Column Ondernemen in Kampen: Examenstress: voorbereiden op de toekomst vraagt om meer dan feiten stampen

In menig gezin schieten deze weken de stresslevels door het plafond. Oorzaak: de eindexamens. Niet vreemd als je bedenkt dat in een paar uur 50% van het eindcijfer voor alle vakken wordt bepaald. Een black-out of één slechte dag kan al funest zijn. Ook in huize Palland wordt hard gezwoegd. 

Ik vraag me af of de huidige manier van examineren niet achterhaald is. Is het nog relevant om zoveel feiten uit je hoofd te leren? Veel kennis is tegenwoordig realtime beschikbaar, met dank aan bijvoorbeeld een telefoon of laptop. Hoeveel van deze feitelijke kennis beklijft er nu echt in het lange termijn geheugen?

Niet alleen taal en rekenen zijn belangrijk in het onderwijs. Minstens zo belangrijk zijn lessen over het leven dat we elke dag leven. Ik had op jonge leeftijd graag meer willen leren over bijvoorbeeld relaties, een gezond en duurzaam leven, een positief zelfbeeld, creatief denken en omgaan met geld.

Schulden zijn net drijfzand
Het aantal jongeren met schulden neemt snel toe. Uit onderzoek van het Nibud blijkt dat 1 op de 5 jongeren te maken heeft met (ernstige) betaalproblemen. Omdat je vanaf je 18e levensjaar van de een op de andere dag ineens financieel verantwoordelijk én aansprakelijk bent, is het wel relevant om je hier ook op voor te bereiden. Wist jij dat van alle leeftijden de jongste leeftijdscategorie tot 24 jaar koploper is met het hoogste percentage betalingsachterstanden?

Jongeren maken makkelijker schulden doordat hun hersens nog in ontwikkeling zijn. Zij denken vaak in korte termijn, hebben nog onvoldoende financieel inzicht en geven sneller toe aan verleiding (vaak aangespoord door groepsdruk). De stap naar een schuld is zo gemaakt: tikkies opsparen, geld lenen bij vrienden, die nieuwe paar schoenen kopen met uitgesteld betalen, in één klik een lening aanvragen bij DUO, je zorgverzekeringspremie terugboeken of je maandbedrag voor stroom en gas kunstmatig laag zetten.
In Nederland worden kleine schulden heel snel groot omdat schulden een lucratief verdienmodel is voor veel bedrijven. Hierdoor zakken jongeren makkelijk weg in een financieel moeras.

Tips om schulden tegen te gaan
Het is belangrijk om de waarde van geld te leren kennen. Digitaal geld is niet tastbaar en geef je makkelijker uit omdat je geld altijd binnen handbereik is door betaalopties zoals Apple Pay op je telefoon. Een impulsaankoop is zo gedaan! Zet op een rijtje hoeveel geld er binnenkomt en wat je uitgaven zijn. Dit geeft inzicht en je ontdekt meteen waar je bespaarkansen liggen.
Trek op tijd aan de bel. Een schuld van 1000 tot 1500 euro is meestal binnen zes maanden weg te werken. Open alle brieven die je krijgt van instanties en bel ze vervolgens op om een betalingsregeling te treffen.
Check of je geen geld laat liggen: Wist je dat 1/3e van de mbo’ers en een kwart van de hbo’ers meer dan €1.000 per jaar laat liggen doordat ze geen zorgtoeslag aanvragen? Ook krijgen jongeren met een bijbaan vaak geld terug van de belastingdienst. Toch doet maar de helft van de studenten belastingaangifte.  

Voor nu: onwijs veel succes voor alle examenkandidaten. En vergeet zodra je geslaagd bent niet te checken of je recht hebt op studiefinanciering. Onlangs hoorde ik dat een kwart van de mbo-studenten geen aanvullende beurs aanvraagt, ook al hebben ze er wel recht op én wordt de beurs omgezet in een gift als je binnen 10 jaar een diploma haalt. Zonde!

Jenneke Palland
Trotse moeder en inwoonster van Kampen
Business Development Manager Rabobank