Bestuurslid Pim Boven: ‘Verhuizing TU naar Utrecht is financieel onontkoombaar’

(door Abel Oudman)

KAMPEN - Te weinig bachelor studenten en kerken die hun geldelijke bijdrage steeds meer afbouwen. In een nutshell kan hiermee de aanstaande verhuizing van de Theologische Universiteit aan de Broederweg naar Utrecht worden verklaard.
Al volgend jaar kunnen de bachelor studenten daar hun studie aanvangen om zo vervolgens rond 2024 de deur aan de Broederweg definitief op slot te kunnen doen. De Brug vroeg uitleg aan het bestuur en werd hartelijk ontvangen door drs. Pim Boven, lid van het dagelijks bestuur.

De econoom Boven: “In de meer 150 jaar zijn wie hier in Kampen altijd warm en gastvrij onthaald. De contacten met de kerken en de gemeente zijn erg goed. Voor de Kamper studenten is het krijgen van betaalbare huisvestiging nooit een punt geweest. Ik snap heel goed dat die voor deze verhuizing niet warm lopen, omdat zij expliciet voor Kampen kozen. Dat geldt natuurlijk ook voor de internationale studenten, voor wie het in Utrecht niet makkelijk zal zijn om huisvesting te vinden. In de plannen is daarom ook degelijk rekening gehouden met op termijn een campus voor studenten, om zo aan de dreigende woon schaarste het hoofd te bieden. Utrecht werkt daar graag aan mee”.

Twee factoren

“Dit jaar hebben zich maar 6 bachelor studenten aangemeld op ongeveer 150 studenten. Onze financiering stemt de overheid echter af op instroom van bachelor en masterstudenten. Ondanks voorlichting op middelbare scholen en samenwerking met Greijdanus en Pieter Zand is deze instroom laag. Wel zijn er veel zij-instromers, die weliswaar financieel bijdragen, maar de kosten van rond de € 10.000 per student per jaar, lang niet dekken. Daar komt bij dat de Synode van de vrijgemaakte kerken duidelijk aangeeft de geldstroom vanuit de kerken -al gauw een paar miljoen op jaarbasis- te willen verminderen om op termijn af te bouwen. Nu is de binding met de kerken sowieso al enorm onder druk komen te staan. Het ultieme symbool daarvan toen Kampen nog uit zijn voegen barste van betrokken Schooldagbezoekers ligt definitief achter ons”.

Aanvullend

Hij vervolgt: “Om te overleven moeten er dus drastische stappen worden gezet. In Universiteitsstad Utrecht willen we aanvullend zijn met bijvoorbeeld levensbeschouwelijke Minors Religie, Cultuur en Samenleving, voor studenten van de verschillende faculteiten van de Universiteit van Utrecht. Tevens willen we de contacten met de daar aanwezige Katholieke Tilburg School of Catholic Theology en Universiteit voor Humanistiek uitbouwen. Eerder onderzoek onder scholieren liet zien dat Utrecht als vestigingsplaats de voorkeur had. We hopen met ons aanbod niet alleen studenten uit de Vrijgemaakte en NGK kerken te trekken, maar ook anderen die interesse hebben in onze brede christelijke bachelor opleiding. Er moet een significant grotere betalende instroom tot stand worden gebracht om te overleven. We willen geëngageerde theologie bedrijven. Dat is het unieke profiel wat wij hebben en we geloven dat die brede insteek in deze tijd niet alleen heel aantrekkelijk maar ook hoogst noodzakelijk is. Behalve onze kernactiviteit als ‘domineesfabriek’ zoeken we dus in de breedte onze noodzakelijke groei. Er bestaat in onze kerkelijke achterland gelukkig ook veel commitment voor nieuwe initiatieven als “Weet wat je Gelooft” en “Kerk 2030”waarvoor het aantal aanmeldingen groot is. We onderscheiden ons zo van de PThU die zich vandaag in toenemende mate als predikantenopleiding profileert”.

Doorstromen

“De bacheloropleiding is nu in omvang kwetsbaar. Tegelijkertijd is het een goede basisopleiding voor christelijke studenten die betekenisvol aan de slag willen in kerk en samenleving. In Utrecht kunnen ze straks ook drempelloos doorstromen naar een master van de Universiteit van Utrecht. In Kampen heeft de universiteit veel studenten die theologie komen studeren nadat ze een andere studie hebben afgerond. We hopen in Utrecht meer studenten te trekken die direct vanaf het middelbaar bij ons komen studeren. We hopen zo met name meer direct bekostigde studenten te krijgen.

Vertrouwen

Qua huisvesting is het natuurlijk een puzzel. Maar gelukkig zijn er vanuit het Rijk mogelijkheden om in de financiering bij te dragen. De grootste uitgaven van een universiteit zijn personeelskosten. Zo’n 80%. In de nieuwe situatie zal dat voor ons niet anders zijn. Voor de huisvesting van onze studenten hopen we in onze achterban steun te vinden. Natuurlijk weten we niet precies hoe het gaat uitpakken. En tegelijkertijd zetten we in vertrouwen een volgende stap om op deze manier de Kamper theologie beoefening ook voor komende generaties beschikbaar te houden. Uiteraard op hoop van zegen.

Slim samenwerken

Boven benadrukt dat er in het verleden allerlei pogingen zijn ondernomen om Kampen uit te bouwen. Zo strandde in 2015 de poging om met de Apeldoornse Christelijke Gereformeerde Universiteit samen te gaan. Daarnaast oriënteerde het bestuur zich regionaal op Zwolle (VIAA en Windesheim) maar miste daar de academische oriëntatie. Ook is verkennend met TU-Twente gesproken. “Theologie is een kleine en daardoor kwetsbare wetenschap geworden”, zo stelt hij vast. “Ik wil het slaan van bruggen benadrukken -we hebben als theologische opleidingen elkaar hard nodig- en willen elkaar sterk maken door de eigenheid van elke opleiding te benadrukken en op slimme manieren samen te werken”.

Minder verleidingen

Tijdens de oprichting in 1854 zal de vraag mogelijk hebben gespeeld of een “algemeene” theologische school past bij de rauwe garnizoensstad Kampen. Uit een veelheid van kandidaat-steden koos de synode van de afgescheiden kerk te Zwolle voor het IJsselstadje. Doorslaggevend was onder meer dat het geen hoofdelijke en stedelijke belasting hief. En Kampen bood minder verleidingen dan bijvoorbeeld Amsterdam. In 2024 wordt het boek in Kampen dicht gedaan. Boven: “De gebouwen zijn allemaal eigendom en het besluit over wanneer ze van de hand te doen, is nog niet genomen. Alles is nog open. Uit oogpunt van kosten efficiëntie verhuizen ook het archief en bibliotheek mee naar Utrecht. Wij vertrouwen er op in Utrecht de kracht van Kampen niet verloren te laten gaan, maar groter te maken.”.