Grieks vuur dooft niet
· leestijd 4 minuten Algemeen(door Christiaan Schutte)
KAMPEN ? ?Ik ben eigenlijk te boos om nu te praten. Misschien zeg ik dingen die ik beter niet kan zeggen.? Ze mag dan 28 jaar in Nederland wonen, Grieks vuur dooft niet. Eigenares Filio Alexandridis van restaurant Sirtaki in Kampen vindt dat de Griekse premier Alexis Tsipras zijn land heeft verkocht aan Brussel. Het steunpakket van tachtig miljard euro is een pyrrusoverwinning, een ?zege' die leidt naar de ondergang van het land dat Europa de beschaving schonk.
?Neem van mij aan dat de gewone Griek niets van die euro's ziet. De economische bezuinigingen en hervormingen die in ruil daarvoor zijn gevraagd zijn de zwaarste ooit?, zegt Filio op de dag dat de deal rond komt.
Het is maandag 13 juli als weekblad De Brug bij Sirtaki naar binnenstapt met de vraag hoe de Griek in Kampen aankijkt tegen de situatie. Het is dan nog niet bekend of Tsipras in zijn eigen parlement de handen op elkaar krijgt. Dat hij op applaus uit Kampen in elk geval niet hoeft te rekenen blijkt eens te meer als Panagiotis, kok van Sirtaki en de zoon van Filio, binnenstapt. Geef hem de oude drachme maar terug. Een eigen munt die je kunt devalueren om de export te stimuleren en dus de werkgelegenheid. Mochten hij en zijn moeder nog in ?Hellas' hebben gewoond, zoals veel familieleden, dan hadden ze zeker tegen het pakket maatregelen gestemd. Liefst 62 procent van de Grieken is het met hen eens, maar ironisch genoeg lijkt uitgerekend Tsiparis als volksvertegenwoordiger van het land waar de democratie werd uitgevonden doof voor die stemmen.
Bangmakerij
Filio twijfelt er niet aan dat het percentage tegenstemmers nog veel hoger had gelegen als de Griekse media niet aan hun ?de Grexit is het einde van Griekenland bangmakerijcampagne' waren begonnen. De internationale pers maakt het soms al even bont menen de twee. Daarmee is een rode draad door de rest van het verhaal uitgelegd: Het vertekende beeld van de werkelijkheid die gewone Europeaan krijgt voorgespiegeld.
Panagiotis en Filio rijgen de voorbeelden aaneen. Naast de zogenaamde Griekse luiaard ? ?die inderdaad bestaat, net als de Nederlandse' ? is er de Griek die twee banen heeft en veertien uur werkt voor een schamele dertig euro. Filio, die in navolging van haar vader van kinds af aan heeft gewerkt, mag symbool staan voor de Griek die het stereotype beeld naar de mythologie verwijst.
Het cliché van de Griek die op te grote voet leeft ? en ook die zijn er ? vraagt al evenzeer om een feitelijke correctie meent Panagiotis. ?De meeste huizen op het platteland zijn afbetaald en veelal door de mensen zelf gebouwd. De Grieken daar zijn voor een groot deel zelfvoorzienend.? Heel anders dus dan in Nederland stelt Panagiotis die er aan toevoegt: ?Ik denk dat het voor Nederlanders nog moeilijker zou zijn als zij zoveel moesten bezuinigen en inleveren qua loon en pensioen. Begrijp mij niet verkeerd, veel Nederlanders houden met 1.500 euro in de maand ook niet veel over. Je moet er de huur van betalen, jouw eten, de zorgverzekering en ga zo maar door. Stel je nu echter eens voor dat je loon moet inleveren, terwijl het hoge btw-tarief omhoog gaat van 21 naar 27 en het lage van 6 naar 23 procent, dat veel zaken duurder worden en dat het afwachten is of je loon wordt uitbetaald. Dan wordt het al snel een lastig verhaal. In Griekenland heb je nog het geluk dat familieleden solidair zijn met elkaar. Oma schenkt van haar pensioen nog een paar tientjes aan haar kleinzoon die zonder werk zit.?
Nederlandse Scepsis
Overigens kan Panagiotis de Nederlandse scepsis best begrijpen. Sterker, hij is het eens met de Nederlanders die willen dat er geen euro meer gaat naar Griekenland. ?Maar wees niet boos op het Griekse volk. Schrijf alsjeblieft een brief aan jullie premier, meneer Mark Rutte, dat hij en zijn regering er mee stoppen. Jullie blij, wij blij, iedereen blij. Want geloof me, er wordt echt geen cent gestoken in het scheppen van werkgelegenheid. In plaats daarvan stroomt het geld naar Griekse banken en worden er oude schulden mee afgelost. Met weer nieuwe, grotere schulden tot gevolg. Onbegrijpelijk. Iedereen weet dat het land dat niet kan terugbetalen. Argentinië is destijds voor zo'n veertig miljard euro failliet verklaard, Griekenland zit nu al op 340. Het is vergelijkbaar met dat ik tegen jou zeg: ?Je kunt de hypotheek niet betalen? Nou dan heb je hier nog een paar ton'.?
Poort naar het Oosten
De vraag die zich opdringt, is waarom de EU en Griekenland dan toch tot een akkoord zijn gekomen. Het antwoord schuilt volgens Filio in een politieke agenda. Rusland, dat al heeft geflirt met Athene, wordt door het Westen graag buiten de deur gehouden. Een Grexit opent de poort naar het oosten en dan komt een uiterst strategisch NAVO-bondgenoot binnen de invloedsferen van Moskou.
Daar komt volgens Filio nog bij dat Griekenland helemaal niet zo arm is als wordt gesteld, dat wil zeggen als je even wat dieper graaft. Olie en ook goud zitten er in de grond. Alleen kunnen, aldus Panagiotis, de Grieken daar zelf wrang genoeg niet bij. De grond verdwijnt ze soms letterlijk onder de voeten. Sommige oud-landgenoten van Filio zien zich genoodzaakt grond te verkopen. Om in hun levensonderhoud te voorzien en voor prijzen ver onder de werkelijke waarde weet ze. Filio ziet het somber in en is alle spelletjes zat. ?Wat moet ik zeggen als ze mij vragen ?waar kom je vandaan?' Het Griekenland dat ik ken houdt op te bestaan.? Volgens Panagiotis blijft de Griek zelf echter onaangetast. ?We laten ons niet gek maken. Het is ook wel een beetje om te lachen. Angela Merkel die zich afvraagt waarom de Griek niet luistert en maar van het leven blijft genieten. Ik zie het zo voor me.?
