Tweede Kamerlid Palland over familiebedrijven: “Dit type bedrijvigheid zou de overheid moeten willen faciliteren”

KAMPEN – Hilde Palland (CDA) uit Kampen is nu ruim drie jaar Tweede Kamerlid. In Den Haag heeft zij middels het schrijven van een initiatiefnota  aandacht gevraagd voor familiebedrijven. Volgens Palland ‘de stabiele ruggengraat van onze economie’. Door haar inzet worden familiebedrijven nu meer en beter gefaciliteerd vanuit Den Haag. “Ik ben er heel blij mee dat familiebedrijven in het regeerakkoord worden genoemd.”

Waarin onderscheidt een familiebedrijf zich van een niet-familiebedrijf? 

“Als ik het in twee woorden moet samenvatten, dan zouden dat ‘degelijkheid en betrokkenheid’ zijn. Familiebedrijven zijn vaak echt lokaal of regionaal geworteld. De eigenaren zijn ook onderdeel van de lokale gemeenschap. Je ziet dan ook vaak dat familiebedrijven de dragers zijn van het verenigingsleven in de eigen stad of dorp. Daarnaast zijn familiebedrijven gericht op het doorgeven van het bedrijf aan een volgende generatie. Dus langetermijndenken is leidend en niet winstbejag op korte termijn. Dit type bedrijvigheid zou de overheid moeten willen faciliteren.”

Waarom heeft u speciaal een initiatiefnota over familiebedrijven geschreven? 

“Allereerst omdat er te weinig aandacht voor familiebedrijven was, terwijl ze de betrouwbare ruggengraat van de economie zijn. Toen ik in 2017 kandidaat was voor de Tweede Kamer, heb ik aan toenmalig partijleider Sybrand Buma een pamflet overhandigd met ‘de wijsheid uit het Oosten’. Overijssel loopt namelijk echt voorop. Bij het LEF (Landelijk Expertisecentrum Familiebedrijven, red.) van Windesheim wordt veel onderzoek gedaan. De Provincie Overijssel heeft specifieke regelingen, zoals Family Next. Ik vond dat de landelijke overheid meer moet kijken hoe de positieve kanten van familiebedrijven voor het voetlicht gebracht kunnen worden en de kwetsbaarheden kunnen worden ondersteund.”

Voordat het huidige kabinet aantrad, sprak u de hoop uit dat familiebedrijven in het regeerakkoord genoemd zouden worden. Is dat gelukt? 

“Zeker. Er staat letterlijk in het regeerakkoord dat de continuïteit van familiebedrijven wordt ondersteund door reële bedrijfsopvolging eenvoudiger en eerlijker te maken. Ook wordt in de financiële bijlage van het regeerakkoord gesproken over de fiscale bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). Het kabinet erkent dat de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten in de erf- en schenkbelasting en de inkomstenbelasting belangrijk zijn voor het voortbestaan van familiebedrijven. In deze kabinetsperiode wordt onderzocht hoe de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten kunnen worden verbeterd. Daar heeft het CDA zich sterk voor gemaakt.”

Dit maakt u vast een tevreden Tweede Kamerlid?  

“‘Ik ben er heel blij mee dat familiebedrijven in het regeerakkoord worden genoemd. Het CDA wil graag reële bedrijfsovergang van een familiebedrijf mogelijk houden en voorkomen dat een bedrijf eerst financieel leegloopt vanwege fiscale afrekening bij overdracht als een nieuwe generatie aan het roer komt. Bij veel familiebedrijven zit het kapitaal in het bedrijf, de panden en machines. Dat moet je niet op het spel willen zetten. Verkoop aan bijvoorbeeld buitenlandse partijen lonkt dan, terwijl dat niet zonder risico’s is.”

De agrarische sector kent ook veel familiebedrijven. Het overdragen van een agrarisch bedrijf aan de volgende generatie lijkt er niet eenvoudiger op te worden.

“De familiebedrijven in de agrarische sector ervaren veel onzekerheid over de landelijke aanpak van de stikstofuitdagingen. Dat is een aspect dat gesprekken over bedrijfsopvolging uiteraard raakt. Daar komt bij dat slechts 41% van de agrarische bedrijven een opvolger heeft. Het CDA vindt het belangrijk om daar waar de wil en de mogelijkheid er zijn om het bedrijf over te dragen, dat ook succesvol te kunnen laten plaatsvinden.”

Hoe kan de overheid een succesvolle overdracht van een agrarisch familiebedrijf faciliteren, los van de BOR?

“Bij jonge agrariërs en tuinders is behoefte aan informatie om bedrijfsopvolging goed te laten verlopen. Daarom heeft Tweede Kamerlid Derk Boswijk bij de behandeling van mijn initiatiefnota zich ingezet voor het realiseren van een kenniscentrum over bedrijfsoverdracht. Maar dan specifiek voor de agrarische sector, naar Belgisch voorbeeld. Er wordt nu door het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt hard gewerkt om dit vorm te geven, samen met het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.”

Worden er al meer gevolgen van uw initiatiefnota merkbaar? 

“De minister van Economische Zaken en Klimaat heeft naar aanleiding van mijn initiatiefnota provinciale initiatieven geïnventariseerd en gedeeld. Zo kunnen regio’s van elkaar leren. Ook worden nu structureel cijfers bijgehouden door het CBS over familiebedrijven. Daardoor weten we beter hoe het met familiebedrijven gaat. Dat was zonder mijn initiatiefnota niet gebeurd.”

Waar gaat u zich de komende periode in de Tweede Kamer op richten als het gaat om faciliteren van familiebedrijven?

“Als woordvoerder Sociale Zaken en Werkgelegenheid zet ik mij in voor een vorm van een deeltijd-WW-regeling. Vooral in de maakindustrie is het behoud van vakmensen lastig als er een crisis is buiten het ondernemersrisico om. Het is belangrijk om dan instrumenten klaar te hebben liggen. In Duitsland heb je bijvoorbeeld de Kurz-arbeit. Zo’n regeling kan een dempend effect hebben op werkloosheid in crisistijden. Daarnaast bieden we meer zekerheid aan werkgevers en werknemers en voorkomt het afbreuk aan sectoren die essentieel zijn voor onze economie.”

Dus binnenkort kent Nederland ook een vorm van deeltijd-WW?

“De minister is dit nu aan het uitwerken met de vertegenwoordigers van werkgevers en vakbonden. Dat zal nog best een puzzel zijn, maar het is wel van belang dat we dat doen en dat we niet tijdens de volgende brand nog een brandblusser in elkaar moeten zetten. Daar maakt het CDA zich sterk voor.”