Duurzame pioniers in de polder op weg naar volgende stap
· leestijd 2 minuten Ondernemen in Kampen(door Michiel Satink)
IJSSELMUIDEN – Tien jaar na de start van het aardwarmteproject in de Koekoekspolder is uitbreiding ervan aanstaande. Tuinders stappen van aardgas over op aardwarmte en het verstoken van snoeihout. Maar waarom?
“Rond deze tijd tien jaar terug waren we alles nog volop aan het voorbereiden”, herinnert projectdirecteur van Greenhouse Geo Power Radboud Vorage zich. Het was de eerste jaren best spannend, zegt hij. “Het was het eerste samenwerkingsproject op gebied van aardwarmte voor tuinders, het eerste project in Oost-Nederland en voor het eerst dat in de Slochterenformatie geboord werd.”
Tot een diepte van 1.900 meter, waar de zogeheten Slochterenformatie zit, ging de boor de grond in. Daar bevindt zich water met een temperatuur van iets boven de 70 graden. Dat wordt omhoog gepompt en langs een warmtewisselaar geleid. Het afgekoelde water gaat via een tweede put terug de grond in. Maar waarom pionieren en het risico lopen op verliezen als je de kassen ook met gas kunt verwarmen? Tien jaar geleden was het antwoord op die vraag deels terug te vinden in de hoge gasprijs. Het was toen crisis en die prijs leek alleen maar verder te stijgen. Het tegendeel gebeurde. “Economisch gezien hadden de tuinders die ik aardwarmte lever evengoed op gas kunnen blijven stoken.”
Uitbreiding
Die lage gasprijs was er mede de reden van dat een andere groep tuinders afzag van het slaan van een bron. Met acht bronnen zou het totale project 63 miljoen euro gaan kosten, zei men tien jaar terug. Alleen de destijds drie aangesloten tuinders van Greenhouse Geo Power waagden de sprong. En dat betaalt zich inmiddels uit. Afgelopen jaar bespaarden de tuinders gezamenlijk 5,6 miljoen kuub aardgas, gelijk aan het verwarmen van 3.500 huizen. Die cijfers groeien als mogelijk vanaf eind dit jaar een nieuwe bron wordt geslagen. Het aardwarmtecluster hoopt zo met een investering van 7 miljoen euro de capaciteit te verdubbelen. De plannen zijn klaar maar het is wachten op een definitief oordeel van het ministerie. Die heeft tot nu toe slechts toestemming verleend voor een beperkte uitbreiding.
“Het is een forse investering en dan is het jammer als je niet op volle kracht mag draaien.” De verwachte levensduur van een aardwarmtebron is 30 jaar. Dat zou betekenen dat de bron onder de Koekoekspolder inmiddels op een derde daarvan zit. De buizen gaan nu mogelijk langer mee omdat er een binnenbuis is geplaatst om een verstopping te verhelpen. In oktober 2013 werd de bron stilgelegd omdat aan de binnenzijde van de buizen zich loden deeltjes hadden afgezet die licht radioactief zijn. Het was de eerste aardwarmtebron in Nederland die met dit probleem te kampen had, wat onderstreept hoe andere tuinders van dit project konden leren.
Biomassa
Met de uitbreiding komt ook een volgende stap in zicht. Eind vorig jaar kreeg de Stichting Koekoekspolder Energie- en CO2-Neutraal de opdracht te bekijken of met geothermie ook huizen in IJsselmuiden verwarmt kunnen worden. Het zou gaan om nog te bouwen huizen in Plan Fuite. “We kunnen makkelijk een paar honderd woningen voorzien”, zegt Vorage. Samen met de in 2019 gestarte biomassacentrale moet een ringleiding door de polder gelegd worden. In de winter wordt er dan meer gestookt door de biomassacentrale en in de zomer wordt meer gebruik gemaakt van aardwarmte. De biomassacentrale is goed voor de vervanging van nog eens jaarlijks 7 miljoen kuub gas. De centrale levert aan vier tuinders, maar er is al vraag naar meer. Maar is het ook duurzaam, wordt directeur van de centrale Ben Reuvekamp veelal gevraagd. “Wij halen de brandstof uit een cirkel van 70 tot 80 kilometer en het betreft ‘onderhoudshout’”, zegt hij, dat bij snoeiwerk van bijvoorbeeld bomen langs de weg komt. Ja, bij verbranding komt Co2 vrij, “maar eerder werd dat hout gecomposteerd en dan komt er methaangas en broeikasgassen vrij.” Reuvekamp denkt dat fossiele energie door overheden steeds meer belast gaat worden. Bij projecten als de biomassacentrale wordt nu nog subsidie verstrekt, maar in de nabije toekomst vermoedelijk niet meer. “we zitten middenin een energietransitie. Je moet als ondernemer op de lange termijn kijken en dat is precies wat we hier doen.”
Zonnepark
Ook aan zonne-energie wordt gedacht in de polder. Bij de gemeente Kampen zijn acht initiatieven binnengekomen voor de bouw van een zonnepark in of aan de rand van de Koekoekspolder. Er zijn drie verzoeken gedaan voor een veld vol zonnepanelen aan de Hagedoornweg en nog eens vijf bij onder meer de Hartogsweg en Sonnenbergweg. Naar verwachting deze zomer hakt de gemeenteraad een knoop door over de wenselijkheid hiervan.
