Nachtzuster Astrid de Jong uit Kampen is al 12,5 jaar een begrip op NPO Radio 1
Algemeen(door Henk Jans)
KAMPEN - Het bij velen bekende programma ‘Nachtzuster’ van omroep MAX is elke nacht van vrijdag op zaterdag op Radio 1 te vinden van 02.00 uur tot 06.00 uur. In april bestond het programma 12,5 jaar. Al 12,5 jaar brengt Astrid de Jong informatie en gezelligheid aan haar trouwe luisteraars. De in Kampen woonachtige De Jong is zowel presentator, producent als eindredacteur van het programma.
“We noemen het in prachtig Nederlands ‘talkradio’”, zegt Astrid met een lach, “daarbij kunnen luisteraars die een vraag hebben bellen en vervolgens anderen die het antwoord daarop weten. Dus ik ben eigenlijk een soort intermediair”. Astrid studeerde in Kampen af aan de Expressieacademie, waar zij de studie ‘Docent Drama’ volgde. Toen zij haar man leerde kennen is zij er blijven wonen. Aanvankelijk studeerde zij Journalistiek en via een vriend die zij toevallig in de trein ontmoette werd ze attent gemaakt op een vacature bij het, toen nog geheten Radio 3 om pop-nieuws te schrijven. “Zodoende kwam ik daar terecht. Mijn werk bestond met het op de telex zoeken naar nieuws op het gebied van muziek, waar ik items van maakte. Dat werd vervolgens voorgelezen door de disk-jockey”.
Astrid rolde, zoals zij het noemt, van het ene programma in het andere en mocht van tijd tot tijd ook tijdens de verschillende uitzendingen iets vertellen of voorlezen. “Toen er in de nacht op radio 1 een plekje vrij kwam werd me gezegd dat ik daar wat mocht gaan proberen”, vertelt zij. “Aanvankelijk was dat het programma ‘Nachtdienst’ dat eigenlijk hetzelfde concept had als van het huidige ‘Nachtzuster’. Ik deed dat bij de AVRO. Toen het internet opkwam stopte die omroep met de uitzendingen, omdat zij vonden dat mensen het net zo goed konden opzoeken. Maar ik wilde het programma nog heel graag maken. Van de omroep MAX vond men dat het concept van vraag en antwoord gewoon werkt. Als iemand je in de kroeg vraagt wat voor weer het wordt zeg je ook niet dat die het maar moet opzoeken. Dus juist dat ‘vraag en antwoord’ is ideaal om van gedachten te wisselen. Omroep MAX overlegde met de AVRO of wij dat programma over mochten nemen en zodoende begon ik 12.5 jaar geleden met ‘Nachtzuster’”.
Een vraag die me is bijgebleven: ‘als een olifant in Artis doodgaat, moet de verzorger hem dan begraven?
Het soort vragen is door de jaren heen volgens Astrid niet veel veranderd. Mensen vragen niet naar hele simpele dingen die je zo kunt vinden. “Een mooie vraag die me is bijgebleven is: ‘als er een olifant in Artis doodgaat, moet de verzorger hem dan begraven?’. De vraag was dus eigenlijk wat er dan met het dier gebeurt. Het verbaast me dan telkens weer hoeveel mensen in Nederland met verstand van van alles er rondlopen, want die hoor je zo vaak niet. Een beller die bij een veeverwerkingsbedrijf had gewerkt, vertelde dat de olifant naar het Diergeneeskundig Centrum in Utrecht wordt gebracht waar hij ontleed, onderzocht en gedeeltelijk bewaard wordt. De rest gaat naar een veeverwerkingsbedrijf”.
Luisteraars het programma bellen, worden van tevoren gescreend door iemand uit de studio. Hij vangt de bellers op en beoordeelt of ze goed verstaanbaar praten en of bijvoorbeeld de lijn niet stoort. “Ze mogen best een beetje dronken zijn”, zegt Astrid, “dat gebeurt wel eens, maar dus wel goed te verstaan en met een duidelijke vraag of antwoord. Niet alleen maar dat Rutte een kwal is of zo, want daar kan ik niks mee. Het mag niet over Zwarte Piet gaan, want zowel de voor- als de tegenstanders doen daarbij heel lelijk over elkaar. Ook liever niet over de Bijbel. Dan gaan mensen hele passages daaruit voorlezen en dat vindt een andere groep luisteraars erg saai”.
Controverse gaat Astrid niet uit de weg, zolang de vraag legitiem is. “Het mag ook over corona gaan of over de regering. Er was bijvoorbeeld een leuke vraag over de organisatiestructuur van de PVV, waarbij ter sprake kwam of het bestuur wel democratisch is. Dat vind ik interessant”. Astrid vertelt dat er ‘s nachts veel mensen wakker zijn die zich verdiepen in geschiedenis, politiek of techniek. Men knutselt bijvoorbeeld aan horloges of radiozenders. Er is nooit gebrek aan vragen en antwoorden. “En mochten aan het einde van de nacht vragen onbeantwoord zijn, dan hebben we Martin. Hij beheert Facebook, mail en de chat waarin altijd zo’n dertig á veertig mensen zitten te kletsen. Dan ronden we af met de antwoorden die hij daarin gevonden heeft”. Wat Astrid betreft gaat ze voor de volgende 12.5 jaar ‘Nachtzuster’. “Maar het is altijd duimen wat dat aangaat. Er verandert regelmatig wat bij de omroep”.
Henk Jans