‘Voor menigeen is ons clubgebouw als een tweede huiskamer voor ze’

(door Alex de Jong @ Attest Communicatie)

KAMPEN - Biljarten, klaverjassen, of gewoon een kopje koffie drinken en ‘lekker ouwehoeren’. Wie aan de Anjerstraat de ‘Ouderensoos’ bezoekt, weet één ding zeker: je verveelt je er niet. En: je maakt als senior ook nog eens gemakkelijk nieuwe vrienden. ‘Want wie een tijdje niet is geweest, kan steevast rekenen op een appje, met de vraag of het allemaal wel goed gaat.’

Pensioen. Menigeen kijkt er reikhalzend naar uit. ‘Eindelijk tijd voor mezelf’, klinkt het dan steevast. Maar wat ga je doen? Niet iedereen heeft een groot sociaal (en overdag beschikbaar) netwerk. Wie dan ‘niet achter de geraniums wil zitten’, maakt de gang naar de Anjerstraat. Hier kun je iedere dag - en zaterdagmiddag - de biljartkeu ter hand nemen, een kaartje leggen, Yahtzeeën, of gewoon even een praatje maken met leeftijdgenoten, zo vertellen Bert van der Weerd (67) en Dick ten Hove (67). De eerste is sinds twee jaar lid en inmiddels gebombardeerd tot voorzitter, de ander is al vele jaren lid van de vereniging.

Coronatijd

Laten we eerst even een misvatting wegwerken. Het ruikt er bij binnenkomst niet naar verschraald zweet van ‘oude mannetjes’. Ook de mannen van deze ‘soos’ weten de deo stick te vinden. Ze lopen met de keu rond een van de vier biljarts, of zitten aan de stamtafel, kijken naar de tv en drinken samen een kopje koffie, fris of bier. Het is er gezellig druk als ik langskom. Er wordt gelachen, gespeeld en gepraat. De leden, veelal mannen die inmiddels met (pre)pensioen zijn, spelen er samen diverse competities, doen er nieuwe vriendschappen op en vinden er tijdverdrijf, en soms ook troost en begrip. Zoals twee weduwnaars, die enorme steun aan elkaar hebben, zo vertellen Bert en Dick. Daarmee is deze soos zoveel meer dan alleen maar een plek waar je even een praatje maakt, op de ochtend of middag ‘een bakkie doet’ of even een biljartbal laat stuiteren. ‘De sociale functie van onze vereniging is heel groot’, weten de twee. Dat ervaren ze niet alleen zelf, maar ook de aangesloten leden. En daarvan hebben ze er graag ‘wat meer’. ‘Voor de coronatijd hadden we meer dan honderd leden’, vertellen ze. Maar dat aantal is, mede door de coronarestricties - en door -sterfgevallen - snel gereduceerd. Nu daar bovenop ook nog eens de gemeentelijke subsidie flink is verminderd, heeft de vereniging het inmiddels financieel zwaarder dan voorheen.

Jong van geest

Bert en Dick denken dat veel meer mensen van hun leeftijd een dergelijke club als een verrijking van hun leven kunnen ervaren. ‘Maar dan moeten ze wel weten dat we bestaan’, klinkt het. ‘Er zijn zoveel mensen die na hun pensioen in een zwart gat vallen. Ineens zijn de contacten met collega’s voorbij en moeten ze buiten hun sociale contacten op het werk, weer een nieuwe draai aan hun leven zien te geven.’ Thuis rondhangen is voor menigeen geen optie, weten ze. Maar wat als je niet van vissen houdt en je vrienden overdag nog wel werken? Waar ga je dan naar toe? ‘Naar de soos’, opperen ze terwijl ik rondkijk.  Ik moet onwillekeurig denken aan de YMCA, maar vertel het de mannen maar niet. Wel zeg ik dat er misschien een drempel is om je bij een ‘ouderensoos’ aan te sluiten. Ook ik, inmiddels 55 en dus vallend binnen de doelgroep (54+), voel me niet meteen geroepen om me (voor slechts een tientje per maand, dus dat is de drempel niet) bij deze vereniging aan te sluiten. Ook al lijkt het me erg leuk weer eens een biljartbal rond te zien gaan. ‘Tussen mijn oren voel ik me nog steeds achttien’, verontschuldig ik me. Beide mannen lachen. ‘Wij ook’, verklappen ze. ‘Maar inmiddels springen wij ook niet meer over hekjes, hoor.’ En voor wie dat tientje per maand wel veel geld is, zegt Bert: ‘Je kunt ook de Meedoenbon van de gemeente bij ons inleveren. Die staat voor 120 euro en dat is de gehele jaarcontributie!’

‘Mijn schoonvader ging hier al naartoe’, vertelt Bert, daarmee aangevend dat hij de vereniging zelf al jarenlang kende voordat hij er lid van werd. ‘Het is vroeger opgericht door de sigarenmakers’, weet Dick. ‘Daarom heet het ook “Vereniging voor alle Gezindten”. Iedereen was en is er nog steeds welkom. Over twee jaar bestaan we maar liefst 75 jaar!’ Inmiddels heeft de vereniging in de Anjerstraat een prachtige locatie die aan een groeiende behoefte voldoet. Bert: ‘We zijn van negen tot vijf, half zes, open. Maar de eerste mannen staan al voor negen uur op de stoep…’ Voor de coronatijd telde de vereniging zeventig mannelijke en een dertigtal vrouwelijke leden. Na de coronatijd bleven de vrouwen weg en was het ledental gedaald tot circa 55. ‘Inmiddels zitten we weer op tachtig, mede omdat de ANBO ermee is gestopt.’ De  belangrijkste reden: financieel. En dat voelen ze hier ook. ‘We huren ons clubgebouw van de gemeente’, vertelt Dick. ‘Eerder was het vestzak-broekzak. Wat we aan huur moesten betalen, kregen we als subsidie weer terug.’ Maar sinds enige tijd is de subsidiekraan nagenoeg dichtgedraaid. Terwijl jaarlijks de huren wel stijgen. En ook hakten de energieprijzen er flink in. Het clubgebouw wordt nog wel verhuurd aan een landelijke mandolineclub, en er oefent hier op een doordeweekse avond een Kamper bandje, maar dat is niet voldoende om de kop boven water te houden. ‘We hebben de thermostaat in het clubgebouw al wat lager gezet en ook twee van de vier biljarts zijn inmiddels zonder verwarming. Ja, echte biljarters vinden dat een doodzonde, maar we moeten toch iets?!’

Sociale functie en biljart

Het zou jammer zijn wanneer de club, vlak voor het jubileum, zou moeten stoppen, zoals eerder de ANBO al besloot er de stekker uit te halen. ‘We hebben een belangrijke sociale functie voor ouderen in de gemeente Kampen’, aldus voorzitter Bert. De vele biljartwedstrijden, de klaverjas- of sjoelwedstrijden en alle andere activiteiten zorgen voor sociale cohesie. Senioren komen er voor een praatje, hebben samen lol, hebben aanspraak, of verwerken verdriet, zoals de eerder genoemde  weduwnaars die sinds het verlies van hun beider vrouw veel samen optrekken en elkaar tot steun zijn. ‘Soms ook zien we sommige leden al een tijdje niet meer. Dan is er altijd wel iemand die even een berichtje stuurt en informeert of alles wel goed met hem gaat.’

Vrijdagmiddag spelen ze steevast tien over rood. Biljart. Maar liefst een man of twintig doen mee aan de interne competitie. Volgens een systeem dat Dick heeft bedacht. Waarbij iedereen in zijn eigen ‘klasse’ speelt, zodat daarmee de competitie stukken spannender wordt. ‘Drie keer groen is promoveren, drie keer rood is degraderen; kortom: iedereen speelt op zijn eigen niveau en krijgt, naarmate men in een steeds hogere klasse speelt, steeds moeilijker opdrachten om een carambole te halen.’ Hij bedacht zelfs een kastje - met gaten voor de ballen - die op het midden van het biljart kan worden geplaatst en zo als extra hindernis het spel nog eens flink moeilijker maakt. Ze knikken even naar een lid die zijn keu losschroeft. Hij blijkt het oudste lid te zijn. 88 jaar. Als hij ziet dat we over hem praten, kijkt hij op en zwaait met zijn keu, alsof om hen te waarschuwen vooral niets dan goeds over hem te vertellen. De twee lachen en gaan onverstoorbaar verder: ‘Er gebeurt hier van alles rondom de stamtafel’, vertellen ze. Onwillekeurig doen ze mij nu denken aan de twee oude mannetjes van de Muppetshow, maar ook dat vertel ik ze maar niet. ‘Mensen zeggen vaak dat het hier voelt als hun tweede huiskamer. Een mooier compliment is er niet’, klinkt het. ‘Ach, je zal maar weduwnaar zijn, in de ochtend je huishouden en boodschappen doen en dan de rest van de dag niet weten wat je met je dag aan moet…’