‘Geef extern bureau de leiding bij ongekende bezuinigingsoperatie’

(door Nick de Vries)

KAMPEN - Moet de gemeente Kampen de omvangrijke bezuiniging van 8 miljoen euro zelf proberen door te voeren, of moet zij de touwtjes uit handen geven, en een extern bureau de leiding geven. Die vraag werd woensdagavond opgeworpen tijdens de commissie bestuur en middelen.

Wethouder financiën Irma van der Sloot had aangekondigd het externe bureau sowieso al in te schakelen, maar zij wil advies inwinnen en zelf de regie in handen houden. Deze hulp ging de ChristenUnie, CDA en PvdA niet ver genoeg. De partijen vinden dat het externe bureau ook de leiding moet nemen. PvdA’er Janita Tabak zei: “U vraagt een bureau om u te ondersteunen in deze enorme opgave, maar ik constateer dat de organisatie net uit een reorganisatie komt, ik constateer dat veel vacatures net zijn vervuld.” Een gemeente die het eigen huis volgens haar net op orde heeft, kan beter de volledige leiding uit handen geven, dat dan zij gevoed wordt door de eigen ambtenarij die dan mogelijk in eigen vlees moet gaan snijden.

Wethouder Van der Sloot vond dat de gemeente gewoon zelf de leiding moest behouden. “Er is een bestuurlijke regiegroep en die is in de lead en vervolgens het college. U geeft als raad de kaderstelling en wij als college zijn er om u te bedienen met voorstellen waar wij onze visie in hebben gelegd en niet een extern bureau.”

Ongekende omvang

Tabak vroeg zich ook nog af hoe de tekorten zover hebben kunnen oplopen. Ze zei zich helemaal te kunnen vinden in de woorden van collega Jan Willem Schutte van de ChristenUnie eerder. Hij stelde dat er wel bekend was dat er tekorten zouden komen, maar ‘nu vliegen de tekorten ons om de oren’. De partij wil een grondige analyse binnen het sociaal domein om de situatie onder controle te krijgen. Ook wijst Schutte erop dat een bezuinigingsoperatie zoals deze niet eerder is voorgekomen, sinds hij in de raad zit. Het is volgens hem een opgave van ‘ongekende omvang’.

Wethouder van der Sloot stelt dat zij de raad voortdurend op de hoogte heeft gehouden van tegenvallers, maar dat het vooral de onlangs aangekondigde bezuiniging was op de participatiewet die een groot gat in de begroting sloeg. Hierdoor kon het tekort oplopen tot zes miljoen. “Het is een landelijk probleem. Elke gemeente worstelt hiermee. Dus het is niet dat wij wanbeleid hebben gevoerd.”

De komende maanden buigt het college zich over de manier waarop het gat gedicht gaat worden, waarna de raad gevraagd wordt met de plannen in te stemmen. Het college heeft zich een taakstelling van het vinden van acht miljoen euro gesteld, als buffer, voor het geval niet alle bezuinigingen gehaald worden.

Oorzaken

Het Rijk stoot de laatste jaren steeds meer zorgtaken af naar gemeentes, veel gemeentes zien hierdoor de bodem van de portemonnee sneller naderen dan hen lief is. Onlangs nog klaagde de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten in een paginagrote open brief in het Algemeen Dagblad over dit probleem. Als er niet snel extra budget komt, dan is het volgens de VNG onvermijdelijk dat de zorg in de gemeentes omlaag gaat. VNG-vicevoorzitter Hubert Bruls stelt dat de gemeentes het ‘water aan de lippen staat’.

Onbegrijpelijke handelswijze

Raadslid Lammer Bastiaan gebruikte tijdens de commissievergadering diezelfde bewoordingen. Hij vond de handelswijze van het Rijk ‘onbegrijpelijk’ en riep de Kamper fracties van partijen die ook in Den Haag zitten op om alle mogelijkheden te gebruiken om ook in Den Haag hun stem te laten laten horen. Ook Edwin Burgman van GroenLinks vindt dat het Rijk ook zijn verantwoordelijkheid moet nemen. Zijn partij gaat deze week een motie indienen die het college oproept om zich nadrukkelijk in Den Haag te laten horen. Wel vindt ook Burgman het belangrijk dat onderzocht wordt welke tekorten daadwerkelijk aan het Rijk te wijten zijn en welke tekorten wellicht veroorzaakt zijn door handelen van de gemeente zelf.

Woensdag 28 mei wordt verder over het onderwerp gepraat, eerst tijdens een commissievergadering en aansluitend tijdens een raadsvergadering.