Verleden in Pixels: Op de klompen..
· leestijd 1 minuut Cultuur
Schoenen. Laarzen. Sneakers (soms zelfs met lichteffecten in de zool..). Dit is het schoeisel dat tegenwoordig het straatbeeld beheerst. Maar er is een tijd geweest dat men nog nooit van gympen had gehoord en dat schoenen alleen waren weggelegd voor de beter gesitueerden. De gewone man droeg klompen, schoeisel van hout. Boeren en arbeiders droegen het alle dagen van de week. In Nederland was het hout meestal van populieren of wilgen. Het lopen op klompen vereist een speciale techniek, waarbij de tenen worden gekromd om de klomp vast te houden. Dit vergt oefening. Doe je dat niet, verlies je de klomp.
Klompen bestaan al heel lang. Al in de oudheid en de middeleeuwen bestond er houten schoeisel. Er zijn verschillende typen klompen. Een bekende was bijvoorbeeld de tripklomp. Deze was laag uitgesneden en had een leertje over de wreef. De rijken droegen trippen. Dit zijn houten zolen met een leerbandje waar je met je leren schoenen instapte en zo de straat opging. Eigenlijk liep je dan op plankjes om zo je goede leren schoenen te beschermen tegen slijtage en de viezigheid op straat. In de middeleeuwen waren de meeste straten van zand en modder. Plaveisel kende men nog amper.
Jan van der Weerd
Klompen zitten in de wintermaanden warm en in de zomermaanden heb je geen last van zweetvoeten. Verder is er een oude spreuk van Jacob Cats: “Wie wil worden oud, steke zijn voeten in het hout’. Het maken van klompen is een ambacht want van oorsprong is het allemaal handwerk. Ook in Kampen waren klompenmakers. Een bekende klompenmaker die werkte in Brunnepe was Jan van der Weerd. Wij zien hem bezig op bijgevoegde foto. De liefde voor zijn vak straalt er bij deze vakman vanaf. Ook zijn vader en grootvader maakten al klompen die ze onder andere verkochten op de maandagmarkt te Kampen. Er werd gewerkt in fases: eerst een ruwe vorm snijden, dan een holte voor de voet maken om vervolgens de buiten- en de binnenkant af te werken. De laatste fase was het eventueel aanbrengen van versieringen door beschilderingen of kerfsnijwerk.
Tegenwoordig is de klomp een visitekaartje van Nederland in het buitenland. Daar zijn onze ‘wooden schoes’ zeer bekend. Soms slaat dit door want er zijn bijvoorbeeld Amerikanen die nu nog steeds de indruk hebben dat iedere Nederlander op klompen loopt… .
Wilt of heeft u informatie dan kunt u reageren via ons e-mailadres info@stadsarchiefkampen.nl. Volg ons ook op Twitter via @SAkampen
