Ingezonden: Dankbaar en zinvol vrijwilligerswerk

Afscheid

Het is nog stil in de kerk wanneer ik er binnenloop om het levensverhaal dat ik dadelijk zal uitspreken op de katheder te leggen.

Ik begroet de uitvaartverzorger die de laatste bloemstukken rond de overledene plaatst, de koster of medewerker die de muziekapparatuur controleert en begeef me dan naar de familiekamer. Ik begroet de familie die ik de afgelopen dagen beter heb leren kennen, bied aandacht en een bemoedigend woord.

Nog even en dan kan de afscheidsdienst beginnen.

Het unieke in de mens

Iedere plechtigheid is bijzonder op zijn eigen manier, net zoals ieder mens van wie afscheid wordt genomen speciaal is. De levensverhalen die ik noteer aan de hand van herinneringen aan de overledene zijn stuk voor stuk uniek. Zo heb ik uitvaarten begeleid van zeer oude tot jonge mensen. Werkelijk, als we één ding van de dood kunnen zeggen dan is het dat er geen enkele vorm van discriminatie aan te pas komt. De dood treft ons allemaal.

Juist het gegeven dat we voor de dood allemaal gelijk zijn, is voor mij aanleiding geweest me aan te melden als uitvaartbegeleider bij de Humanistische Uitvaartbegeleiding. Als humanistisch spreker kom ik in contact met mensen die allemaal een verschillende levensovertuiging hebben. Wat deze mensen gemeen hebben is dat ze ervoor willen zorgen dat hun dierbare een respectvolle uitvaart krijgt.

Aandachtig luisteren

Wanneer er een melding van overlijden komt maak ik een afspraak met de familie voor een gesprek dat zo’n twee uur in beslag neemt. Soms spreek ik met een enkele partner terwijl er bij een ander gesprek mogelijk wel dertien mensen om de tafel zitten. Tijdens deze ontmoetingen komen herinneringen en anekdotes naar voren vanuit verschillende invalshoeken. Door goed te luisteren en soms een verdiepende vraag te stellen krijg ik de informatie die nodig is voor een levensverhaal. Steeds opnieuw kom ik tot de conclusie dat dit leven – het leven van deze ene mens – alleen maar op deze manier geleefd heeft kunnen worden. Ik stel me dienstbaar op en schrijf in de dagen die volgen zonder oordeel het verhaal dat daarbij past.

Ieder levensverhaal komt nog beter tot zijn recht doordat ik verbindingen maak met de afbeelding of tekst op de rouwkaart of met de muziek en bloemen die gekozen worden. Daarnaast plaats ik graag dit individuele verhaal binnen een grotere context in de regionale, landelijke of zelfs wereldgeschiedenis omdat het leven van die ene man, vrouw of kind op die manier nog meer betekenis krijgt.

Vertrouwen

Het komt voor dat families bepaalde gebeurtenissen het liefst onbesproken laten. Toch vraag ik dan om vertrouwen te hebben en open te zijn over hoe dingen zich hebben afgespeeld. Uit ervaring weet ik de juiste woorden te kiezen, woorden die recht doen aan de geschiedenis van de overledene en diens omgeving zonder hun vertrouwen te beschamen.

Bovendien, familie heeft altijd het recht om feitelijke onjuistheden in de tekst aan te geven. Als het verhaal klaar is lees ik het verhaal voor of stuur ik het concept ter goedkeuring toe en als het nodig is pas ik de tekst aan. Pas nadat de familie het verhaal heeft omarmd, spreek ik het uit tijdens de plechtigheid. Soms hoor ik een snik en een andere keer klinkt er zacht lachen, omdat de overledene uit het verhaal herkend wordt. Dan weet ik dat ik mijn werk goed heb gedaan…

Het is mijn doel om als spreker bij uitvaarten een zo compleet mogelijk beeld te schetsen van de overledene. Een beeld dat recht doet aan de essentie van deze ene mens èn een beeld waarin de nabestaanden hun geliefde kunnen herkennen.

Ik heb het gevoel dat alles wat ik tot nu toe in mijn leven heb ervaren bijdraagt aan mijn taak als humanistisch uitvaartbegeleider. Een taak die ik – net als mijn collega’s – met alle liefde vervul.

Meer informatie over de humanistische uitvaarbegeleiding en de sprekers op
www.humanistischeuitvaart.nl

Corry Bouter
Kampen