Theo Rietkerk loopt warm voor Eerste Kamer in veranderd politiek klimaat

KAMPEN – De Eerste Kamer lonkt voor Theo Rietkerk. De Kampenaar hoopt op basis van het mandaat dat het CDA krijgt bij de Provinciale Statenverkiezingen door zijn partij te worden gelanceerd in de Eerste Kamer. Onderwerpen die zijn aandacht hebben zijn onder meer onderwijs, klimaat en arbeidsmigratie.

Wat beweegt hem om weer naar Den Haag te gaan? Rietkerk was van 1998 tot en met 2003 lid van de Tweede Kamer, wat toch een heel andere biotoop is dan de Eerste met ogenschijnlijk meer dynamiek. Later werd hij gedeputeerde bij de provincie en momenteel is hij voorzitter van het college van bestuur van onderwijsinstelling Landstede en de preses van voetbalvereniging Go Ahead Kampen.

Het belang van de Eerste Kamer is voor veel mensen wat minder duidelijk dan de Tweede. Wat kunt u als Eerste Kamerlid voor mensen betekenen?

“De Eerste Kamer kijkt naar de kwaliteit en uitvoerbaarheid van wetten. Naar mijn mening zijn er in Nederland teveel regels waarvan een aantal in de praktijk niet blijkt te werken.”

Als voorbeeld noemt Rietkerk de privacywetgeving. Die is allereerst bedoeld om de burger te beschermen tegen de verzamelwoede van commerciële bedrijven op jacht naar data. Prima wat Rietkerk betreft. In de praktijk leidt het er echter toe dat verenigingen, zoals bijvoorbeeld een voetbalclub als Go-Ahead Kampen, er mee worstelen.

Met zijn roep om minder regelgeving klinkt Rietkerk haast als een liberaal. Hij plaatst echter kanttekens bij de vrijemarktwerking waar die in zijn ogen is doorgeschoten, ‘zoals in de zorg’. Rietkerk: “Wat ik vooral beoog met minder regels is dat mensen en bedrijven meer ruimte krijgen om vanuit hun eigen kracht te leven en te werken. Daarbij moet je wel oog houden voor de zwakkeren in de samenleving. Daarnaast maak ik mij met name zorgen om de middeninkomens.”

‘Kan Jan Modaal bijvoorbeeld wel de kosten ophoesten die voortvloeien uit de klimaatmaatregelen?’, vraagt Rietkerk zich af. Inmiddels lijkt de coalitie, waar het CDA deel van uitmaakt, de burger tegemoet te komen. Dat wil zeggen dat het kabinet met een voorstel kwam om het bedrijfsleven een hogere CO2-belasting te laten betalen en om de overheidsbelasting op de energierekening voor de mensen te verlagen.

Is die timing niet wat toevallig zo vlak voor de provinciale verkiezingen?

“Nee. Sybrand Buma (de landelijke fractievoorzitter van het CDA, red.) roept al tijden dat het wel behapbaar moet zijn voor de lagere en middeninkomens. Op dat punt heeft hij een eigen geluid laten horen.”

Wat betreft het klimaatambities constateert Rietkerk een tegenstrijdigheid in het politieke veld. Aan de ene kant zijn er die ook zonnepanelen willen op landbouwgronden. Van de andere kant klinkt de roep om verduurzaming van landbouwgronden.

Rietkerk: “Het kan niet beiden. Want voor verduurzaming van landbouw heb je juist grond nodig. Meer zonnepanelen? Daar ben ik voorstander van. Maar dan wel op daken. Daar hebben we ruimte genoeg. Zonnevelden zie ik niet zitten. Daarnaast zijn er andere mogelijkheden zoals meer aardwarmteputten.”

Volgens Rietkerk is het een thema dat zeker ook raakt aan de belangen van agrarische bedrijven in Kampen. Zoals zo veel landelijke issues hun weerslag hebben in de provincie. Een ander voorbeeld dat Rietkerk noemt is dat van arbeidsmigratie. D66 opperde laatst om de komst van Polen naar Nederland te stimuleren om onvervulde vacatures te vullen. Rietkerk voelt daar niet voor. “Er zitten in Nederland nog te veel mensen in de kaartenbak. Die moet je eerst aan het werk helpen.”

In hoeverre is dat reëel? De werkloosheid wordt immers deels veroorzaakt door een mismatch tussen de genoten opleiding en hetgeen werkgevers vragen.

“Klopt. Maar in die gevallen kan je omscholing stimuleren. Ik ben daarbij een voorstander van het zogenoemd stapelen van certificaten. Dat wil zeggen dat je in lang niet alle gevallen een lange opleiding hoeft te volgen waar een certificaat voor een leertraject, van laten we zeggen een halfjaar, volstaat.”

Binnen dit volgens Rietkerk nieuwe concept zou het mogelijk moeten zijn dat iedereen die recht heeft op een bepaald aantal jaren studie dit gespreid opneemt, oftewel stapelt. “Van ons allen wordt gevraagd dat we ons blijven ontwikkelen. Waarom zou je dan per se als je jong bent al je studiejaren moeten opnemen. Ook op je veertigste of vijftigste moet dat mogelijk zijn.” Rietkerk laat zijn onderwijshart spreken. Talentontwikkeling gaat hem aan het hart. Of dat nu is bij Landstede of Go-Ahead Kampen. Bij beide blijft hij gewoon actief in zijn huidige functie. Het zullen zijn enige hoofdfuncties zijn naast zijn Eerste Kamerlidmaatschap.

Wat verwacht u overigens van de verkiezingsuitslag? Menigeen denkt dat er een verschuiving optreedt vanwege de klimaatdiscussie.

“Het lijken spannende tijden. Vergeleken met toen ik in de Tweede Kamer zat vind ik het echter wel meevallen. Dat was in de periode met Pim Fortuyn toen de verschillen echt groot waren. Ik verwacht niet dat het land polariseert. Wel dat het politiseert.”

Wat bedoelt u daarmee?

Coalitie en oppositie zullen elkaar, ondanks de verschillen, handreikingen moeten doen om tot een resultaat te komen. Wat mij betreft hoort dat wel in de Tweede Kamer te gebeuren. In de Eerste Kamer werk je meer in de luwte, zoals ik dat zelf de laatste jaren al gewend ben.”