Indiëmonument in Stadspark wordt aangevuld

(door Maarten van Gemert)
KAMPEN – Bij de gesneuvelde Nederlandse militairen uit Kampen en IJsselmuiden op het Indiëmonument in het Stadspark, blijkt één naam te ontbreken. Gerrit de Munnik ontdekte tijdens een onderzoek dat Abel Roelof Wessel de Vries niet wordt vermeld. Het college heeft besloten de naam van de dertiende gesneuvelde Indiëganger toe te voegen. Steenhouwerij Van Ommen is aan de slag gegaan.

Aansluitend op de Tweede Wereldoorlog, vond in Nederlands-Indië een onafhankelijkheidsoorlog plaats, waarbij ook Nederlandse militairen werden ingezet. Tussen de ongeveer vijfduizend gesneuvelden bevonden zich dertien Kampenaren die geëerd worden op het Indiëmonument. In 1955 werd het oorlogsmonument ’Smekende handen’ geplaatst en 72 jaar na dato wordt de dertiende naam toegevoegd.

Smekende handen
Het oorlogsmonument in Kampen ter nagedachtenis aan militairen die zijn omgekomen tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog, heeft de naam ’Smekende handen’ meegekregen. De kunstenaar Martin van Waning vervaardigde in 1954 het gedenkteken dat een jaar later door burgemeester Wiert Berghuis werd onthuld in het Engelenbergplantsoen. Enkele jaren later werd het monument verplaatst naar het Stadspark.
Op de ronde pilaar staan in vier schilden in reliëf de namen van de, tot voor kort bekende, twaalf slachtoffers. Op de zuil staan biddende handen in brons als symbool voor de roep om vrede en vrijheid. In de jaren tachtig werd bij een restauratie een ronde schijf aan (op) het monument toegevoegd.

Jan van Arkel
Het interim-bestuur van Historische Vereniging Jan van Arkel diende afgelopen voorjaar, mede namens de Stichting Veteranen Kampen en Indiëkenner en -onderzoeker Gerrit de Munnik, een verzoek in bij het college van b en w om de naam van De Vries aan te vullen. Aanleiding was een onderzoek en publicatie in het Historisch Tijdschrift van de vereniging in december van Gerrit de Munnik over het lot van De Vries.
„Hiermee wordt een ereschuld ingelost”, aldus Herman Broers, interim-voorzitter van HV JvA en opsteller van de aanvraag namens de drie indienende partijen. „Waarom zijn naam destijds niet is meegenomen, daar komen we niet meer achter, maar deze misser is nu hersteld. En daar is het nooit te laat voor.”

Werkzaamheden
Steenhouwerij van Ommen hoopt deze week de werkzaamheden af te ronden: afkrabben oude tekstlaag, aanbrengen en schuren nieuwe mortel, aanbrengen nieuwe tekst en afbeelding en tenslotte het schilderen van schild, afbeelding en tekst. Waarschijnlijk vindt de (kleine) herdenking plaats op Veteranendag (28 augustus) en een bordje zal speciaal aandacht geven aan A.R.W. de Vries.
Het toe te voegen extra bordje over Kampen en Nederlands-Indië zal ook informeren over de in totaal 71 inwoners van Kampen en IJsselmuiden die tussen 1940 en 1949, als gevolg van de Tweede Wereldoorlog, de Japanse bezetting en de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog, het leven lieten.

Onafhankelijkheidsoorlog
Direct na de Japanse capitulatie riepen Soekarno en zijn nationalistische medestanders de onafhankelijke Republiek Indonesië uit. Nederland erkende de Republiek niet en zette alles op alles om Nederlands-Indië te behouden. In 1947 en 1948 volgden er zogeheten politionele acties waarbij Nederland tevergeefs een groot militair offensief inzette tegen de Republiek.
Op 17 augustus 1949 las Soekarno de onafhankelijkheidsverklaring van Indonesië voor, welke Nederland pas op 27 december in dat jaar erkende. De Onafhankelijkheidsdag, na driehonderd jaar koloniale bezetting, van 17 augustus erkende Nederland pas in 2005 – praktisch en niet juridisch.
Zestien jaar later wordt in Kampen een misser rechtgezet. Dochter Wies is als enige van het gezin van toen in IJsselmuiden nog in leven. Onderzoeker De Munnik bracht haar persoonlijk het nieuws waarop ze verheugd en geëmotioneerd reageerde, aldus HV JvA.

Het monument ter nagedachtenis aan de gesneuvelde soldaten uit Kampen en IJsselmuiden tijdens de onafhankelijkheidsoorlog in Nederlands-Indië (foto: Maarten van Gemert)