Vrouwenkracht geëtaleerd via het moederschap bij Stedelijk Museum Kampen
· leestijd 2 minuten Algemeen(door Maarten van Gemert)
KAMPEN – Moederschap staat deze zomer centraal in de voormalige synagoge van Kampen, heden een nevenlocatie van Stedelijk Museum Kampen. De zomerexpositie ’Meidenpracht Vrouwenkracht’ heeft in de voormalige synagoge ’moederschap’ als rode draad. De drie etalerende kunstenaressen zijn allen moeder. Dat heeft zijn weerslag op hun kunst. Allerlei aspecten komen naar voren, van luiers tot melkproductie.
Net als in het hoofdgebouw, het voormalige stadhuis, vormt roze evident de themakleur in de tentoonstelling in de voormalige synagoge. Bezoekers treden binnen door een enorme roze boog die de entree voorstelt waardoor wij gewoonlijk allen ter wereld komen. Met name in het werk van Tanja Ritterbex komt het moederschap onmiskenbaar naar voren. Bij Marit Dik en Beth Namenwirth gebeurt dit op subtielere wijze. Of misschien beter gezegd: meer gelaagd. Een oppervlakkige beschouwer mist veel.
Zomerexpositie
De tentoonstelling van Stedelijk Museum Kampen deze zomer heeft de titel meegekregen ’Meidenpracht Vrouwenkracht’. De drie genoemde vrouwelijke kunstenaars volgt Yvonne Oordijk al lange tijd. Als curator van Stedelijk Museum Kampen heeft ze ze samengebracht omdat ze alle drie werken vanuit hun vrouwelijke identiteit. Dat komt sterk naar voren in het thema moederschap dat gekozen is als verbindende factor in het deel van de tentoonstelling dat op de nevenlocatie van het museum wordt geëtaleerd.
Bij Tanja Ritterbex (Heerlen, 1985) is haar turbulente kunstenaarsleven sinds enkele jaren op een ander spoor gekomen door het moederschap. Haar jonge dochter figureert vaak in de schilderijen. Marit Dik (Bussum, 1957) is van een eerdere generatie. Zij schildert portretten van haar puberdochters. Niet alleen de schoonheid en het jonge geluk maar een scala aan gevoelens ligt onder de oppervlakte. Namenwirth speelt met de verleiding. Opengeknoopte kleding toont onder- en bovenkant van een lingeriesetje. Op een ander schilderij tekent een meisje levensgroot haar Adonis in Adamskostuum.
Make my day in the kitchen, 2014, Marit Dik, mixed media (foto: Maarten van Gemert)
Extravert
Waar kunstenaars zichzelf meestal graag op de achtergrond houden, treedt Ritterbex juist naar voren. Ze maakt selfies, al dan niet met haar dochter, en ook op andere schilderijen is ze te ontwaren, zoals bij het verwisselen van de luiers of voor de ijscokraam. Alle drie kunstenaressen leggen humor en ironie aan de dag. Een extreme extraverte uiting van moederschap is de melkmachine die Ritterbex heeft geproduceerd. Menige moeder zal zich in dat beeld herkennen maar niet letterlijk in de vrouw gehuld in lappen die Ritterbex als vorm heeft gekozen.
Dik maakt ook diorama’s, minuscule driedimensionale voorstellingen. De lagen hierin vragen nog meer aandacht om te doorgronden. Onder een tafel, waarover een jonge meid hangt, staat het puttertje van de Nederlandse schilder Carel Fabritius uit 1654. Op het schilderij van Namenwirth daarnaast staat een blondine in een aardkleurige ruimte voor een schilderij met groen en bruin landschap. De dame draagt een legerbroek, echter in blauw tijgerpatroon.
Beleving
Oordijk vindt het heel knap hoe de drie vrouwen hun kunstenaarspraktijk weten te combineren c.q. voort te zetten met het moederschap. Hoe zwaar en vermoeiend dit kan zijn, laat menig kunstwerk van Ritterbex zien. In de zomertentoonstelling ’Meidenpracht Vrouwenkracht’ tonen in de voormalige synagoge de feminiene kunstwerken de kracht èn kwetsbaarheid van het moederschap. Op het schilderij ’Tired Mum’ is de moeder uitgeput in slaap gevallen, voorover op het tafelblad. Hoe sterk moet je zijn om het allemaal te kunnen bolwerken?
De rode lijn door de tentoonstelling in de voormalige synagoge is het thema ’moederschap’. Als met een navelstreng zijn de kunstwerken met elkaar verbonden. Oordijk benadrukt dat de zomertentoonstelling ook zeker voor mannen interessant is. Enerzijds om mooie vrouwen te bewonderen en anderzijds voor een inkijkje in de beleving van het moederschap. Een tip voor mannen is de tentoonstelling te bezoeken met een vrouw. Bespreek of bediscussieer de verschillende perceptie van eenieder. Zo kan de tentoonstelling de tongen los maken. Via meidenpracht en vrouwenkracht naar moederschap. Deze zomer exclusief bij Stedelijk Museum Kampen.
Unbuttoned jumpsuit, 2023, Beth Namenwirth, olieverf op doek (foto: Maarten van Gemert)
..
