Kamper Moordenaressen: Gevangenneming, berechting en straf

Schaamte voor ontdekking, om buiten een echtelijke verbintenis, kinderen op de wereld te zetten was een reden voor kindermoord. Een misschien wel directer oorzaak was de grote armoede. Men kan zeggen dat de 19de eeuw de eeuw is waar ongelijkheid de norm is. Armoede is geaccepteerd als een vaststaand gegeven, dat werd verzacht door weldadigheid. Bekend is dat er in de tweede helft van de 19de eeuw zeven kinderlijkjes in Kampen werden ontdekt. Maar hoeveel zijn er niet ontdekt?

Vrouwen waarvan wel duidelijk werd dat zij een kind hadden gebaard dat levenloos ter wereld was gekomen, of waarvan de politie vermoedde dat de moeder handelingen had gepleegd of handelingen had nagelaten, die de dood tot gevolg hadden, waren: Hendrika Klomp, Marlena van der Heijde en Margje Flier.

Hendrika Klomp

Op 27 september 1869 verzocht de officier van justitie in Zwolle aan de commissaris van politie in Kampen een onderzoek in te stellen omtrent de weduwe Hendrika Schimmelpenninck Vos, geboren Klomp. Deze zou bevallen zijn en het kind onder haar bedstee hebben begraven. Het wordt niet duidelijk uit de stukken of het kind per ongeluk of met opzet om het leven is gebracht. Wel is duidelijk dat Hendrika Klomp er vandoor ging, maar later werd gearresteerd. Zij moest een gevangenisstraf van zes maanden en drie dagen uitzitten. Waarschijnlijk heeft men doodslag aangenomen, omdat Margje Flier tien jaar later –veroordeeld voor doodslag op haar kind- een soortgelijke straf moest ondergaan.

Marlena van der Heijde

Maar eerst de zaak Marlena van der Heijde. Opnieuw gaat de casus in de stukken berustend bij het Kamper politiearchief over een dode baby. Ook de Kamper Courant had lucht van de zaak gekregen. Op 21 juli 1878 berichte de krant, dat:`Gisteren door de Commissaris van Politie alhier tegen een zekere dienstbode L.v.d. H. proces-verbaal is opgemaakt als verdachte van een kindermoord; het kind waarvan zij Vrijdag den 12 dezer was bevallen ten huize haars meesters en dat zij beweert levenloos te zijn ter wereld gekomen, is door den Commissaris onder haar bedstede verborgen gevonden: gisteravond is de Heer Rechter-Commissaris vergezeld van de Heer Officier van Justitie en den Griffier uit Zwolle overgekomen om het verdere onderzoek in deze in te stellen; de verdachte is voorloopig in vrijheid gesteld. De moord of doodslag werd niet bewezen en Marlena van der Heijde werd op 14 september 1878 door de rechtbank buiten vervolging gesteld.

Margje Flier

Een jaar later, 1879, opnieuw een geval van een niet gewenst kind. Het ging erom of het kind van Margje Flier dood werd geboren of dat de moeder het lot een handje had geholpen. Ook dit kind werd geboren zonder enige hulp. De vraag voor justitie was of het kind na de geboorte nog had geleefd. Margje scheen aan een van haar zusters bekend te hebben, dat het kind na de bevalling nog in leven was. De officier van justitie gelastte daarom een onderzoek om vast te stellen of de verstikking van het kind veroorzaakt was door nalatigheid van de moeder. Ook werden er getuigen gehoord die woonden in hetzelfde huis waar de bevalling had plaatsgevonden. Uiteindelijk kwam de arrondissementsrechtbank te Zwolle tot de conclusie dat Margje Flier ‘manslag door onvoorzichtigheid’ had gepleegd. Zij werd veroordeeld tot 45 dagen cellulair en ƒ25,- boete.

In de volgende aflevering gaat het over Vrouw ten Napel die ervan werd verdacht haar man te hebben vergiftigd en Louise Hoekstra, die haar oude huisbaas vermoordde.