogtijdagen van de surf, zo rond '61 of '62. Sommigen gaan daar heel ver in. De laatste jaren is deze strikte scheiding tussen de muziekstijlen overigens wel wat afgezwakt Zo kwam je vroeger op onze optredens amper Rockabilly's tegen. De laatste jaren staan zij er toch ook steeds vaker."

Rudeboy
Frontman Frank Gerritsen pakte de Surfrockdraad in 2005 weer op, nadat hij een tijd noodgedwongen moest stoppen door RSI. Met zijn nieuwe formatie speelde hij binnen korte tijd op vele grote festivals in binnen- en buitenland en in voorprogramma's van bands als The Fun Lovin' Criminals, G. Love & Special Sauce en van godfather van de Surfrock: Dick Dale.

Eind 2007 breekt een nieuw hoofdstuk aan als drummer Niels Jansen zijn vriend Rudeboy (Patrick Tilon), rapper van de legendarische Crossoverband Urban Dance Squad, uitnodigt om eens een optreden van zijn nieuwe band bij te wonen.

"Hij vond de muziek echt te gek", vertelt Jansen. "Hij was zo enthousiast dat ik terugrijdend van een optreden ineens een ingeving kreeg. Onze gitarist had nog wel een paar goede gitaarriffs liggen, waar eigenlijk nog iets mee moest gebeuren. Patrick wilde graag meedoen, dus toen vroegen we hem een nummer in te zingen voor onze nieuwe plaat. De band was hierover erg enthousiast en we besloten ook live samen wat nummers te doen, zoals een cover van The Undertones, Teenage Kicks. We gingen algauw steeds meer nummers schrijven voor deze samenwerking en uiteindelijk mondde dit uit in een volwaardig album en een geheel nieuwe stijl. Een mengeling van surf met rap en rock invloeden."

Het album wordt in de lente van 2011 uitgebracht in combinatie met een traditioneel instrumentaal Surfalbum van de band. Om alvast een voorproefje te geven van de samenwerking met The Arguido - de nieuwe artiestennaam van Rudeboy - reist The Phantom Four  langs de Nederlandse Podia. Maar wat kunnen de bezoekers verwachten? Is het Surf of iets totaal anders?

"In de basis is het Surf. Dat wordt bepaald door het instrumentarium, de versterkers en het gebruik van reverb. Dat is allemaal erg Surf. Als er gezongen wordt, dan past de band zich aan. Normaal vertelt de gitaar in deze muziek het verhaal, nu moet hij een bedje creren waarover The Arguido zijn verhaal vertelt. Als de zang vervolgens een stap terug doet is het weer 100 procent surf. Het is een unieke sound waarover niet na is gedacht en die moeilijk in woorden te vatten is. Mensen moeten het eigenlijk gewoon zelf komen beluisteren."

Wie dat wil doen is welkom op zaterdag 19 maart in 't Ukien. De zaal is open vanaf 21.00 uur en een kaartje kost vijf euro.