Kamper Kruudmoes: Angelusklukkien

Stikt de buule!

A’j ‘et noa menare toegruujn van verskilnde gleumm ies van dichte bi’j wiln meebeleemm, muj in Wilsum wezen. In det landelukke plattelandsdurp an de IEssel bin ze veurnemens een weer’evunden rooms katteliek Angelusklukkien uut ‘et jeur 1477, ook wel Maria-klukkien ‘enuumd, op zien oorspronkelukke plekke, in de toorn van de Hervurmde karke, weerumme te plaasen. Niet ‘et eeuwenolde Maria-klukkien zelf, maar een net eender ofgietsel deurvan. Een warkgroep, bestoande uut de Wilsumers Albert Boeve, old journalist Johan Prins, Jannus Knol en Willem van der Weerd bin een haksie begunn met as doel ‘et inzamelen van 10. 000 euro,neudig veur ‘et gietn van de replica. De eerste 1000 euro bin al binn. Wel enkelt nog as toezeggingk van ‘et Camper Algemeen Steunfonds (CAS), maar toch al wel een ‘oopvol beginnegien.

CAS is een fonds, ontstoan uut ‘et veurmalige Centrale Antenne Systeem in Kampm. Met ‘et plaasen van een centrale tv-maste in de stad maakn det systeem destieds een ende an ‘et woud van atennemasten op de daakn van de ‘uuzen. ‘Et medarne CAS steunt bizundere projecten met geld uut de opbrengsten van goed belegde resarvegelden. ‘Et in ere ‘ersteln van ‘et Angelusklukkien in Wilsum is deur een veurbeeld van. Op een plekke in de karke zelf, zal ‘et olde klukkien op gezette tieden veur ‘et pebliek te bezichtigen wezen. In de toorn, an’esleuten op ‘et luidmechanisme, giet ‘et replica-klukkien met zien ‘ummedeupt’ geklingel de hervurmde ere-diensten begeleiden. Protestants in’edeeld, maar nog wel met de alolde Maria-bede in zien randskrift: ’Veni Sante Spiritus Reple Corda Fideleum (‘Kom Heilige Geest vul de harten van de gelovigen’). Ku’j ‘t oe nog oecumenischer veursteln? Twee gleumm vredig saamt op ene kussen en det in een tied det verdraagzaam’eid met bloedige anslaagn nog altoos varre te zuukn is! ’t Zal mien dan ook niks verbazen as ‘et bisdom Utrecht, met Sundekloas as buutnlandse resarve, dieppe de mijter ofnemp uut repspect veur wat Wilsum an religieuse eenheid denkt veur menare te kriegn‘, marken Dark Toestebolte op. Tot an de reformasie in 1611 kleurn ook Wilsum Rooms Katteliek peurs. De Hervurmde karke ‘ietn toen nog de Sint Lambertuskarke, vernuumd noa een roomse beskarm’eilige. Maar met de sturmachtige ummewentelingk van de Reformasie volgen ook Wilsum de ni’je koers van hervurmer Luther.

Ook ‘et Wilsumer Angelusklukkien mos ‘et ontgelden en wier as verfoeid rooms instrument as veerbelle verbannen noa een plekke an de oever van de IEssel bi’j Wilsum. Een ‘eel wat zweurdere, maar wel zuuver protestantse luidklokke, kwam veur ‘et kleine Maria-klukkien in de plaase. ‘Oe dan ook, gien gezegende ingrepe, want kurte tied later sloeg de bliksem in ‘et tut veerbelle ‘edegradeerde Angelusklukkien. ‘Et vuur van boomm deed ‘et klukkien genoadeloos barsten. Of zoas sommige gleuvigen, stark in de Leer, ‘et zaagn: ‘Van under tut boomm skeurn as ‘et veur’angsel in de tempel.’ Toen op een dag was de Maria-veerbelle compleet verdweenn. As van de eerdbodem verdweenn. Tut begin 2000, et moment det Willem van der Weerd, diaken te Wilsum, ten tonele verskeen. Be’alve begeesterd diaken, teems begeesterd snuffelaar. Op zien Kampers ‘ezegd: ’Een ‘Eurneuze.’ Al ‘eurneuzend in de archiefkaste van de Hervurmde karke (Willem zelf sprek van opruumm) ontdekn ie een dokkument det berichten over ‘et bestoan van een eeuwenold Agelusklukkien in de vroggere rooms kattelieke karke van Wilsum. ‘Eurneuze as ie is wol Willem deur meer van weetn. ‘Et boek over de oldste karkklokn van Salland, van wijln pastoor A. E. Rientjes, wiest ‘em dan de weg noa de vliering van ‘et Stedelijk museum in Zwolle. Deur vindt ie in een stoffig ‘uukien, jawel, ‘et verleurn ‘ewaande Wilsumer Angelusklukkien uut 1477.

Willem overvalt een blijdskap, nog ‘et best te vergeliekn met de vreugde over de thuuskumst van de verleurn zeune. Zwolle, vanuut de vertelsels ( met een stark Kamper Ui’jen-luchien) wetend det met Kampm, in relasie met een klokke, niet te spotn valt en de Zwolsen an die lotgevaln zelfs de skeldname: ‘Blauwvingers’ te dankn ‘em, gef Willem zonder meer toestemmingk ‘et eeuwenolde Angelusklukkien mee noa Wilsum weerumme te neemm. Deur die barste in zien mantel intussen wel van zien mooie, zuuvere klank beroofd, besluit de Warkgroep ‘et deur een replica te vervangen.

Klokngieter Simon Laudy uut Finsterwolde is die opdracht ‘egund,’ vertul mien Johan Prins. ‘Et gietn gebeurt dan op de olderwetse maniere. Det wil zègn op ‘et karkplein in Wilsum, zodat alle durpelingen er met de ‘eurneuze’ boommop kunn stoan. ’ Wel mut de gemeente Kampm, weur Wilsum deel van uutmaakt, nog toestemingk geemm, det beide klukkies een plekke in de karke van Wilsum kriegn. Want ‘et plaasen mut skadevri’j gebeurn. Ook wurdt in protestantse kringen ‘et anroepm van Maria nog wel as religieuse verafgodingk ‘ezien, zodet ‘et klingelen van een Angelusklukkien in een Hervurmde karke nogal gevuulig leg. Te ‘oopm dan maar det de Warkgroep in zien opzet zal slaagn. Want be’alve as verstootn Angelusbelle en deur de bliksem ‘etruffen veerbelle, now ook nog as zeepbelle uut menare te mutn spatten, deurveur ‘ef ‘et eeuwenolde Maria-klukkien teveule mee’emaakt…

Allo, Hendrik

PS: Jannus Flapuut is muujlukke stad’uus-uutdrukkingks an te verzamelen. De volgende ‘ef ie dubbel en wil die graag ruilen: ’Et proces van trasitie noa transformasie; ummegekeerde medelveranderingk; beslismethodiek; medelverandering in’ericht op thematiek en maatwark det domein overstijgend is.’ Wie ‘ef die nog niet?