Afbeelding

Stedelijk Museum: Vanitas

Cultuur

In de kunst wordt de term vanitas gebruikt voor een bepaald type stilleven. Vooral in Vlaanderen en Nederland waren vanitasschilderijen met name in de 16e en 17e eeuw uiterst populair, maar ook daarvoor en daarna werden zij wel gemaakt. Vanitas komt uit het Latijn en betekent ijdelheid, leegte.

IJdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid is een bekende zegswijze die aan het bijbelboek prediker is ontleend. Vanitasschildeijen verwijzen naar leegheid, zinloosheid en vergankelijkheid. Kunstschilders voorzien hun vanitasschilderijen dan ook vaak van verwelkte bloemen, schedels, rottend fruit en dergelijke om op die manier duidelijk te maken dat aan al het aardse vroeg of laat een einde komt. Het plezier is vluchtig, het enige zekere is de dood.

Ook de collectie van het Stedelijk Museum Kampen telt een klein aantal vanitaswerken. De afgebeelde Blauwe Vanitas is dan ook een welkome nieuwe aanwinst. Vooral omdat het ditmaal geen schilderij met een vanitas voorstelling betreft, maar omdat het een driedimensionale weergave van de vanitas weergeeft. De gouden kroon en het goudklompje weten de vergankelijkheid niet te voorkomen zoals de schedel toont. De tulpen zijn aan het verwelken en de speelkaarten zijn gezeefdrukt met tatoeages van zeelieden: mannen die weten hoe verraderlijk de dood op de loer kan liggen.

De afgebeelde ?Blauwe vanitas', is te zien in het Stedelijk Museum Kampen. Wilt u het museum steunen? Word dan vriend via HYPERLINK "http://www.stedelijkmuseumkampen.nl" www.stedelijkmuseumkampen.nl