Noorderkerk sluit definitief de deuren na afscheidsdienst
· leestijd 3 minuten Algemeen(tekst en beeld: Maarten van Gemert)
KAMPEN - Waardig. Dat was de wens van dominee en betrokken gemeenteleden. Voor de laatste eredienst in de Noorderkerk. Zondag 5 juni om 15u00 ging ds. Wilbert Dekker voor het laatst voor in de Noorderkerk in Brunnepe. Hervormde Gemeente Kampen moet een bezuinigingsslag maken en ontkomt niet aan het sluiten van kerkgebouwen. Vorige week werd bekend dat zelfs de Bovenkerk dit lot beschoren is. Gereformeerde Kerk Kampen volgt op de voet.
Al enkele jaren werken de Hervormde Gemeente en de Gereformeerde Kerk samen met als doel te komen tot een fusie en één Protestantse Gemeente Kampen. Kerkelijk Centrum ”De Open Hof” is hierin ver gevorderd en noemt zich al enige tijd ”Protestantse Wijkgemeente in wording”. Naast de hervormde en gereformeerde wijkgemeente, die in de Open Hof letterlijk al onder één dak zaten, voegt zich dit jaar ook de gereformeerde Burgwalkerk. In commissies, overleg met kerkenraden en gemeentebrede vergaderingen wordt naar oplossingen gezocht voor de noodzakelijk geachte reductie in kerkgebouwen en ambtsdragers. Zowel inkomsten als aantal gemeenteleden nemen af terwijl de kosten stijgen, voor bijvoorbeeld exploitatie en onderhoud van de diverse monumentale gebouwen.
De Noorderkerk werd anderhalf jaar geleden abrupt voorlopig gesloten tot er een definitief besluit zou vallen. Dat besluit tot vervreemding van het kerkgebouw volgde, na tussentijds onderzoek en beraad, een half jaar geleden. De hervormde Broederkerk trekt samen op met de gereformeerde Westerkerk en hiervoor zou de Noorderkerk te klein zijn. De kerkgangers aan de Noordweg gaan sinds oktober 2014 naar afwisselend de Broederkerk en de Westerkerk totdat dit laatstgenoemde kerkgebouw is gemoderniseerd en de Broederkerk vervalt.
Vanaf januari 2017 zouden de hervormde gemeenteleden van de Bovenkerk naar de Broederkerk verhuizen maar volgens de laatste geluiden wordt dat waarschijnlijk enkele maanden later. Het voorgenomen besluit tot het buiten (kerkelijk) gebruik stellen van de Bovenkerk, wekte zoveel emotie en weerstand op dat er eerst nader onderzoek werd ingesteld. Recent is bekend gemaakt dat daartoe toch besloten is. De Gereformeerde Kerk doet haar duit in het zakje met de sluiting van de Burgwalkerk. Er wordt getracht dit bedehuis langs de Burgel in een stichting onder te brengen, evenals de Bovenkerk, waardoor beide kerkgebouwen toch ter beschikking blijven van de Protestante Gemeente. Voor de Noorderkerk geldt dat niet.
Sluiting
De Noorderkerk komt te koop te staan of desnoods te huur. De beschermde beeldstatus voorkomt dat het gebouw tegen de vlakte zal gaan. Honderd jaar geleden besloot de Hervormde Gemeente een ’lokaal’ te bouwen voor de Brunneper gemeenschap. De knusheid van het volwaardige doch relatief kleine kerkgebouw wordt het nu fataal. Inclusief een complete orgelrestauratie, met dank aan een legaat, is de Noorderkerk in 2007 nog grondig opgeknapt. Hieraan werd herinnerd in toespraken aan het einde van de afscheidsdienst. Als voorzitter van de Algemene Kerkenraad schetste Mark van Persie de gehele procesgang en hij trok het boetekleed aan over de destijds slecht gecommuniceerde voorlopige sluiting. Organist en voorzitter van de wijkkerkraad Hette Meijering ging in op de geschiedenis van de Noorderkerk en het nieuwe leven dat de voorlaatste dominee Teunold Eijsenga de kerk en wijkgemeente inblies. Diens opbouwwerk werd drie jaar geleden voortgezet door dominee Wilbert Dekker die desondanks op 12 oktober 2014 moest voorgaan in de laatste dienst. Wethouder Geert Meijering tenslotte haalde jeugdherinneringen op zoals hoe hij in de orgelkast kroop als zijn vader op het orgel zat te spelen. Zowel zoon als vader Meijering hebben veel binding met de Noorderkerk en dat geldt ook voor het kostersechtpaar Joop en Jennie van ’t Ende. Zij trouwden decennia geleden in de Noorderkerk en hebben nu vorige week woensdag voor het laatst de kerk schoongemaakt. Voor veel gemeenteleden liggen zo de emoties over het verlies van hun kerk dicht onder de oppervlakte.
Geert Meijering wilde met zijn aanwezigheid als wethouder het belang onderstrepen dat de burgerlijke gemeente hecht aan de kerkelijke gemeente. Beide zetten zich in voor de mensen en de huidige keukentafelgesprekken van gemeente Kampen waren vroeger de gesprekken over hulp en nood die men voerde met de pastoor of de dominee. Meijering lichtte toe dat we weliswaar een scheiding van kerk en staat kennen maar dat politici wel handelen vanuit een overtuiging. Dat kan ook een geloofsovertuiging zijn.
Afscheid
Na de toespraken werd liturisch gerei van de eredienst in de Noorderkerk (doopvont, avondmaalstel en kanselbijbel) verzameld om over te brengen naar de Westerkerk, de toekomstige protestantse kerk voor Kampen Noord. De dienst was begonnen met Jeannet Riemersma achter het orgel die halverwege de dienst van plaats wisselde met Hette Meijering. In zijn preek refereerde dominee Dekker enkele malen aan zijn preek in de laatste dienst op 12 oktober 2014. Om de mensen iets tastbaars mee te geven, heeft hij de preek van toen en nu in een handzaam boekje verzameld dat na afloop werd uitgereikt. Hij benadrukte dat ”waar onze wegen doodlopen, de Heer toch uitweg biedt” en sprak de laatste zegen uit in de Noorderkerk. Onder het luiden van de klokken van beide kerken liep hij voorop van de Noordweg naar de Wilhelminalaan, gevolgd door de dragers en gemeenteleden. Bij de Westerkerk wachtte een ontvangst met koffie en thee en werd teruggekeken op de laatste eredienst in de Noorderkerk. Ondanks de emoties keek men goed terug op de afscheidsdienst. Het was waardig.
Een samenvatting van dit artikel is verschenen in De Brug van 7 juni 2016.
