Negen raadsleden spraken (over) dialect

KAMPEN -  Maart is de streektaal- of dialectmaand en de Kamper gemeenteraad had donderdagavond het onderwerp ‘Het belang van streektaal’ op de agenda staan. Negen raadsleden spraken zich over dat belang uit en ook het college van B&W deed bij monde van wethouder Holtland (GBK / IJsselmuiden) een duit in het zakje.

Het werd niet zozeer benoemd alswel klonk het in de bijdragen van veel raadsleden door dat twee- of meertaligheid een groot goed was, wat het snel kunnen schakelen op tal van terreinen bevorderde. Ook dat het goed was voor het gevoel van zelfverzekerdheid waardoor veel mensen gemakkelijker standhouden in de maatschappij.

Negen raadsleden verdedigden donderdagavond niet zozeer het belang van streektaal, maar lieten dat wel doorklinken in hun bijdragen over het onderwerp dat zoals gezegd ‘Het belang van streektaal’ heette.

Sijmen Nentjes (SGP / Kamperveen) erkende dat hij moeite had met dat schakelen. Hij was niet tweetalig opgevoed. Schakelen had hij wel geleerd voor het Bijbellezen, maar dan wel naar de oude taal van de Bijbel in Statenvertaling en die is van 1637 en tijdens het bidden: “tegen de HEERE praat je niet plat”. De meerwaarde van tweetaligheid zei Nentjes wel in te zien. Maar ‘forensisch’ of ‘westers’ gaan spreken stond hij niet voor. Kampen is geen westerse stad en moet dat ook niet worden. “Als je Kampers spreekt, dan denk je Kampers en dat is (in) het belang van Kampen. Dat is de meerwaarde”.

Henk Prinsen (GBK / IJsselmuiden) gaf niet zozeer zijn mening over het belang van streektaal, maar hij bleek die zeer goed te beheersen. Hij vertelde een boeiend, uitstekend te volgen verhaal waarmee hij het belang van tweetaligheid aantoonde.

Dat Nieke Jansen (GroenLinks / Groningen) Gronings sprak was voor niemand een probleem. Dat ze heel goed verstaanbaar was had niet alleen te maken dat ze kan en mag preken (in PKN-kerken) maar ook dat haar Gronings tot het Nedersaksisch behoort. Ze was overigens niet in het Gronings opgevoed, maar bleek wel het Groningse volkslied in de streektaal te kunnen zingen. Haar optreden was ‘eel gevulig’ en een openlijke steun voor streektaal.

Harry Bruins (VVD / Mandjeswaard) liet horen dat hij over een rijke, brede woordenschat in de lokale taal beschikte waarmee hij overtuigend en heel duidelijk het belang van het gebruiken de de streektaal benadrukte.

Gerben Wijnja (D66 / Kampen) verstaat wel Kampers maar heeft niet zoveel met streektaal. Het gebruik van dialecttaal kan verbinden, maar ook uitsluiten, waarschuwde hij. Hij mag dan geboren en getogen zijn in Kampen en na op verschillende plaatsen elders gewoond te hebben op het oude nest teruggekeerd zijn, als hij iets in een streektaal moet laten horen -en dat deed hij- dan zijn dat woorden in een echte taal: het Fries*.

Lammert Bastiaan (Kampen Sociaal / Brunnepe) voelt zich een trotse Kamper. “Je moedertaal verleer je nooit”. Dat je mekaar heel goed in die taal kunt kennen en aanspreken blijkt uit de bijnamen die je mekaar in de stad geeft en gaf. (Voormalig raadslid Jan Elhorst (Jan de Sokke) heeft er ooit een boekje van samengesteld).

Manfred Haverman (PvdA / De Klucht) zei te genieten van ‘taaldingen’ maar uit principe geen streektaal te gebruiken. Hij kan het ook niet spreken. Alleen maar een streektaal spreken leidt naar laaggeletterdheid en daarvan is in Kampen vaak sprake, waarschuwde hij. Dat een tweetalige opvoeding een voordeel heeft wilde hij wel erkennen. Nee, geef hem maar een algemeen gevoel van verbondenheid in cultuur en natuur zoals hij die ondervindt als hij van De Zande naar Kampen fietst.

Jan Willem Schutte (ChristenUnie / Kampereiland) won jaren geleden de trofee in het presenteren van het programma van zijn partij in het dialect. De ‘wedstrijd’ werd in de raadszaal georganiseerd door de Kamper Taalkringe die vaker Groot Kamper Dictees had uitgeschreven. Schutte voldeed aan de hooggespannen verwachtingen. Samengevat: De eigen taal geeft verbinding en laat je omkijken naar mekaar. Streektaal houdt je gewoon. Het zet je nooit op een voetstuk, immers het is gewoon: doe maar gewoon. Jan Willem toonde zich een voorstander van wat lessen of voorlichting over streektaal te geven op scholen. Eventueel met hulp van de Kamper Taalkringe.

Als afgevaardigde van het college van B&W sprak Albert Holtland (GBK / IJsselmuiden). Streektaal mocht dan zeker van belang zijn, de taal kon je ook een gevoel van achtergesteldheid geven als je je in westelijker delen van ons land bevond. Niettemin vormden de rivier van woorden in de lokale taal (de IJssel?) een warm pleidooi voor de alhier nog veel gesproken dus kennelijk gewaardeerde lokale taal die volgens Holtland mirakels en machtig mooi is.

Burgemeester Bart Koelewijn (ChristenUnie / Bunschoten) zei aan het begin van het bespreken van het belang van streektaal dat hij zich niet ging wagen aan het spreken in dialect. Toch heeft hij een keer meegedaan aan het schrijven van een Groot Kamper Dictee en toen deed hij het zeker niet slechter dan Janita Tabak die in Olst is opgegroeid en die met haar familie altijd het Nedersaksische Sallands gebruikt.

Koelewijn heeft zelfs een keer voorgesteld een raadsvergadering in het dialect te houden, maar daar toonde toenmalig GBK-raadslid Jan Elhorst geen voorstander van. In het dialect zouden de raadsleden mekaar niet goed verstaan. De burgemeester riposteerde destijds: doen jullie dat in het Nederlands dan wel?

De burgemeester had de Kamper Taalkringe uitgenodigd de behandeling van het onderwerp op scherm bij te wonen en te beoordelen. Bovenstaand artikel mag enigszins gezien worden als een verslag van die behandeling door Reijer van ’t Hul, Jeanne Kloosterziel en Johan Prins.