Geloofsgemeenschap Luctor et Emergo Oldebroek bestaat 125 jaar

In Oldebroek staat op de hoek van de Mheneweg Noord en de Zuiderzeestraatweg een pittoresk klein kerkje met meteen daarnaast een imposant kerkgebouw. Het kleine kerkje staat er sinds 1893, dus sinds 125 jaar, en het behoort toe aan de Geloofsgemeenschap Luctor et Emergo. Reden om eens binnen te kijken en een gesprek aan te gaan. “We beschouwen ons meer als een geloofsgemeenschap dan een kerk” zei Willem van de Weg, een van de voorgangers, 25 jaar geleden bij het 100 jarig bestaan. “Dat doe we op bijbelse gronden. In het Nieuwe Testament lees je niet over de kerk, maar altijd over de gemeente. Het woord kerk doet te veel denken aan een instituut. We spreken daarom liever van een organisme, een gemeenschap die leeft”.

De Geloofsgemeenschap Luctor et Emergo viert in het weekend van 23 t/m 25 november 2018 haar 125 jarig bestaan. Voor het ontstaan van Luctor moeten we dus terug naar de voor vorige eeuw. In Oldebroek stond het geestelijk leven in het begin van de 19e eeuw op een laag pitje. Volgens overlevering was men meer thuis in de herberg dan in de kerk. Hierin kwam verandering met de komst van Ds. Montijn (1824-1844), die de zogenaamde “gezelschappen” stimuleerde. Dit waren kleine bijbelkringen bij mensen aan huis, waar gesproken werd over het geloof. Deze bijeenkomsten hebben hun oorsprong in de Nadere Reformatie en het Piëtisme (17e en 18e eeuw). Geleidelijk kwam er een scheiding in “Het Gezelschap”. Het grootste gedeelte ging de streng Calvinistische richting op, terwijl de andere groep zich meer ontwikkelde in de “lichtere” evangelische richting. Toen eerstgenoemde in de kerk steeds meer de overhand kreeg, voelden de mensen van het “lichte geloof” zich steeds minder goed thuis in de kerk. Ze werden de “Hoeksen” genoemd, omdat ze samenkwamen aan “de Hoek”. Een buurtschap in Oldebroek.

Opwekking

Een uitkomst voor deze mensen was dat in diezelfde tijd (1870) ds. Bahler in Oosterwolde werd beroepen. De mensen van het Hoekse geloof sloten zich spoedig aan bij zijn Evangelische prediking. Bahler kan zonder meer als de geestelijke vader vaan Luctor beschouwd worden. Er wordt van hem gezegd dat hij 18 talen sprak. Hij was een zeer geleerd man. In 1875 ging Bahler samen met nog enkele predikanten naar een opwekkingsconferentie in Brighton. Bahler was zozeer gegrepen door deze conferentie dat hij nog maar een verlangen had: het verkondigen van de liefde van God. Dit had z’n weerslag in Oldebroek en Oosterwolde. Er ontstond een geestelijke opwekking. Verschillende mensen kwamen tot geloof. Maar er kwam ook tegenstand vanuit de bevolking. Onderlinge samenkomsten werden verstoord. Er werden stenen door de ramen gegooid en er is aanslag voorbereid op het leven van ds. Bahler. Nadat ds. Bahler in 1880 een beroep aannam in Lage Zwaluwe, bleven zijn volgelingen, nu Beeldersen genoemd, onderling bij elkaar komen. Vanaf 1880 ontstonden wat contacten met het Leger des Heils. Op 22 november 1893 werd een eigen vereniging opgericht. En er werd een verenigingsgebouw uit de grond gestampt dat binnen 10 weken gereed was en deze werd vervolgens officieel geopend door ds. Bahler. De vrouw van ds. Bahler, een Zeeuwse, kwam met de naam: Luctor et Emergo.

In 1930 kwam er een scheiding in de Geloofsgemeenschap. Een gedeelte trad toe tot de Bond van Vrije Evangelische Gemeenten. In Luctor bleven zo’n 35 mensen over. Pas na de oorlog, met name in de jaren zestig, groeide de gemeenschap behoorlijk in ledental. In de jaren zeventig vonden er twee ingrijpende verbouwingen plaats.

Zending:
Wat bij Luctor opvalt is de grote rol die de zending heeft gespeeld. Zendingsgenootschappen als Salatigazending, de Hernhutters, de WEC, Open Doors en Jeugd met een opdracht vonden en er een gastvrij onthaal. In de jaren zestig ontstond op de Veluwe ook een soort opwekking en veel jongeren werden geroepen om als zendeling de wereld in te gaan om het Evangelie te gaan verkondigen, b.v. naar Afrika, Azië en het Midden Oosten. Een van de “oudste zendelingen” werkt nu al ruim 50 jaar als vroedvrouw op een eenzame post in de Verenigde Arabische Emiraten.

Nog steeds zend Luctor zendelingen uit waarbij er de laatste jaren ook zendelingen werkzaam zijn in Nederland. Er zijn ook zendelingen die weer terugkomen naar Nederland om een staffunctie bij een zendingsorganisatie te vervullen.

De samenkomsten van Luctor staan onder leiding van eigen voorgangers met verschillende achtergronden qua beroep of opleiding. Jarenlang waren dat 9 voorgangers, maar de laatste jaren is dat afgenomen naar op dit moment 4. Daarnaast komen in Luctor gastsprekers uit allerlei kerken en gezindten. De samenwerking met de diverse kerken is goed. Luctor blijft zichzelf en is uniek als geloofsgemeenschap, omdat ze niet bij een instituut zijn aangesloten. De afgelopen 25 jaar is Luctor sterk gegroeid qua bezoekers en ledenaantal. Dat leidde er toe dat het kleine kerkje veel te klein werd om de bezoekers te herbergen. En werd jarenlang een discussie gevoerd of het oude kerkje opnieuw een verbouwing moest ondergaan of dat er een nieuwe kerk gebouwd moest worden. Een nieuwe kerk bouwen of de huidige flink verbouwen ging tijd kosten, maar die was er niet omdat er zoveel bezoekers kwamen. Daarom werd besloten in Elburg een tijdelijk onderkomen te zoeken om zodoende op 2 locaties de mensen te kunnen ontvangen. Eerst in een schoolgebouw en later in Het Huiken. In de jaren 2003 en 2004 werd na lang beraad besloten om een nieuwe kerk te bouwen naast het “oud” Luctor. Een architect werd ingeroepen om het plan van eisen vorm te geven in een eigentijds gebouw. En onder de bezielende leiding van wijlen Jan S. Kramer werd een bouwteam gevormd die de bouw in eigen beheer met behulp van, inmiddels ook, wijlen Jacob van Boven ten uitvoer bracht. In 2005 werd de nieuwe kerk in gebruik genomen en werd ook besloten om de “dependance” in Elburg in stand te houden. Bijzonder is dat Luctor ontstaan is vanuit de Hervormde Kerk in Oosterwolde en dat was best gevoelig decennia lang. Toen vanuit de Hersteld Hervormde Gemeente Oosterwolde het verzoek kwam of zij tijdelijk ook gebruik konden maken van het nieuwe gebouw van Luctor was dat geen punt van discussie. Anderhalf jaar lang werd het nieuwe gebouw samen gebruikt en een tijd van enorme verbroedering ontstond. Die periode werd afgesloten met een gezamenlijke dienst en toen bleek overduidelijk: “We staan samen in het uitdragen van God’s Liefde en Genade en dat voor een ieder op zijn eigen manier!”

Luctor kenmerkt zich door een sterke drang om naar elkaar om te zien en door een persoonlijke en intieme sfeer elkaar vast te houden. In goede en minder goede tijden. Luctor heeft een regionale uitstraling en betekenis om op die manier het Evangelie te verkondigen, hier en op zoveel plekken in de wereld. De mensen binnen Luctor zijn er van overtuigd dat dat niet alleen mensenwerk is. Het is in de eerste plaats God’s werk dat Luctor geworden is zoals het nu is. En als je nu aan een van de oudsten binnen Luctor vraagt hoe dat ervaren is hoor je na lang aarzelen: “Je wordt altijd weer getroffen door de nederigheid van onze voorouders. Toen ze het “oude Luctor” in 1893 hadden neergezet, zei een van hen: “och, het zal later wel weer een werkplaats worden om te timmeren” Waarop een ander reageerde: “Later zullen ze hier nog wel eens over de weg lopen en zeggen: “Kijk, dat gebouwtje is door een stel eigenwijze mensen neergezet, omdat ze zo nodig een apart kerkje wilden zijn.” Wat de vroegere mensen er ook van vonden, er staat nu een prachtig eigentijds gebouw naast het “oude kerkje” waarin elke zondag honderden mensen samenkomen om zich te laten stimuleren in de evangelische opdracht: Verkondig de Liefde van God aan alle mensen!

Komende weekend wil Luctor aandacht schenken aan het 125 jarig bestaan. Vrijdagmiddag om 16.00 uur is er een receptie voor genodigden. ’s Avonds is er een gezamenlijke bidstond in het “oude” Luctor, aanvang 19.30 uur. Zaterdagmiddag is er vanaf 14.30 uur Open Huis voor allen die eens willen kijken bij Luctor, of om oude herinneringen op te halen, of gezellig met elkaar eens na te praten over allerlei gebeurtenissen. Zaterdagavond begint om 19.30 uur een talentenavond waarbij iedereen welkom is om talenten van verschillende mensen te bewonderen. Zondagmorgen om 09.30 uur is er een gezamenlijke samenkomst met Luctor Elburg en ’s avond om 19.00 uur is er een afsluitende samenkomst. ’s Morgens gaan de zondagsschoolkinderen genieten van een poppentheater. En omdat bij Luctor het motto geldt: iedereen mag het weten, is ook een ieder welkom om de activiteiten te bezoeken.