Gevluchte Afghaanse journalist zet carrière voort in Nederland

(door Maarten van Gemert)  
MALDEN – Al voordat de machtsovername van de Taliban in Afghanistan een feit was, werd het journalisten daar te heet onder de voeten. Onder hen was Saber Perzad die, na omzwervingen langs drie azc’s in Nederland, een huis kreeg in Kampen. Hij integreert voortvarend en vooralsnog culmineert dat in de documentaireserie ’Gevlucht na de val’ die hij maakt voor BNNVARA.

Bijna een jaar geleden deden De Brug en Kamper Nieuws verslag van de sleutel die Perzad kreeg van zijn huis in Brunnepe. Zijn vrouw en dochtertje kwamen kort daarvoor over naar Nederland. Als laatste verbleef de in Afghanistan bekende presentator en verslaggever in het asielzoekerscentrum (azc) in Dronten. Voor de landelijke omroep BNNVARA interviewt hij nu andere gevluchte Afghanen. In Malden, gelegen onder Nijmegen, sprak hij voor de eerste aflevering met een fotojournaliste die samen met haar man is gevlucht.

Voortvarend
Bij de sleuteloverhandiging integreerde zijn dochtertje meteen bij de speeltoestellen met leeftijdgenootjes. Perzad integreert ook via een goed burencontact naast een diepgravende cursus Nederlands. Hij beseft dat goede taalbeheersing des te belangrijker is voor zijn vak als journalist. Hij is een trouwe klant geworden van een sportschool op Haatland en hij is al thuis op het Mediapark in Hilversum. Hij mocht op een werkervaringsplaats als redacteur een half jaar aan de slag bij het online programma BOOS.
Vervolgens kwam hij bij BNNVARA in dienst en heeft nu zijn eigen project. Privé maakte hij een droevige integratie door. Na enkele maanden vertrok zijn vrouw, zonder dat er iets was voorgevallen. Volgens veelvuldig voorkomend Nederlands gebruik ligt hij nu in scheiding.

Cultuur
Perzad heeft al kennis gemaakt met meerdere Europese culturen. Hij ervaart veel verschil, allereerst dat men hier niet zomaar bij elkaar komt aanwaaien. Of het tussen plaatsen of regio’s verschilt, kan hij niet aangeven maar Perzad merkt op dat mensen hier niet zo snel vrienden worden. De geboren en getogen Afghaan vindt de mensen hier harder en afstandelijker dan in zijn thuisland. Wel is men hier aardiger dan in Duitsland en Frankrijk. Dat hoort hij ook van vluchtelingen om zich heen.
De manier van werken is niet wezenlijk anders. Maar in Nederland gaat dat wel meer ontspannen en niet in lange dagen van zes uur ’s morgens tot tien uur ’s avonds. Daar zijn de leidinggevenden strenger. Ook de omgang hier is gemoedelijker. Hij spreekt de algemeen directeur van BNNVARA gewoon aan met haar voornaam Lonneke.

Documentaire
In aanloop naar het hervatten van zijn werk, dat hij nooit had gedacht binnen drie jaar weer te kunnen doen, maakte Perzad lokaal videoreportages voor onder andere Kamper Nieuws. In Hilversum bedacht hij samen met hoofdredacteur Hein-Jan Keijzer het programmaconcept. Hij spoorde gevluchte Afghanen op, hij werkt voor elke aflevering een draaiboek uit en vervolgens gaat hij met camera- en geluidsman op pad. Belinda Folkersma is de producer.
Voor de eerste aflevering van de serie ’Gevlucht na de val’ sprak Perzad met een gevluchte fotojournaliste die een woning in Malden toegewezen heeft gekregen. Aan het Maas-Waalkanaal vlakbij haar woning werd haar verhaal vastgelegd door een camera- en geluidsman die beiden al langere tijd geleden uit Iran zijn gevlucht. De man van de journaliste werkte in Afghanistan op hoog regeringsniveau en vreest zelfs in Nederland nog wel eens voor zijn leven. Daarom wil hij letterlijk en figuurlijk buiten beeld blijven.
Drie mannelijke en drie vrouwelijke vluchtelingen komen in totaal voor de camera waarmee Perzad in hun moedertaal Perzisch kan spreken.

Taliban
De serie staat gepland op NPO2 te starten op 15 augustus. Op die dag nam de Taliban twee jaar geleden de macht over in Afghanistan met de verovering van de hoofdstad Kabul. De Taliban is een extreem gewelddadige beweging die een streng islamitische regime voorstaat. Na tien jaar communistisch bewind liet in 1989 de Sovjet-Unie het land in chaos achter. Vervolgens bezette de Verenigde Staten in 2001 het land na de aanval op de Twin Towers die in Afghanistan beraamd was. De VS vertrokken na twintig jaar en lieten het land aan haar lot over. Daar maakte de Taliban dankbaar gebruik van die al sinds 1994 in opmars was.
Na een reportage van Perzad over en met een vrouwelijke paraglider, werd hij ontvoerd. Enkele collega’s van zijn populaire Afghaanse televisiestation waren al voor de machtsovername vermoord. In de documentaireserie kan iedereen de verhalen uit eerste hand horen. Van Afghaanse journalisten en anderen voor wie geldt: Gevlucht na de val.

Saber Perzad bekijkt de opnames met een drone (foto: Maarten van Gemert)

....