Verhalen uit Groot IJsselmuiden: Stoere meiden, een verhaal van Kamperveen
· leestijd 3 minuten Algemeen(door: Mirjam Hofman)
Op een donkere oktoberavond word ik gastvrij onthaald in het huis van Grietje van de Wetering-Riezebos. Mevrouw Van de Wetering woont nu in IJsselmuiden, maar werd in 1936 in Kamperveen geboren. Daar bleef ze tot haar trouwen in 1957 wonen. Ik hoor graag hoe het er in haar jeugd in Kamperveen aan toeging.
Mevrouw Van de Wetering was de oudste dochter in een gezin waar negen kinderen opgroeiden. Het zevende kind in deze rij was een jongen. De overige acht waren meiden. Het gezin had een boerderij met 30 melkkoeien. Aanvankelijk hadden ze ook wat akkerland, waar aardappels en suikerbieten verbouwd werden. Voor die tijd was het een groot bedrijf. De boerderij lag op een terp waar de provinciegrens tussen Gelderland en Overijssel langsliep.
Twee keer per dag moesten de koeien gemolken worden door vier of vijf mensen. In de zomer bleven de koeien in het veld en dienden de melkers om vijf uur op te staan. In de winter, als de koeien op stal stonden, konden de melkers om zes uur opstaan.
Mevrouw Van de Wetering leerde melken toen ze acht jaar oud was. Omdat haar vader al vroeg hartpatiënt was en haar moeder steeds de zorg voor jonge kinderen had, kwam er veel werk neer op de schouders van de oudste kinderen. In het laatste jaar van de lagere school kreeg mevrouw Van de Wetering toestemming van de inspecteur van onderwijs om nog maar twee dagen in de week naar school te gaan. De andere dagen hielp ze mee op de boerderij.
De school was in Kamperveen zelf. Er waren drie lokalen. Twee werden er gebruikt om les te geven, in het derde lokaal woonde een gezin. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vorderden de Duitsers de school enige tijd, zodat het onderwijs niet door kon gaan. Bijna niemand in Kamperveen leerde door, omdat er voor vervolgonderwijs gereisd moest worden. Na de oorlog had vrijwel niemand meer een fiets, doordat Duitse soldaten daar ook beslag op legden.
Op de boerderij verrichten mevrouw Van de Wetering en haar zussen al het werk dat in andere bedrijven door mannen gedaan werd. Alleen voor het dagelijks uitmesten van de koeienstal in de winter kwam de buurjongen langs. Dit was zulk zwaar werk, dat moeder Riezebos niet wilde dat haar dochters dit deden.
Het was gebruikelijk dat buren in Kamperveen voor elkaar klaarstonden. Zo heeft mevrouw Van de Wetering ook wel eens een paar weken geholpen op een boerderij waar de boerin ziek was. Tegelijk bracht het boerenwerk met zich mee dat visites vooral in de winter afgelegd werden.
In de winter was er ook meer tijd om te naaien en te breien. Bijna alle kleding werd namelijk zelfgemaakt. Aardappels en groenten kwamen uit de eigen tuin. Brood werd aan de deur gekocht, net als manufacturen (zoals ondergoed en kousen). Het was dus niet vaak nodig om naar de winkel te gaan. Toch was er in Kamperveen een winkel met kruidenierswaren. De twee plaatselijke bakkers, die met hun producten langs de deuren gingen, hadden ook wat kruidenierswaren. Overige zaken werden in Kampen gekocht.
Het gezin ging ook in Kampen naar de kerk. Eerst deden ze dat op de fiets. Toen de Duitsers hun fietsen gestolen hadden, gingen ze met paard en wagen. Later konden ze met de auto.
Vader Riezebos schafte namelijk als een van de eersten in Kamperveen een auto aan. Vanwege het hartprobleem van haar vader mocht mevrouw Van de Wetering haar rijbewijs halen. Het was in die tijd al ongewoon om auto te rijden, maar het was nog ongewoner dat een vrouw een auto bestuurde. De eerste keer dat ze naar Kampen reed, werd mevrouw Van de Wetering meteen aangehouden door de politie. Haar rijbewijs was in orde, dus ze mocht weer verder.
Mevrouw Van de Wetering verliet de boerderij en het boerenleven toen ze begin twintig was en trouwde met een man met een aannemersbedrijf. Gevraagd naar het grootste verschil tussen haar jeugd en die van haar (klein)kinderen, noemt mevrouw Van de Wetering de toegenomen keuzevrijheid. Haar kinderen en kleinkinderen konden zelf kiezen wat ze wilden worden. Voor haar was er al een pad uitgestippeld. Toch verzekert mevrouw Van de Wetering mij met een vrolijke lach dat ze van al het harde werken niets minder is geworden.
Tot en met december 2021 verschijnt er elke twee weken een bijzonder verhaal over de geschiedenis van Groot IJsselmuiden (IJsselmuiden, Grafhorst, Kamperveen, Wilsum, Zalk en Veecaten), verteld door mensen die het zelf hebben meegemaakt. Dit is een samenwerking tussen het Beste van Kampen en BrugMedia.
