Column: Hoe dicht zit jouw digitale deur?

Ruim de helft van Nederland denkt oplichting direct door te hebben. Toch is maar liefst één op de zes Nederlanders slachtoffer van online fraude. Heftig hè? Denk jij dat jij niet interessant bent voor hackers, dan vergis je je. Iederéén is interessant! Oplichters spelen in op de actualiteit, maken misbruik van opgebouwd vertrouwen, creëren urgentie met tijdsdruk en bedenken steeds weer nieuwe en slimme methoden. In deze column deel ik graag wat tips. Wist je dat jonge internetgebruikers vaker slachtoffer zijn dan oudere gebruikers?  Bespreek de online gevaren dus ook vooral thuis. Hopelijk kunnen we samen door kennis en ervaringen te delen voorkomen dat meer mensen slachtoffer worden. Want geloof me de criminelen zitten niet stil!

fraudevormen herkennen en voorkomen
bankhelpdeskfraude 
Criminelen doen alsof ze bij jouw bank werken en gebruiken het telefoonnummer van de bank (spoofing) en namen van medewerkers om jouw geld te stelen. Weet dat een bank (of andere instantie) jou nooit vraagt software te installeren of je pincode of bankpas af te geven. Verbreek bij twijfel altijd de verbinding en bel zelf je bank om het verhaal te checken.

Nepshops
Nepshops zijn webwinkels die vaak maar kort online staan, wel de betalingen verwerken maar niet leveren of nepproducten leveren. De producten zijn veelal laag geprijsd en de nepshops zijn (bijna) niet te onderscheiden van de echte webshops. Wil je weten of je met een betrouwbare webwinkel te maken hebt? Check de webshop via ScamCheck van Veilig Internetten, lees reviews en kijk hoelang de domeinnaam bestaat. Kan je er veilig betalen? Zijn er contactgegevens? Is iets te mooi om waar te zijn? Doe het niet.

Tip! Heb je een link met een betaalverzoek ontvangen? Gebruik ScamCheck ook voor het checken van je betaalverzoek.

Geldezels
Criminelen vragen regelmatig aan jongeren of ze heel even hun bankrekening of pinpas mogen gebruiken in ruil voor een vergoeding. Dat is makkelijk geld verdienen! Criminelen werven “geldezels” via instagram, snapchat, op straat of het schoolplein. Hierdoor blijven de cybercriminelen zelf uit beeld en dragen de geldezels al het risico: een strafblad, geen hypotheek meer kunnen afsluiten, geld terug betalen aan de slachtoffers enzovoort. Geef nooit zomaar toestemming om geld te laten overmaken op jouw betaalrekening. Je pincode en betaalpas zijn alleen van jou!

Identiteitsfraude
Een oplichter weet jouw identiteitsgegevens te pakken te krijgen en geeft zich voor jou uit. Met jouw gegevens kan hij een bankrekening openen, een creditcard aanschaffen of een lening/ telefoonabonnement afsluiten. Hij gaat vrijuit en jij mag betalen. Let ook op met foto’s op social media. Post geen foto van jou met je kersvrije rijbewijs in de hand. Check op de site van rijksoverheid welke organisaties een kopie van je identiteitsbewijs mogen maken. Als je toch een kopie stuurt, gebruik dan de KopieID-app van de overheid, streep je BSN nummer weg en voeg een watermerk toe.

Hulpvraag/ whatsappfraude
Iemand doet zich voor als een vriend of familielid en vraagt, zogenaamd vanaf een nieuw telefoonnummer, om met spoed een rekening te betalen. Wees hier heel voorzichtig mee, want er is veel fraude via WhatsApp. Neem altijd telefonisch contact op met de bekende via het vertrouwde telefoonnummer. Betaal niets als je de persoon niet live hebt gesproken en laat je niet onder druk zetten of opjagen.

Verklein de kans
Beveilig je digitale accounts zoals DigiD, iDIN of social media met twee-staps-authenticatie: je ontvangt dan een extra controle per sms of app zodat een oplichter niets kan beginnen zonder je telefoon, tablet of computer. Maak zo weinig mogelijk verbinding met publieke wifi-netwerken en gebruik sterke wachtwoorden.

Online fraude blijft een hardnekkig maatschappelijk probleem. Blijf jij alert?

Jenneke Palland
Trotse moeder en inwoonster van Kampen
Business Development Manager Rabobank