Russische sancties klap voor tuinders Koekoekspolder

(door Michiel Satink)IJSSELMUIDEN – Tomaten met een kostprijs van 70 cent per kilo die voor 5 tot 10 cent de deur uit gaan. Paprika’s die nog maar de helft opleveren: de Russische sanctiemaatregelen hakken er flink in bij tuinders in de Koekoekspolder. “De tuinders hadden aanvankelijk de vrees dat ze niet serieus genomen werden”, zegt burgemeester Bort Koelewijn.Een tuinder werd begin augustus geconfronteerd met vrachtwagens vol sla die uit Rusland waren teruggekeerd. De bij het inladen nog verse producten konden meteen de groene bak in. Politieke spanningen tussen Rusland en de Europese Unie rond het conflict in Oekraïne leidden eerder al tot financiële sancties van de EU, maar de Russen besloten op hun beurt te antwoorden. De met trots in de Koekoekspolder gekweekte tomaten, komkommers en aardbeien, om eens wat te noemen, zijn niet langer welkom. De Nederlandse agrarische wereld besefte meteen dat ze daarvan de dupe zouden worden. In de Koekoekspolder – na het Westland het grootste glastuinbouwgebied van het land – werd midden augustus samen met de gemeente Kampen, LTO, de gemeente Noordoostpolder en de provincie Overijssel een overleg gepland. Het resultaat was een brandbrief naar het kabinet.Tuinders willen zelf niet reageren op de problemen. “Alle woordvoering over de Koekoekspolder gaat via de burgemeester”, zegt aardbeienkweker Richard Kalter. Eerder zei hij nog via RTV Oost dat de boycot de nekslag kan betekenen voor tuinders in de polder. Burgemeester Koelewijn kwam in beeld toen hij zelf een aantal weken terug in de Koekoekspolder was en van tuinders over de problemen hoorde. De Europese Unie kwam met 125 miljoen euro als hulp voor de sector mede als reactie op de brandbrief uit Kampen. Na bekend worden van de Europese steun nam Koelewijn weer contact op met de tuinders. “Men is tevreden, maar het moet wel geconcretiseerd worden. Vooraf hadden de tuinders vooral de vrees dat de problemen niet serieus werden genomen.” Het bedrag van 125 miljoen euro is absoluut onvoldoende voor de lange termijn, stelt Koelewijn. “Dan moet je eerder denken aan dit bedrag voor de Koekoekspolder alleen al. We zijn er nog niet. Eerst moeten de plannen uitgewerkt worden.” Ook kabinetsmaatregelen zijn nodig, zoals arbeidstijdverkorting, zegt hij.Tuinders vrezen momenteel de mededingingsautoriteit. “Je mag geen afspraken over de productie. Maar als een tuinder besluit om minder te produceren en een ander doet dat niet, dan krijg je problemen. Dit moet een collectieve inspanning zijn. Er ligt dus nog heel veel huiswerk.” In Nederland is de laatste jaren veel gedaan aan innovatie in de kassen. “De opbrengst per vierkante meter is flink gestegen. Voor de wereldproductie van voedsel is dat goed”, zegt Koelewijn. Maar zoals vaak blijkt: export is gebaat bij goede politieke verhoudingen. De komende dagen blijft de Koekoekspolder gewoon doordraaien. De vraag is nog wat er met al de overtollige groenten en fruit moet gebeuren. Koelewijn: “De productie nu gaat door, je kunt het niet laten hangen. Het mooiste zou zijn als het geconsumeerd wordt. Het gaat tuinders in eerste instantie vaak niet eens om de opbrengst. Ze zijn gewoon trots op hun producten.” Er wordt volgens Koelewijn onder meer gedacht aan levering aan voedselbanken of aan scholen. De eerste levering van 1.500 voedselpakketten aan onderwijsinstelling De Groene Welle had afgelopen week plaats.LTO Nederland is tevreden met de genomen maatregelen, stelt ze via haar site. Het besluit van de Europese Commissie is van toepassing op: tomaten, wortelen, witte kool, paprika’s, bloemkool, komkommer, augurken, champignons, appels, peren, rood fruit, tafeldruiven en kiwi’s. De land- en tuinbouworganisatie benadrukt dat het een voorlopig bedrag betreft. De maatregelen zijn voor producenten van genoemde gewassen. Wat de consequenties zijn voor de totale agrarische sector moet nog blijken, aldus LTO. De provincie Overijssel komt niet zelf nog met aanvullende maatregelen, zei een zegsman. De briefEnkele citaten uit de brandbrief van tuinders, gemeente Kampen, gemeente Noordoostpolder en de provincie Overijssel:“Door de recent door de Russische Federatie ingestelde boycot op onder andere landbouwproducten wordt de tuinbouwsector in Nederland onevenredig hard getroffen. Wij maken ons hier ernstig zorgen over. De boycot is voor een jaar uitgesproken en zal tot gevolg hebben dat vele bedrijven zullen omvallen en dat de gehele sector duurzaam wordt ontwricht. Dit vraagt snel om adequate maatregelen.”“Wij sturen u juist op dit moment deze brief, omdat de situatie dringend en urgent is. Momenteel heeft de sector nog geen exacte inventarisatie van de schadebedragen in beeld. Voorlopige schattingen van de schade voor de voedingstuinbouw zijn geraamd op 1,5 miljard euro.”“Voorlopig staat het water bij veel tuinders aan de lippen en wij verwachten de komende dagen / weken zeker acute financiële problemen.”