‘Kampen Leest’ bevordert leesplezier jeugd

Door Alex de Jong @ Attest Communicatie
KAMPEN – Vertegenwoordigers van alle twaalf schoolbesturen, de gemeente en Bibliotheek Kampen hebben donderdag 7 november in de Stadskazerne het Convenant ‘Kampen leest!’ ondertekend. Hiermee onderstrepen ze de waarde van meer (voor)lezen op de lagere scholen. ‘Wij gaan voor een geletterde gemeente. We gaan voor een kansrijk Kampen.’

‘Wie niet goed kan lezen en schrijven, krijgt het in zijn latere leven nog zwaar’, zo gaf wethouder Jan Peter van der Sluis aan. ‘Tenslotte wordt er heel veel schriftelijk gecommuniceerd. Wie hiervoor een goede basis meekrijgt, heeft het tijdens latere studies, maar ook tijdens zijn werkzame leven, veel gemakkelijker.’

Taalvaardigheid bevorderen
‘In een wereld die meer en meer digitaliseert, wordt taalvaardigheid steeds belangrijker om actief te kunnen participeren in de maatschappij. Geletterdheid is een fundamentele voorwaarde voor duurzame inzetbaarheid op de arbeidsmarkt, zelfredzame en democratische burgers en het voorkomen van maatschappelijke uitsluiting. Wij zetten ons daarom in om de taalvaardigheid binnen de gemeente Kampen te vergroten’, aldus het convenant dat door alle besturen voor primair onderwijs in de gemeente Kampen, het Pieter Zandt College, de gemeente en de Bibliotheek Kampen werd ondertekend. ‘We moeten als Pieter Zandt College ook opboksen tegen Netflix’, stelt bestuurder Johan van Putten van deze scholengemeenschap. ‘De jeugd consumeert tegenwoordig alleen nog maar beelden.’ Niet alleen is dat funest voor de eigen fantasie en creativiteit, ook denkt hij dat het ten koste gaat van hun welbevinden en geluk. ‘Dat klinkt misschien een beetje hoogdravend, maar als ik zie hoe kinderen met trots voorlezen uit een boek dat hen boeit, dan denk ik echt dat het zo is. Door het leesplezier te bevorderen, gebeurt er zoveel meer met een kind.’ Zelf heeft hij goede herinneringen aan het op de bank samen lezen met zijn ouders. ‘Welke ouder maakt daar nog tijd voor? Die geborgenheid, dat gevoel van veiligheid, het gaat ongemerkt verloren…’

Broodnodig
Volgens internationaal onderzoek is het niet goed gesteld met het leesplezier van Nederlandse kinderen. ‘Zonder leesplezier lezen kinderen weinig buiten schooltijd, waardoor ze de broodnodige oefening in het lezen missen’, vertelt Annette Schol, directeur van de Bibliotheek Kampen. ‘Veel scholen constateren weliswaar dat leerlingen kunnen lezen wat er staat, maar dit betekent niet dat ze daarmee ook begrijpen wat ze lezen.’ Schoolbibliotheken kunnen hierin groot verschil maken. Zijn die er dan nog niet? ‘Zeker, veel scholen hebben een eigen bibliotheek’, stelt ze. ‘Maar: vanuit mijn vorige functie heb ik veel schoolbibliotheken gesaneerd en ik kan u vertellen: je werd heel verdrietig van wat daar in de kast stond. Boeken die mensen thuis niet meer willen lezen, werden aan de school geschonken. En dan zijn mensen verbaasd dat kinderen lezen niet leuk vinden.’ Volgens haar is het besef nu wel doorgedrongen dat het moet gaan om nieuwe, aantrekkelijke boeken. Annette: ‘Wat je helaas nu nog vaak ziet zijn verouderde collecties, kapotte boeken, en veel dezelfde soort boeken. Maar ook een tekort aan informatieboeken en stripboeken, waardoor jongens minder aan hun trekken komen.’ Boeken staan bovendien niet bij elkaar in een mooie bieb, maar per klas weggestopt in een kast. Niet handig. ‘Het doet veel meer voor de uitstraling van je school en als signaal naar je leerlingen en ouders toe, wanneer je wél een mooie schoolbibliotheek inricht, met goed meubilair, een uitgebalanceerde collectie - dus niet teveel, niet te oud, veel variatie, voor elk wat wils - en wanneer je die collectie jaarlijks aanvult, bijstelt en steeds meer op maat maakt voor de school. Kortom: de Bibliotheek op school (dBos) komt als geroepen.’

‘Via de Bibliotheek op school komen niet alleen mooie nieuwe boeken, maar komt ook een leesconsulent van de bibliotheek de school binnen’, vertelt Dieuwke de Goede, programmamanager Jeugd & Educatie bij de Bibliotheek Kampen en nauw betrokken bij dBos. ‘Onze leesconsulenten worden gekoppeld aan de leescoördinator(en) van de school en ondersteunen het lerarenteam, zij werken mee aan een leesplan, zorgen ervoor dat er een aantrekkelijke boekcollectie op school aanwezig is, geven tips voor motiverende werkvormen en informeren en inspireren.’ Volgens haar besteedt de Pabo helaas weinig aandacht aan leesbevordering en jeugdliteratuur. ‘Bovendien vindt lang niet elke leerkracht het leuk om (voor) te lezen en dus ben je erg afhankelijk van wat individuele leerkrachten hun leerlingen mee willen geven. Met de Bibliotheek op school breng je structuur aan en maak je (voor)lezen een structureel onderdeel van het lespakket.’ De Bibliotheek Kampen heeft zes leesconsulenten in dienst, die inmiddels nauw samenwerken met zo’n veertig leescoördinatoren; één of twee per aangesloten school.

Mijlpaal
Monique Thissen, leescoördinator van OJS Het Scala in Brunnepe: ‘Als je met de Bibliotheek op school begint, dan heb je kasten vol mooie boeken staan, maar dan begint het pas. Ik vind het heel erg fijn om te mogen samenwerken met de bibliotheek, met Dieuwke en met onze leesconsulent van de bieb. Onze leesconsulent hoort echt bij het team van onze school en kent leerlingen en ouders ontzettend goed. Zij kijken met ons mee naar hoe we het leesonderwijs hebben georganiseerd en wat we als school nodig hebben.’ Voor Het Scala was meedoen aan dBos het startschot voor diverse andere samenwerkingen. ‘Samen met de andere scholen bij ons in Brunnepe draaien we dit jaar ook een pilot rondom laaggeletterdheid.’ Het werkt taboedoorbrekend en ook dat is allemaal in het belang van het leesplezier van de kinderen in de wijk.

Rudi Meulenbroek, bestuurder bij OOK, nam de gelegenheid te baat om zijn blijdschap te uiten: ‘We zijn blij met de gemeente als participant. Hiermee neemt de gemeente met ons het initiatief om ook preventief te werk te gaan en niet alleen bezig te zijn met achteraf repareren.’ De schoolbesturen van IRIS en OOK trokken al vanaf het begin met de bibliotheek op en voerden met hen gesprekken bij de gemeente, zo vertelt Dieuwke. ‘Daarnaast hebben zij vanaf het begin gezegd dat ze dit niet alleen op hun eigen scholen wilden invoeren, maar bereikbaar wilden maken voor alle kinderen in Kampen.’
‘Deze gezamenlijke ‘intentieverklaring’ is een bijzondere mijlpaal. Met dit convenant van alle schoolbesturen zet Kampen zich ook landelijk goed op de kaart’, aldus Dieuwke die aangeeft dat de Bibliotheek Kampen inmiddels met 23 scholen samenwerkt. ‘Twee scholen doen dBos met een andere bieb; kortom: we hebben nu nog acht scholen te gaan.