Bovenhaven: Wordt 'de puist' nu dan eindelijk uitgedrukt?
(door Nick de Vries)
KAMPEN - "De puist moet uitgedrukt worden." Al in 2004 was er politieke frustratie over het terrein rond de glasfabriek. Wethouder Theo Piederiet verzocht de raad akkoord te gaan met sloop en de bouw van 32 appartementen. 16 jaar later staat het complex er nog, troosteloos maar het staat, mede dankzij netten die voorkomen dat de wind het dak over de weg blaast. Ook de villa staat overeind: met gebarsten ramen, vermolmde kozijnen, het terrein opgetuigd als een kerstboom volgehangen met afval.
Onze lezers klikken, met in totaal ruim 150.000 paginaweergaven per maand, heel wat af op onze website. Aan het begin van de nieuwe maand kijkt De Brug naar de artikelen op www.brugnieuws.nl en Facebook, met de meeste lezers of reacties. Deze maand klikten jullie het meest op de berichten over het vertrek van de krakers uit de Bovenhavenvilla.
De versieringen werden de laatste jaren steeds kleurrijker. Een sloep, schilderijen aan de buitenmuur, een grote gele vlag. De gemeente wilde het gebied omtoveren tot een aantrekkelijke toegangsweg van de stad. De bewoners van het pand hadden hun eigen ideeën over een smaakvolle inrichting.
Maar door jaren heen waren het niet de krakers, maar vooral de politieke processen die de aanpak van het terrein in de weg zaten. Ook na de discussie in 2004 werd er zestien jaar niet gesloopt. Partijen werden het niet eens. Niet over het gebied, en vooral niet over de villa. Moest die tegen de vlakte of kon hij in oude grandeur worden hersteld?
Burgerparticipatie in de bureaula
GroenLinks zette zich jarenlang in voor een nieuwe gebiedsinrichting met behoud van de villa. In 2011 maakte de partij plannen voor herontwikkeling. Omwonenden dachten volop mee. Burgerparticipatie avant la lettre. Blikvanger van het samen met een architectenbureau ontwikkelde ontwerp was een hotel met terras aan de Bovenhaven. Maar toenmalig wethouder Gerrit Jan Veldhoen had de sloophamer al in handen en sloeg eerst de plannen in duigen. Volgens Veldhoen had Mateboer het eerste recht van koop. Dat stond nergens op papier, maar was al ver voor zijn wethouderschap mondeling afgesproken. Daar kon de gemeente met goed fatsoen niet omheen.
De raad stemde in met sloop, als deze maar voor 1 januari 2018 plaatsvond.
De deal werd in de jaren daarna nog volop bediscussieerd. Want was het niet zo dat Mateboer alleen recht op de villa had, als hij zou restaureren? Ja, misschien wel, erkende ook Veldhoen in 2017, maar volgens Mateboer was het pand op dat moment eigenlijk niet meer te restaureren. Die eis was na al die jaren onredelijk geworden. GroenLinks betwijfelde dat en bracht partijen naar voren die wél brood zagen in het betaalbaar opfrissen van het pand.
Ook de wethouder wilde deze mogelijkheden onderzoeken en een zoektocht naar geïnteresseerde partijen begon. De gesprekken met onder andere BOEi namen veel tijd in beslag, te veel vond de SGP. De partij wilde door en diende een motie in die als breekijzer fungeerde. De raad stemde in met sloop, als deze maar voor 1 januari 2018 plaatsvond. Dan gebeurde er in ieder geval wat.
Tijdens deze discussies was de huidige wethouder Albert Holtland, die de krakers vorige maand de deur wees, nog raadslid. Hij uitte forse kritiek op wethouder Veldhoen. "Ik heb er geen enkel vertrouwen in dat u dit dossier tot een goed einde weet te brengen.” Hij kreeg gelijk, want in 2018, vijf maanden na de uiterste sloopdatum stond de villa nog overeind. Veldhoen had zich verkeken op de procedures. Er moest eerst een nieuw plan liggen dat voldeed aan de eisen voor de beschermde status.
Pas in 2019 werd de vergunning voor de sloop van de villa daadwerkelijk afgegeven. Tijd voor hamertje tik? Nee, er moest ook nog een vergunning voor nieuwbouw verleend worden. En hiertegen kon nog bezwaar gemaakt worden. Meer vertraging volgde.
In juni 2019 liet Gert Mateboer in De Brug weten dat hij vond dat soms ten onrechte de indruk gewekt werd dat de vertraging aan hem lag. "Wij slopen liever vandaag dan morgen". Maar hij kon niet anders dan de procedures volgen. Hij stelde dat de gemeente wat hem betreft in ieder geval direct de krakers uit kon zetten. De gemeente wachtte daar nog een jaar mee, en toen bleek dat minder makkelijk te gaan dan gehoopt.
In september 2020 stond de gemeente voor de rechter om ontruiming van de villa te eisen. De krakers wilden blijven en zeiden op korte termijn geen vervangende woonruimte te hebben. De rechter verwierp dit bezwaar en stelde dat de krakers tijd genoeg hadden gehad. Binnen twee weken moesten ze hun spullen pakken en op 14 oktober van dit jaar verlieten ze onder toeziend oog van wethouder Holtland het pand. De gemeente kon ontruimen en timmerde de deuren en ramen dicht. Volgens Holtland kon Mateboer wat hem betreft de volgende ochtend al beginnen met slopen.
Zou de puist nu dan snel uitgedrukt worden? Mateboer is aan zet. De projectontwikkelaar zei vlak na het uitzetten van de krakers tegen De Brug dat hij verwacht het pand voor het einde van 2020 gesloopt te hebben. Inmiddels zijn we een maand verder. Er is wat activiteit in het gebied, maar de villa staat nog. De redactie heeft Mateboer gevraagd naar het vervolg, maar de projectontwikkelaar heeft voor het ter perse gaan van deze krant, nog niet gereageerd. Mogelijk binnenkort meer.