Kick-off berging: Kogge geeft geheimen prijs

KAMPEN ? Met de kick-off maandag in de Taveerne is de berging van de Kamper Kogge officieel van start gegaan. Na voorbereidende werkzaamheden en onderzoek zal de lichting en berging in oktober en december plaatsvinden.

De kogge wordt in zijn geheel ? en dus niet in stukken, een optie die destijds wel is genoemd ? naar boven gehaald. Dat gebeurt door het middeleeuwse Hanzeschip in een soort van mandconstructie te leggen. Zogenoemde spuitlansen worden onder het schip door geschoten. Die spuitlansen maken de weg vrij voor kabels waardoor, in combinatie met dwarsverbindingen, een hijsframe ontstaat. Volgens projectleider en onderwaterarcheoloog Wouter Waldus van Isalacogghe (de gezamenlijke noemer van de uitvoerende partijen) is dat een spannend moment.

?Het aanbrengen van die spuitlansen is een vrij nauwkeurige klus' en ?mogelijk ligt het puin van Kampen onder de kogge begraven'. Met dat laatste doelt de archeoloog, die bijna niet kan wachten tot het avontuur begint, op rommel die mogelijk is gedumpt onder het schip. De kogge zelf is hoe dan ook gevuld met klei en zand. Mede daarom rees het vermoeden dat de kogge, die nog voor zeventig procent intact is maar waarvan de mast is verwijderd, met opzet tot zinken is gebracht. Een vorm van middeleeuws watermanagement, zoals ze dat bij Rijkswaterstaat noemen met een kwinkslag. Rijkswaterstaat is eigenaar van het schip en verantwoordelijk voor het uitdiepen van de IJssel, een klus in het kader van het grootschalige project ?Ruimte voor de Rivier'.

Mocht er inderdaad heel veel puin onder de kogge liggen dan hoeft dat volgens Waldus geen heel grote belemmering te zijn. ?We kunnen de boel een beetje jutten.? Sowieso wordt de bodem onder de kogge wat losser gemaakt. Door de structuur van de kabels ontstaan er wellingen in het water en dat maakt dat de bodem losser wordt. Het gevolg daarvan is dat de kabels eerder om het schip kunnen worden getrokken. De spanning op elke kabel wordt straks elektronisch gemeten.

Een terugkerende vraag is of de kogge in Kampen blijft, achterblijft in Lelystad waar de conservering plaatsvindt, verdwijnt in het onderwaterdepot in Nijkerk of wordt vernietigd. Alles hangt samen met de staat waarin de kogge naar boven komt. Waldus heeft echter zeer goede hoop. De staat van het schip noemt hij erg goed, het grote belang van de vondst benadrukte hij nog maar eens en de kans dat de kogge ernstig beschadigd raakt door de berging is niet heel groot.

De Stichting Kamper Kogge, die de bekende reconstructie van een kogge in de vaart houdt, liet bij monde van Ben Diender nog maar eens weten er zeer veel belang aan te hechten dat de originele in Kampen wordt tentoongesteld. Dit na de conservering.

Claudi Groot Koerkamp van IJsseldelta Marketing ziet de nodige kansen daartoe. Van groot belang is volgens haar dat de verschillende partijen die zich met de kogge en met marketing bezighouden de handen ineen slaan. Om zo de kogge te promoten tot een statussymbool van internationale allure. De al dan niet magnetiserende uitwerking van de kogge blijkt mogelijk voor het eerst met Kerst. Of beter gezegd tijdens het evenement Kerst in Oud Kampen. Tegen die tijd is de kogge als alles meezit geborgen en kan het publiek er een blik op werpen, zij het dat het schip door de constructie waarin het zit slechts deels zichtbaar zal zijn.

De publieke belangstelling zal groot zijn zo verwacht men. Regelmatig verschijnt er een update op de website van Ruimte voor de Rivier. Evenals op een Facebookpagina. Daarnaast wordt er beeldmateriaal gemaakt en zal er bij gelegenheid een persmoment zijn. Wel in zeer perkte mate. Er kan nu eenmaal niet elke dag iemand worden toegelaten op het ponton dat als uitvalsbasis dient. De berging en de veiligheid van de duikers staat voorop. Bij de berging, lichting en het onderzoek zijn drie bedrijven betrokken: ADC ArcheoProjecten, Baars Cipro em HEBO Maritiemservice uit Zwartsluis. Tezamen vormen deze drie een combinatie die Isalacogghe is gedoopt.