Verhalen van Groot IJsselmuiden: Loat mij mar lopen
(door Robert van den Belt)
Op de dinsdagavond heb ik het vaste ritueel om een balletje te trappen bij VV-Wilsum, onder de noemer van FC Zijlijn. Het mooie van deze avond is dat de spelers overal vandaan komen. Uit Kampen, Wilsum, Zwolle, ’s-Heerenbroek en nog verder, zoals ik uit Emmeloord.
De partij was afgelopen en in de kleedkamer praat ik met medespelers over dat ik vandaag naar ’s-Heerenbroek ga voor een interview over Jan Pelleboer. Niet wetende dat beide heren familie van hem zijn. Ik vond dat een bijzondere start van het verhaal. Nog even mijn haren netjes doen en ik vervolg mijn weg naar ’s-Heerenbroek. Naar misschien wel het kleinste museum van Nederland.
Bij de ingang sta ik te wachten en ik wil de deur opendoen, maar die is op slot. Ik zie een boel bedrijvigheid bij het wijkgebouw van de Hervormde gemeente Mastenbroek. Niet om het verwarrend te maken, maar dat staat in ’s-Heerenbroek. Ik stel mij voor met de mededeling dat ik voor een gesprek kom over Jan Pelleboer. Ik raak in gesprek met Klaas van der Wal, Tonnie Koersen en Jenny van Gerner. We lopen naar binnen om eerst maar eens te beginnen met een bakje koffie en een stukje koek. De gesprekken in het wijkgebouw gaan over de toekomstige plannen van de gemeente Zwolle die steeds dichter bij ’s-Heerenbroek komt te liggen. Ik zou mij kunnen voorstellen dat je dat als dorp niet zou willen. Maar in ’s-Heerenbroek zijn ze innovatief en energiek. Ze zien ook nieuwe mooie vooruitzichten voor het dorp. Dat brengt ons ook bij één van de meest innovatieve Nederlanders op het gebied van meteorologie. Eigenlijk de introductie van de eerste weerman van Nederland; Jan Pelleboer. Velen zullen volgen waaronder Gerrit Hiemstra, Marjon de Hond en Piet Paulusma. Jan Pelleboer zette voor hen de weg open om tot het vak van weerman of weervrouw.
Het museum van s’-Heerenbroek genaamd De Kroon, was vroeger een café/herberg. De schuur waar het museum in staat hoorde bij dit café/herberg. De Kroon was vroeger van algemeen belang wanneer je van Zwolle naar Kampen ging met paard en wagen. Je kon er even rusten onder het genot van bijvoorbeeld een borrel en in de schuur kon het paard om even op adem te komen. Jan Pelleboer wordt geboren op 2 mei 1924 en groeit op in ’s-Heerenbroek in een huis achter de Kroon. Wat deze schuur ook zo bijzonder maakt is dat Jan Pelleboer er voor de oorlog zijn weerberichten op spijkerde. Met bijvoorbeeld de boodschap: ‘vier dagen mooi weer dus tijd om te maaien’. Hij was daar al vrij jong mee bezig, wat hem niet altijd in dank werd afgenomen door zijn moeder vertelt Klaas. “Zijn moeder zij altijd Jan, et wark is niet in de lucht, mar op de grond.” Jan volgde namelijk sinds 1938 een opleiding aan de landbouwschool in Kampen, die hij heeft afgerond in oorlogstijd. Was het geluk? Jan blijft zijn zinnen zetten op het weer en alles wat daar mee te maken heeft. In oorlogstijd krijgt hij contact met medewerkers van het KNMI in De Bilt. Voor voedsel ruilt hij boeken in om zich nog verder te ontwikkelen in meteorologie. Vanaf september 1945 komt hij daar in vaste dienst. Naast zijn werkzaamheden voor het KNMI krijgt hij een aanstelling als weerscorrespondent bij het Dagblad van het Noorden. Wat er ook door zijn huwelijk met D.J. Huizinga voor zorgt dat hij in Paterswolde gaat wonen. In juni 1954 neemt Jan eervol ontslag bij het KNMI en ontwikkelt zich steeds verder tot weerman. Hij blijft nog een aantal jaar werken voor het Dagblad van het Noorden en freelance voor verschillende kranten om daarna in 1956 zijn tv-debuut te maken. Dit deed hij voor de NCRV, de NOS, de wereldomroep en vanaf 1982 bij de Tros.
Wat zijn tijd bij de wereldomroep zo boeiend maakt is dat hij vroeg om ansichtkaarten van luisteraars die op vakantie waren. Zo is het museum in het bezit van een boek met kaarten uit 25 Europese landen en acht buiten Europa. De mensen schreven soms alleen weerman Jan Pelleboer op en het kwam in Hilversum aan. Hierbij sluiten we het verhaal ook af en vervolg ik mijn weg terug naar Emmeloord met op de speakers het nummer van Daniel Lohues, Loat mij mar lopen.
Regen of met zunne, ik blief onderweg. Regen of met zunne, ik blief onderweg. Niks in dizze wereld wat mij an t stoppen kreg. Ik gao verder he k ja altied zegd. Laot mij maar lopen, laot mij mar gaon. Want zo a k nou doe, zo heb ik altied daon. Laot mij mar lopen, laot mij mar gaon. Niks is slimmer as stille blieben staon.
Vergeet niet een keer een bezoek te brengen aan museum de Kroon. Kijk voor meer informatie op http://sheerenbroek.info/dorp/20/museum.html. Verhalen uit Groot-IJsselmuiden is een samenwerking tussen BrugMedia en het Beste van Kampen. Wilt u een verhaal met ons delen? Stuur een mail naar hetbestevankampen@sambiq.nl.