Voorzitter Industriële Club Kampen: ‘Ik schaam me dood voor Kampen’

Door Alex de Jong

Hij is er de man niet naar om een blad voor de mond te nemen. ‘Kampen roemt zichzelf als een ondernemersvriendelijke gemeente, maar dat is ze niet’, hekelt Hans Both, voorzitter van de Industriële Club Kampen.

Vooral de verhoging van de OZB moet het ontgelden. Dat is hem volledig in het verkeerde keelgat geschoten. Kortom: dit is een gesprek over ‘zwarte gaten’, ‘verdeel en heers’ (omdat de ondernemers niet samenwerken), over onvervulde wensen van ondernemers, over schaamte voor het gemeentelijke beleid én over hoe de Kamper ondernemer te zeer een individu is, waardoor er onvoldoende een vuist kan worden gemaakt. ‘Kampen ziet de ondernemer veel te veel als melkkoe om gaten te dichten, maar geeft ondernemers niets terug.’ Maar ook de ondernemer krijgt een ‘standje’. Kortom: tijd om de mouwen op de stropen.

Hans Both is een goedlachse man, maar zijn boodschap is somber. ‘Ik constateer een afnemende bereidheid van ondernemers om collectief zaken op te pakken. Neem de beveiliging op bedrijventerrein Haatland’, begint hij.

Camera’s op Haatland

Omdat de gemeente volgens hem geen cent wil uitgeven, moeten de ondernemers dit samen oppakken. Maar het initiatief komt moeizaam van de grond. Het frustreert hem. ‘Veiligheid is primair een taak van de overheid, maar de gemeente vertikt het om Haatland veiliger te maken. Zij wil geen geld aan ons uitgeven. We zijn kennelijk alleen maar een last’, klinkt het strijdvaardig. ‘Waar de binnenstad wel wordt voorzien van camera’s om de uitgaande jeugd in toom te houden, rijden de busjes met Oost-Europese criminelen doodleuk op het industrieterrein rond; daar doet de gemeente niets aan.’

‘Het is een gemiste kans’, vindt hij. ‘Het plaatsen van camera’s op Haatland zou ook voor allerlei positieve neveneffecten hebben gezorgd. Die camera’s moeten op een nieuw aan te leggen glasvezelnetwerk worden aangesloten. Het bedrijfsleven had aansluitend volop gebruik kunnen maken van dit netwerk.’ Waar omringende gemeenten bedrijventerreinen snel ontsluiten met een glasvezelnetwerk, is dat in Kampen niet het geval. Dat remt de ontwikkeling, stelt hij. Daarbij hekelt hij de gemeente, die financieel niets wenst bij te dragen, maar ook de ondernemers in kwestie. ‘Ik pleit voor meer samenwerking. Nu nog zijn ondernemers veel te individualistisch bezig. Ze weten vaak niet eens wat hun buurman doet. Daardoor wordt er onderling nauwelijks zaken gedaan, maar komen ook dit soort initiatieven, hoe belangrijk ook voor iedereen, niet van de grond.’

Meer leden

‘Iedere ondernemer zou lid moeten zijn van een ondernemersvereniging’, stelt Hans. ‘Nu is op Haatland slechts een-tiende van het aantal aanwezige bedrijven bij ons aangesloten.’ Wederom een gemiste kans, vindt hij. ‘Ik ben ook lid van de ondernemersvereniging in Genemuiden, waar ze bijna honderd procent dekking hebben. Nu is dat maar ‘een kleine gemeente’ en hebben ze daar maar een of twee industrieterreinen, maar toch… Ik ben daar jaloers op. Net als in Dronten. Daar heerst ook een hele andere ondernemerscultuur dan bij ons. Kampen is wat dat betreft heel conservatief. We doen ons ding en we kijken niet verder dan onze neus lang is.’ Dat speelt de gemeentelijke verdeel- en heerspolitiek mooi in de kaart, constateert hij.

Alleen daarom al is Hans Both een warm pleitbezorger voor één ondernemersvereniging in Kampen. ‘VOC en IC moeten samen verder. Dat had allang het geval moeten zijn. Nu zijn het twee eilandjes met ieder hun eigen structuur. Maar willen we als ondernemers een stevige vuist maken, dan is krachtenbundeling hard nodig.’

OZB-verhoging

Zijn bruggetje met ‘het OZB-verhaal’ is gemaakt. Want daar ontbreekt de stevige vuist en heeft het bedrijfsleven nu massaal het nakijken. ‘Daarvan zei de gemeente: ‘we gaan met alle ondernemers praten en ‘gedragen’ een beslissing nemen. Het resultaat: de OZB voor ondernemers werd met 48% verhoogd. Consensus? Dat was er niet, al wil de gemeente ons het tegendeel doen geloven.’ Tegenargumenten, opgeworpen door de ondernemers, werden door de gemeente ter zijde geschoven, stelt hij. ‘U vertegenwoordigt maar tien procent van de ondernemers’ zo laat de gemeente dan fijntjes weten. ‘Dat is een te beperkte vertegenwoordiging…’ Des te meer reden om meer leden te werven en de krachten van IC en VOC te bundelen, zo benadrukt hij nog maar eens. ‘Alleen zo kunnen we voor de toekomst een stevige vuist maken!’

Hadden jullie deze verhoging dan wel kunnen voorkomen? ‘Wanneer we als één man hadden opgestaan tegen het idee, en wij als ondernemers de politiek massaal hadden gewaarschuwd voor de consequenties van deze belachelijke verhoging, dan hadden de politiek verantwoordelijken zeker een andere keuze gemaakt.’

En het argument van de gemeente dat we relatief gezien al jarenlang te weinig OZB betalen ten opzichte van de ons omringende gemeenten? ‘Dat is onbehoorlijk bestuur! Alsof je de belastingen bij voorkeur tot het maximum zou moeten optrekken… Daar ben ik het absoluut niet mee eens. Je hoort als gemeente op een correcte en evenredige manier belasting te heffen en niet ‘gewoon’ het maximale te pakken simpelweg omdat je je eigen zaakje niet op orde hebt! Dit raakt de legitimiteit van belastingheffing.’

Gat ‘dichten’

‘De gemeente heeft in eigen huis een zwart gat. Zonder dat gat te dichten, gooien ze er een plank overheen in de vorm van de verhoogde OZB’. Een wel erg gemakkelijke manier van gaten dichten, vindt Hans. ‘En kom niet aan met ‘in andere gemeenten betalen ondernemers ook meer OZB’, want dat is appels met peren vergelijken. In ons omringende gemeenten wordt meer voor ondernemers gedaan. Daar is het voorzieningenniveau voor ondernemers veel beter. In Genemuiden - gemeente Zwarte Waterland -, hebben ze zelfs een officieel gemeenteloket. Daar zit een ambtenaar speciaal voor ondernemersvragen.’ Hans snapt dat dit geld kost, en vindt dat daar best een extra stukje belasting tegenover mag staan. ‘In Kampen hadden we ooit ook zo’n loket, maar dat is wegbezuinigd.’

Hans Both windt zich er best over op. ‘De gemeente krijgt de begroting niet rond en dicht gaten door de ondernemers ‘als melkkoe’ te behandelen.’ De fikse OZB-verhoging van 48% stijging noemt hij onbehoorlijk bestuur. ‘Het zou de gemeente sieren om in 2021 deze verhoging er weer af te halen. Immers: het gat is dan toch gedicht?’. Maar Hans voorspelt dat dit niet gaat gebeuren. ‘Die toezegging krijgen we niet.’ Daarom zegt hij stellig: ‘Kom er bij mij niet mee aan dat Kampen een ondernemersvriendelijke gemeente is. Dat roept de gemeente al jaren, maar ik durf dat niet hardop tegen ondernemers van buiten Kampen te zeggen. Het is hier gewoon niet goed ondernemen. In andere, ons omringende gemeenten zijn er veel betere mogelijkheden voor ondernemers.’

Verdubbeling N50

Helemaal kommer en kwel is het niet, zo erkent hij. In de lobby om de verdubbeling van de N50 ervaart hij wel alle medewerking van de gemeente. ‘Je kunt voorzien dat het fileleed daar alleen maar erger wordt, dus moet de overheid snel proactief handelen’, vindt hij. ‘Rijkswaterstaat ziet cofinanciering door het bedrijfsleven wel zitten. Wij ook. We hebben als ondernemers alle belang bij geruisloze transportbewegingen, dus zijn we bereid hierin serieus mee te denken.’ Sterker nog: liever had hij gezien dat de twee miljoen OZB aan de verdubbeling van de N50 zou zijn uitgegeven. ‘Dan hebben we er als ondernemers iets aan gehad. Dat is iets heel anders dan gaten dichten in een begroting. Of geld ophoesten voor het in standhouden van het Stedelijk Museum. Of om de tekorten bij de zorg weg te werken. Heus, die zorg is belangrijk, maar het is toch wel erg sneu geld wanneer je er al alleen maar de op het gemeentehuis veroorzaakte blunders mee dekt. Echt, dat geld had anders moeten worden besteed.’

Korten op sponsoring

‘Als je als ondernemer van vier mille OZB naar zes mille gaat, dan moet die verhoging van twee mille wel ergens vandaan komen. Dan kun je jezelf minder beloning geven, of in een tweedehands auto gaan rijden, maar je kunt ook denken: ik heb al jaren een budget voor sponsoring van sportclubs, muziekverenigingen, voor culturele instellingen en voor festivals. Als de gemeente besluit om collectief extra geld bij ons weg te trekken, alleen maar om gaten te dichten voor onbehoorlijk bestuur, dan ligt het voor de hand dat ik, als ondernemer, ook ga bezuinigen.’ Hans en zijn achterban hebben de gemeente op voorhand voor deze consequentie gewaarschuwd, maar het werd genegeerd, zo stelt hij. ‘De eerste signalen zijn er al. Kerst in Oud Kampen heeft afgelopen jaar 25% minder sponsorgeld binnengehaald. En veel ondernemers hebben aangegeven dat ze voor KioK 2019 nog budget hadden gereserveerd, maar dat ze in 2020, wanneer ze ook die verhoogde OZB moeten betalen, niet meer aan KioK 2020 zullen bijdragen.’ Dat gaan de verenigingen en festivals in Kampen voelen, weet hij.