Wie zijn de ’vrijgemaakten’?
(door Maarten van Gemert)
KAMPEN – Met de eenwording van de NGK en de GKv komt er een eind aan een hoofdstuk in de rijke Kamper kerkgeschiedenis. Een hoofdstuk met als titel: ”de vrijgemaakt-gereformeerde kerk 1944-2023”. Na de Vrijmaking ontstond een wereld waarin de ’vrijgemaakten’ hun eigen scholen en andere voorzieningen hadden.
De oorsprong van de GKv, en daarmee van de NGK, gaat terug naar een beweging die vanaf 1925 ontstond in de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN). Een groep predikanten was kritisch over de leer van Abraham Kuyper. Dit was te veel verworden tot een sluitend systeem van bijbeluitleg. De kiem voor de GKv lag in kritiek op leerstellingen van Abraham Kuyper over de algemene genade en de pluriformiteit van de kerk. Daarnaast was er onenigheid over de bijbelse leer inzake de doop. Toen in 1966 een steunbetuiging aan een Groningse gemeente binnen de GKv, die contact had gezocht met de 'moederkerk' GKN, verkeerd viel, ontstond de NGK. De toenadering, enkele jaren geleden, van de Eudokiakerk en de Bazuinkerk tot de Nieuwe Kerk viel in goede aarde.
Hans Messelink (GKv) spreekt over het 'absolutisme' welke benadering van de Bijbel de eenheid van de GKN de das omdeed. Toen hij aantrad als voorzitter van de Commissie van Samenspreking besloot hij om eerst de pijnpunten te bespreken. De emoties van een aanwezig NGK-lid gaven misschien wel de doorslag om het proces voor te zetten. De kerkscheuringen in het verleden hebben, ook bij andere protestantse kerkgenootschappen, menig kerkganger en gemeentelid veel pijn gedaan.
Vervolgens kwamen de inhoudelijke punten ter sprake. Die bleken niet kerkscheidend te zijn en men startte met uitwisseling van predikanten.
Alleen al een nieuwe naam bedenken was geen sinecure. Na 1967 ontstonden er meer kleine kerkverbanden met vergelijkbare namen. Uiteindelijk kent de naam van het herenigde kerkverband één letter meer.
Joke Keppel-Bouwsma zat ook in de commissie en vertelt hoe haar vader veel pijn ervaren had van zowel de scheuring in 1944 als in 1967. Zij is enorm blij met de historische stap van maandag 1 mei 2023. Aanstaande zondag 14 mei zal in alle drie de kerken het Avondmaal gevierd worden. Samen in de naam van Jezus.