Gemeentelijk optreden bij ontrechting en rechtsherstel Joodse inwoners onderzocht (5 foto’s)

Donderdag 18 april 2024 werd in de Gouden zaal van het Stedelijk Museum Kampen het onderzoek en de conclusies door prof. dr. Maarten Duijvendak gepresenteerd. Het college van B&W onderschrijft de conclusies van het historisch onderzoek dat prof. dr. Maarten Duijvendak heeft uitgevoerd in opdracht van de gemeente Kampen. Het onderzoek ging over het gemeentelijk optreden bij ontrechting en rechtsherstel van Joodse inwoners tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in de toenmalige gemeenten Kampen en IJsselmuiden. In het eindrapport van de onderzoeker staan enkele aanbevelingen die helpen om de herinnering aan de Joodse inwoners van Kampen levend te houden. De gemeente neemt deze aanbevelingen over en gaat zich inspannen om hier samen met andere partijen uitvoering aan te geven.

In het onderzoek stonden twee vragen centraal: 

1.Wat was de rol van de toenmalige gemeentebesturen van Kampen en IJsselmuiden en hun ambtenaren bij het ontnemen van bezit van Joodse inwoners tijdens de Duitse bezetting? 

2. Op welke wijze is er na de bevrijding in 1945 sprake geweest van rechtsherstel? 

Wethouder Richard Boddeus: “Dit onderzoek was van belang om recht te doen aan de op dat moment meest kwetsbare inwoners van deze twee gemeenten en hun nabestaanden. We waren moreel verplicht om helderheid te krijgen over de rol die beide gemeenten destijds hebben gespeeld bij het ontnemen van bezit van Joodse inwoners. Met dit onafhankelijk onderzoek door een erkend materiedeskundige hebben we dat goed in kaart laten brengen. Het huidige gemeentebestuur onderschrijft de conclusies en neemt de aanbevelingen over. Het college is nadrukkelijk ook benieuwd naar eventuele andere suggesties die naar aanleiding van dit onderzoek vanuit de lokale samenleving worden aangedragen.”

Voornaamste conclusies

Zoals overal in Nederland werkten ook de gemeentebesturen van Kampen en IJsselmuiden mee aan de maatregelen van de bezetter. Maar op één uitzondering na, kochten zij tijdens de oorlog geen onroerend goed van weggevoerde Joodse inwoners. IJsselmuiden kocht niets, al kwam de Koekoekspolder via aankoop door het Rijk wel in overheidshanden. Kampen kocht op verzoek van het provinciale pachtbureau aan de Venedijk het perceel met volkstuintjes dat eigendom was geweest van Herman Goudsmid. Dit was een uitkomst voor de tuinders en hun gezinnen. Maar bij het naoorlogse rechtsherstel handelde de gemeente langzaam en weinig empathisch naar Goudsmids nabestaanden. 

Publieksuitgave

Van het onderzoek is door uitgeverij WBooks een publieksuitgave gemaakt. Sporen van Joods leven. Ontrechting en rechtsherstel in Kampen en IJsselmuiden tijdens en na de Tweede Wereldoorlog wordt op donderdagmiddag 18 april tijdens een bijeenkomst voor genodigden overhandigd aan wethouder Boddeus en aan twee vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap.