Ontrechting en rechtsherstel van Joodse inwoners in Kampen tijdens en na WOII
· leestijd 1 minuut AlgemeenKAMPEN - Tijdens de Tweede Wereldoorlog zette de bezetter de positie van Joodse Nederlanders in de samenleving zwaar onder druk. Ze werden gestigmatiseerd en uitgesloten van het sociale, politieke en economische leven, hun bezit onder beheer gesteld en gedwongen verkocht. Het gemeentebestuur van Kampen vroeg historicus Maarten Duijvendak onderzoek te doen naar deze periode en naar de rol van de lokale overheid bij deze ontrechting en het rechtsherstel na de oorlog.
De uitkomsten van deze studie staan beschreven in ‘Sporen van Joods leven – ontrechting en rechtsherstel in Kampen en IJsselmuiden tijdens en na de Tweede Wereldoorlog’. Maarten Duijvendak geeft in dit boek een helder beeld van de kleine Joodse gemeenschap in Kampen en IJsselmuiden. De families Boektje, Van Gelderen, Goudsmid, Rudelsheim en Vos vormden het sociale centrum. Hun bedrijven in de Oudestraat, de Venestraat en de synagoge aan de IJsseldijk waren bekende punten voor veel Kampenaren. Wat betekenden de maatregelen van de bezetter voor hen?
In alle Nederlandse gemeenten golden dezelfde anti-Joodse bepalingen. Toch is er verschil in de gevolgen van de maatregelen en ook in hoe het lokale bestuur betrokken raakte bij de uitvoering ervan. Het onderzoek in Kampen gaat in de eerste plaats over onroerend goed van Joodse eigenaren: het beheer en de gedwongen verkoop daarvan. Ook werd gekeken naar de rol van de stadsgenoten, de politie en de gemeentelijke ambtenaren. Hoe sprong men om met de inwoners die apart werden gezet en voor wie basale burgerrechten niet meer golden? Hoe reageerde men op de deportaties? Wat gebeurde er met de bezittingen de Joodse inwoners achterlieten in hun huur- en koopwoningen?
Het boek bevat informatie over de lotgevallen van zowel rijke als arme Joodse inwoners van Kampen. Ook is er aandacht voor het naoorlogs rechtsherstel, de terugkeer van overlevenden en hoe het gemeentebestuur daarmee omging. De situatie in Kampen en IJsselmuiden wordt ook in een landelijk perspectief bezien en daarmee geeft het boek, voor het eerst, een vergelijkend beeld. Sporen van Joods leven bevat bovendien veel onbekend fotomateriaal van omstreeks 1940.
Maarten Duijvendak: “Met de Duitse inval begon een proces van uitsluiting dat aan niemand voorbij ging. Dit boek toont hoe deze families leefden op het moment dat de Tweede Wereldoorlog begon en alles veranderde.”
