Afbeelding

Hohe Messe van J.S. Bach op 11 november jl. 'Een avond zweven in hogere sferen..'

· leestijd 2 minuten Cultuur

De stad Zwolle boft maar dat het de beschikking heeft over die prachtige en majestueuze Grote of Sint Michaëlskerk (Academiehuis Grote Kerk Zwolle) En dat al sinds 1406! Een perfecte locatie voor een gezongen mis.

Zaterdag 11 november werd juist in deze kerk de Hohe Messe van Bach uitgevoerd door het orkest Musica Michaelis uit Zwolle ism het koor Arise uit Kampen. Het geheel stond onder leiding van dirigent Wolfried Kaper.

Toen ik in 1976 naar het voortgezet onderwijs ging, in dit geval de MAVO, kregen we ook wekelijks ‘muziekles’. De leraar, een verstrooide man in pak met stropdas, was een groot muziekkenner die popmuziek verfoeide. Hij citeerde veel. Dat moesten wij opschrijven in een schrift met hard kaft en de inhoud werd overhoord in stevige repetities. Misschien dat ik door het ouderwetse stampwerk na veertig jaar nog steeds de eerste zin uit dit schrift uit mijn hoofd ken: “Muziek is een geordend geluid”. Ik heb de zin volgens mij nooit echt doorgrond.

Tot zaterdagavond. Toen het koor het prachtige Kyrie eleison inzette en het orkest volgde met de inleiding, moest ik in een keer weer denken aan die eerste regel uit mijn muziekschoolschrift. En nu drong ook de ware betekenis tot mij door: Muziek is een geordend geluid! Dat kun je niet uitleggen, dat moet je beleven. Die belevenis kwam gisteravond plotseling tot leven.

Daniel Lohues zingt in zijn lied ‘De Kerke’ de mooie zin; “ik heb als trouwe misdienaar jaren geen mis gemist”. Mooi gevonden. De Hohe Messe van gisteren had ik ook niet willen missen. Wat een meesterlijk stuk.

Het geheel wordt gezongen in het Latijn. Niet een echt goed te volgen taal voor een leek als ik. Maar evengoed weet het je te raken. Bij de inzet van de eerste noten van het koor valt er als vanzelf een eerbiedige stilte onder de luisteraars. Prachtig hoe het orkest volgt in die inleiding. Direct voel je je in ‘hogere sferen’. Tijdens de fuga zetten de koorstemmen na elkaar in. Bij de inzet van de bassen werd ik door het kippenvel zowat vastgepind op mijn stoel. Wat een schoonheid.

Deze schoonheid blijft gewaarborgd tijdens de rest van het concert. het gaat te ver om alle onderdelen de mis te beschrijven. Maar de hele Missa-volgorde: Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus en het Agnus Dei waren pareltjes om naar te luisteren.

De solisten Clara de Vries, Sara Klein Horsman, Erik Slik en Bert Van de Wetering hebben in deze mis maar een bescheiden rol als je het vergelijkt met bijvoorbeeld de Matthäus Passion van Bach, maar wat ze inbrachten was ronduit prachtig.

Het koor (en zeker ook het orkest) genoten hoor- en zichtbaar. Dat maakte het niet alleen prettig om naar te luisteren maar ook mooi om naar te kijken. Concentratie en plezier geeft een mooie glans op de gezichten.

Pakkend vond ik het Credo in Unum Deum; (Ik geloof in één God) De tekst leent zich er niet voor, maar de muziek en uitvoering laten je bijna denken dat je prima zou kunnen dansen op de muziek van Bach. Luister dit stuk maar eens terug op Youtube.

Vermeldenswaardig vond ik ook het Et resurrexit. De inzet was formidabel. Als je dan toch over opstandig wilt zingen; dan op deze manier.

Al met al een heerlijke avond in hogere sferen.

Ewout Berenst