Chanoeka voor het eerst sinds WO2 weer in Synagoge

KAMPEN – Het Joodse inwijdingsfeest, Chanoeka, wordt voor het eerst na de Tweede Wereldoorlog gevierd in de voormalige synagoge aan de IJsselkade. Op 12 december worden om 20.30 uur op de ‘vrouwengalerij’, waar restanten van het Joodse leven in Kampen worden bewaard, onder leiding van Opperrabijn Binyomin Jacobs uit Amersfoort, de lichtjes ontstoken in een 9-armige kandelaar. Het is een initiatief van ‘Vrienden van de synagoge Kampen’, met goedvinden van de directie van het Stedelijk Museum Kampen, waar de voormalige synagoge als museumlocatie onder valt. Vorig jaar is ‘Chanoeka’ buiten gevierd bij de voormalige synagoge.

Het inwijdingsfeest is het enige belangrijke feest dat niet in de Bijbel wordt genoemd. Het wordt gevierd ter herinnering aan de herinwijding van de Tempel, na de overwinning van Juda de Makkabeeër op de Syrische koning Antiochus in het jaar 165 voor de gewone jaartelling. Wat begon als een viering van een militaire overwinning, ontwikkelde het zich tot een feest van het licht.

De viering krijgt officieel gestalte door het ontsteken van de Chanoeka lamp: een negenarmige kandelaar. Acht lichtjes worden ’s avonds door de Opperrabbijn ontstoken met behulp van de negende. Officieel, zoals in Israel en in steden waar nog veel Joodse mensen wonen, elke avond één lichtje meer. Ieder familielid ontsteekt thuis zijn eigen kandelaar en zet die voor het raam. Vervolgens worden er liedjes gezongen en geschenken uitgewisseld.

Bij één van mijn vele bezoeken aan de Israëlische partnerstad van Kampen, Eilat, heeft uw journalist (HS) een keer Chanoeka meegemaakt. Er wordt muziek gemaakt op een zogenaamde ‘trendel’ een vierkant tolletje met een Hebreeuwse letter op elke kant. Anno 2020 lijkt het feest een beetje op Sinterklaas en Kerstmis, maar beiden feesten worden in Israël niet gevierd. In alle opzichten is het een buitengemeen een vrolijk feest.

Boodschap

Woordvoerder Jeroen Kanis van ‘Vrienden van Synagoge Kampen’, spreekt van een mooie boodschap van hoop en licht in de donkere wereld die op dit moment geteisterd wordt door het Coronavirus en is blij dat het in de voormalige synagoge gevierd kan worden. Vorig jaar was het buiten. “Tegelijkertijd herdenken wij de leden van de voormalige Joodse gemeente in Kampen, die tijdens de oorlog zijn weggevoerd en om het leven gebracht in concentratie kampen. Het is niet het enige wat wij aan evenementen organiseren”, aldus Kanis. Er zijn uiteenlopende activiteiten in Kampen over het jodendom en haar geschiedenis die te vinden zijn op www.vriendensynagogekampen.nl.

Chanoeka meevieren

De Chanoekaviering in de voormalige synagoge is maar voor een zeer beperkt aantal mensen mee te vieren vanwege Corona en de beperkte ruimte op de voormalige Vrouwengalerij. De viering wordt live uitgezonden bij RTV IJsselmond. Op TV en Online en duurt van 20.30 tot 21 uur. Tevens te zien op you tube.

Opperrabbijn

Binyomin Jacobs (71) is sinds eind 2008 opperrabbijn van het Internationaal Opperrabbinaat. Hier vallen alle joodse gemeenten onder, behalve van de veruit grootste gemeente in Nederland, Amsterdam en de grootste ‘mediene’-gemeente Den Haag, alsmede Rotterdam. Hij spreekt zich regelmatig uit over maatschappelijke kwesties rondom het Jodendom. Zo vindt hij dat Ajaxieden zich geen joden moeten noemen, maar jodenkoeken vindt hij geen enkel probleem. Hij heeft regelmatig te maken met maatschappelijk geweld tegen aanhangers van de Joodse religie.

(door Huib Strengers)