Sjoerds allerlaatste spreekuur in een hippiecaravan achter de praktijk
Sjoerds allerlaatste spreekuur in een hippiecaravan achter de praktijk (foto: Maarten van Gemert)

Huisarts Zwart (Sjoerd) na 31 jaar met pensioen

· leestijd 2 minuten Algemeen

(door Maarten van Gemert)
KAMPEN – Na ruim drie decennia zal de doktersjas van dr. S. Zwart in onbruik raken. Huisarts Sjoerd Zwart gaat met pensioen. Donderdag 1 april stopt hij met zijn praktijk binnen de Berent Avercamp Huisartsenpraktijk aan de Vloeddijk. Mw. E.M.W. Snel-Hamersma neemt het over. Vrijdagmiddag 26 maart was er een feestelijk afscheid waarbij De Brug was uitgenodigd onder de codenaam ’Mister Bridge’.

Voor de scheidend huisarts was er een mysterieus doch verantwoord afscheidsprogramma opgesteld ter afsluiting van zijn carrière. Op 1 september 1989 startte Zwart samen met zijn vrouw als huisarts in Kampen. Eerst had hij na zijn studie zijn droom als zendingsarts verwezenlijkt. Eén van de veranderingen door de tijd heen, was de opkomst van de groepspraktijk. Die opende Zwart in 1996 als eerste in Kampen. Een verandering die er met de jaren insloop, is de omgang. Voor sommige patiënten is het tegenwoordig niet meer dokter Zwart maar je, jij en Sjoerd.

Allerlaatste spreekuur
Lisette Snel is per 1 april Sjoerd Zwart opgevolgd als huisarts en praktijkhouder, na al tien jaar verbonden te zijn aan de groepspraktijk Berent Avercamp. Zij en praktijkverpleegkundige Anne-Marie Driemeyer hadden een programma opgesteld onder de naam ’Sjoerds allerlaatste spreekuur’. Dat begon met een bezoek aan Sjoerds oudste twee patiënten, waaronder een man van 88. Die durfde voor het eerst ”Sjoerd” te zeggen tegen zijn dokter. Een vrouw van 99 in Brunnepe heeft ook de gehele carrière van Zwart in Kampen meegemaakt. Spijtig merkte ze op: „Toch wel jammer, dokter, dat u nu mijn honderdste verjaardag zult missen.”
Bij deze twee patiënten, waarmee het feestprogramma begon, waren alle cadeaus verzameld die de patiënten de afgelopen tijd stilletjes hadden gegeven. Daarmee stroomde de hippiecaravan snel vol, die op de binnenplaats achter de praktijk was neergezet. Zwart is naar eigen zeggen geen echte hippie geweest maar hij is destijds wel met lang haar naar Afrika vertrokken.

Tropenarts
Geboren in Bruinisse (Zeeland) verhuisde Zwart op zijn vierde naar Velp. Vanaf zijn twaalfde wilde hij de zending in. In Groningen studeerde Zwart geneeskunde. Met zijn droom van zendingsarts voor ogen besloot hij eerst in Amersfoort ervaring op te doen met chirurgie (”snijden”) en gynaecologie. Uiteindelijk vertrok hij voor een protestantse organisatie als tropenarts naar Ghana. Om samen met zijn Erna in Afrika te kunnen gaan wonen en werken, moesten de avonturiers wel eerst trouwen.
Na vier jaar besloten ze voor de kinderen terug te keren naar Nederland. Zwart volgde een aanvullende huisartsopleiding, die toen nog maar een jaar duurde. Erna was een goede doktersassistente maar moest wel haar eigen baan als verpleegkundige tijdelijk opzeggen. Collegahuisartsen verwezen alle nieuwe patiënten naar Zwart die zo in vier jaar zijn kleine solopraktijk aan de Burgwal 97 zag uitgroeien tot een volledige.

Erna & Sjoerd Zwart (foto: Maarten van Gemert)

Promotie
In de geest van de tijd startte Zwart in 1996 samen met twee andere huisartsen de eerste Kamper groepspraktijk. Vanaf één december vorig jaar herbergt de Berent Avercamp Huisartsenpraktijk vier praktijken waarmee de kosten voor personeel en huisvesting worden gedeeld. Eén van de mooiste aspecten, en de kern, van het vak noemt Zwart de gezinsgeneeskunde. In zijn eerste jaren was Zwart regelmatig betrokken bij (thuis)bevallingen. De korte lijntjes met het toenmalige Kamper Stadsziekenhuis waren heel prettig.
Dankzij zijn compagnon Klaas van der Wal kon hij zich van 2001 tot 2012 op onderwijs richten, waar eveneens zijn passie ligt. In 1999 promoveerde hij op het effect van penicilline bij keelpijn. De WHO beveelt nog steeds de traditionele tiendaagse penicillinekuur aan maar dat kan korter en is vaak zelfs helemaal niet nodig. In de Westerse wereld zijn Zwarts conclusies wel overgenomen in richtlijnen. Zelf is hij nog steeds mede-auteur van de NL-richtlijn voor keelpijn.

Uitgevlogen
Sinds de komst van een huisartsenpost hoeft een huisarts niet meer in de vestigingsplaats van zijn of haar praktijk te wonen. Bovendien waren zijn drie dochters uitgevlogen en daarop vloog Zwart zelf, voor de bossen, uit naar Hattem waar hij sinds 2015 woont.
De tropenjaren liggen voor Sjoerd Zwart inmiddels ver achter hem. Vanaf gisteren laat hij ook de vele jaren in ons kikkerlandje als huisarts achter zich. Na een geslaagd ’allerlaatste spreekuur’.