Kamper Kogge Journaal: Schot in de roos
· leestijd 2 minuten Cultuur(door Ommelander)
De Koggewerf in Kampen, de thuishaven van de nieuw gebouwde Kamper Kogge, heeft er mooi stukje herinnering aan de geschiedenis bij. Een origineel, uit 1800 stammend Engels scheepskanon, dat op het terrein van de werf een opvallend plekje heeft gekregen. Een schot in de roos!
Het massieve, 1110 kg wegend antieke kanon is van een veel latere datum dan de tijd, waarin de koggen voeren. Kloeke, zeilende, massief houten schepen, die rond de veertiende eeuw over water het vrachtvervoer van de internationaal georganiseerde Hanzesteden verzorgden. Ondanks dit tijdsverschil zorgt de nieuwe aanwinst voor een stijlvolle bijdrage aan de historische sfeer op de werf die, grenzend aan de Buitenhaven, de thuisbasis is van de gereconstrueerde Kamper kogge.
De massief ijzeren vuurmond zwierf over de wereld over alvorens het zijn huidige bestemming in Kampen vond. ‘Christiaan van Urk, gezagvoerder de Verenigde Nederlandse Scheepvaartmaatschappij vond het kanon in 1965 in Kaapstad. Het stond er verloren dus nam Christiaan het mee aan boord. Twee jaar hield hij het kanon in Amsterdam in bewaring. Toen deed hij het zijn schoonvader Adema in het Friese Jistrum kado. Die plaatste het in de tuin bij zijn boerderij. Na diens overlijden ging het kanon naar zijn dochters Sytske en Wytske. Inmiddels op leeftijd wilden die wel af van het machtige erfstuk dat door zijn vele kilo’s steeds dieper in de Friese aarde van Jistrum begon weg te zakken. Reijer van ’t Hul, vrijwilliger bij de stichting ‘Kamper Kogge’ zag er wat in voor de koggewerf in Kampen en ‘kocht’ het kanon van de zusters voor het zachte prijsje van wat promotiemateriaal van de stichting. Waaronder enkele flesjes Koggebitter.
Loodzwaar kanon
‘Maar het moeilijkste moest nog komen,’vertelt Reijer. Het van het Friese platteland naar Kampen overbrengen van het loodzware kanon, waarvan enkel het afuit (verrijdbare houten onderstel) ontbrak. ‘Die maken de vrijwilligers op de koggewerf er wel bij,’ bedacht Reijer. Kogge-vrijwilliger Martin Woning, van het gelijknamige Kamper stratenmakerbedrijf nam het gratis vervoer van het imposante wapen op zich. ‘Nog eens vijf vrijwilligers waren nodig om het massieve kanon met een hijskraantje op een aanhanger te takelen en vervolgens over rijplaten het drassige grasland af te voeren. ‘De zusters Adema zorgden intussen goed voor ons met koffie, koek en soep,’ vertelt Martin Woning. Het tranport naar Kampen verliep verder zonder problemen.’
Bij het leggen van de contacten, trad Nico Brink, bijgenaamd Nico Kanon, op Terschelling op als bemiddelaar. De ervaren duiker naar scheepswrakken voor onze kust is bevriend met de vrijwilligers op de koggewerf. Nico dankt zijn bijnaam aan de vele stukken geschut, die hij in verloop van tijd uit scheepswrakken opdiepte. ‘Zo werd hij een kenner van historische kanonnen,’ verklaart Reijer. Als bevoegd geschutsmeester vuurt Nico (met los kruit) regelmatig saluutschoten af bij maritieme evenementen. Zoals pas nog bij het in de IJssel bij Kampen door Rijkswaterstaat boven water halen van het 600 jaar oude wrak van de IJsselkogge.
