Column economiewethouder: Voorbij corona

Wethouder Geert Meijering van Economische Zaken schrijft voor de Brug to Business maandelijks over zaken die interessant kunnen zijn voor ondernemers in de regio.

Nu de Nederlandse economie al enkele weken grotendeels op slot zit, is een nieuwe beroepsgroep opgestaan: de toekomstvoorspellers van het post-coronatijdperk. Kunnen we met het oog op de toekomst wijze lessen trekken uit deze actuele geschiedenis? Vindt er bijvoorbeeld een herwaardering plaats van publieke beroepsgroepen zoals de zorg en het onderwijs?

Leren van de geschiedenis?

Wat mij daarbij opvalt is dat iedereen vooral zijn eigen stokpaardje berijdt. De klimaatactivist voorspelt dat we na deze crisis niet meer zo veel kunnen vliegen. De Euroscepticus ziet in het gebrek aan samenwerking binnen de EU hét extra argument voor een Nexit, terwijl de Eurofiel hierdoor juist aanleiding ziet voor nauwere Europese samenwerking. Kortom, dat lessen trekken valt nog niet mee. Het is dan het eenvoudigst om het standpunt dat je al had, nu nog eens extra kracht bij te zetten.

Een van de eerste lessen die ik leerde tijdens mijn studie geschiedenis, was dat het trekken van lessen uit de geschiedenis nogal problematisch is. Emeritus hoogleraar geschiedenis Hans Blom zei ooit dat hij er ‘geen bal’ van geloofde dat er lessen te trekken vallen uit de geschiedenis. Vooral - zo legde hij uit - omdat je de geschiedenis alleen achteraf kunt reconstrueren, maar dat iedere toekomstige situatie net weer anders en dus onvergelijkbaar zal zijn. Bovendien waag ik te betwijfelen of de mensheid als collectief zo leerbaar is als men soms veronderstelt.

Onbedoelde effecten

Wél zie je dat crises- vaak onbedoelde - positieve effecten hebben. Zo is van de wereldoorlogen bekend dat die hebben geleid tot veel technische innovaties als spin-offs van de wapenindustrie. Maar in bijvoorbeeld Groot-Brittannië hebben die oorlogen ook bijgedragen aan een versnelde emancipatie van vrouwen. Toen de mannen naar het front gingen, moesten vrouwen veel van hun werk overnemen. Het lijkt er op dat dit de arbeidsparticipatie én emancipatie van vrouwen versneld heeft. Al moeten we ook vaststellen dat veel vrouwen die toen droomden van een revolutionair effect in vredestijd, bedrogen uitkwamen.De samenleving bleef grotendeels ‘a men’s business’ bleef: Veel vrouwen werden van de fabriek terug naar het aanrecht gedwongen.

Ik geloof er niet zo in dat wij nu allerlei lessen gaan trekken die onze samenleving groots en meeslepend veranderen. Wel kan het ertoe leiden dat voorstellen die toch al ‘in de pijplijn’ zaten - zoals meer verplichte collectieve voorzieningen voor ZZP’ers - nu sneller in wetgeving worden vastgelegd. Misschien dragen de indrukwekkende prestaties van zorgmedewerkers inderdaad wel bij aan een maatschappelijke herwaardering van hun vak, inclusief betere arbeidsvoorwaarden. Of treedt er een herwaardering op van de sector met een ongelofelijke maatschappelijke en economische waarde, waarin het Rijk de afgelopen tien jaar zo visieloos gesneden heeft: de cultuur. Veel van die professionals zijn gedwongen verder gegaan als ZZP’er en krijgen nu dus ook enorme klappen.

Voor het eerst zien

Deze tijd leert mij persoonlijk wel iets: ons land en onze stad met nieuwe ogen bekijken. Daarin werd ik geholpen door een gedicht van de ‘Kamper dichteres’ Ida Gerhardt. Daarin vertelt ze dat het onmogelijk is iets twee keer voor het eerst te zien. De verwondering van een kind dat voor het eerst een pauw ziet op de kinderboerderij is nooit meer te herhalen. In deze tijd probeer ik dat toch. Ik verwonder mij dan over de hoeveelheid mooie lokale bedrijven in verschillende sectoren: horeca, bouw, productie en de agrarische sector. Het doet mij pijn om te zien dat zij het nu zo zwaar hebben. Dit motiveert mij extra er als gemeente Kampen juist nu voor hen te zijn. Ik hoop ook dat het ons allemaal motiveert die lokale bedrijven te steunen. Bijvoorbeeld door het sportschoolabonnement gewoon door te laten lopen, de boodschappenbox met lokale streekproducten te bestellen en in het weekend eten af te halen bij een lokale horecaondernemer. Immers, alleen schouder aan schouder komen wij deze crisis door.

De profundis

Hadden wij nimmer nog zwanen gezien,

zouden wij hen op het water ontwaren,

o, wij zouden van vreugde vervaren,

lachen en schreien misschien.

Hadden wij nimmer nog zwanen gezien,

vlogen zij over met ruisende slagen,

o, wij zouden dit duister verjagen,

eind’lijk bevrijd zijn misschien.

Ida Gerardt -

Geert Meijering

Wethouder Economische Zaken (CDA)

g.meijering@kampen.nl