Column wethouder Jan Peter van der Sluis: Sociale klasse

Tot welke sociale klasse behoort u? De werkende middengroep, de onzekere werkende, de jongere kansrijken of de rentenierende bovenlaag? Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) heeft de Nederlandse samenleving in 7 nieuwe sociale klassen ingedeeld. Het SCP gaf hierbij aan dat niet alleen het inkomen bepalend is maar bijvoorbeeld ook de mensen die u kent en of u Engels spreekt. 

De indeling van de klassen kwam tegelijk met de oproep aan de regering om de ongelijkheid aan te pakken. Dat lijkt een sympathieke oproep maar de vraag is of de ongelijkheid nu iets van de laatste tijd is en of het een taak van de overheid is om te streven naar gelijkheid. Ongelijkheid is er altijd al geweest (sterker nog; veel meer dan nu), het ordent de samenleving en zal altijd blijven. De een heeft meer in zijn mars, wil meer, heeft een andere start of heeft simpelweg meer geluk dan een ander. Ik denk dat het mensen indelen in groepen ook niet zinvol is want wat schieten we ermee op? De indeling in sociale klassen zegt immers ook niets over geluk en welzijn. 

Wat ik wel als een taak van de overheid zie is kansengelijkheid bevorderen. Het moet niet uitmaken waar je wieg staat of wat je afkomst is. De overheid moet mensen de kans geven om mee te doen in de samenleving en dus ook om van sociale klasse te wisselen! Werk is voor de meeste mensen nog steeds de belangrijkste route naar deelname in de samenleving. Werk moet voor iedereen die wil en kan open staan. Maar werk moet wel lonen. In de praktijk zien we dat mensen die aan het werk gaan er financieel niet of nauwelijks op vooruit gaan. Dit komt door het verlies van allerlei armoederegelingen en toeslagen. Ik ben dan ook blij met het voorstel van D66 in de raad om te gaan experimenteren met een beloning voor mensen die een uitkering ontvangen en meer uren gaan werken. Of juist een beloning krijgen als het lukt om zelfstandig een inkomen te verwerven. In het Werkcafé gaan we met bedrijven en onderwijs aan de slag om de kans op werk, en dus deelname in de samenleving, voor inwoners te vergroten. Het gaat om kansen krijgen en pakken om je boterham te verdienen en bij te dragen aan de voorzieningen voor de mensen die dat zelf niet kunnen. Het gaat om de mogelijkheid om van sociale klasse te veranderen.

De econoom Keynes verwachtte in 1930 dat de mensen in 2030 genoeg zouden hebben aan 15 uur werken voor een goed welvaartsniveau. Dat klopt als we het welvaartsniveau van 1930 zouden omarmen. Inmiddels werken we steeds meer om het huidige welvaartsniveau te handhaven. Meer uren werken is mede mogelijk door veel zorgtaken zoals ouderenzorg en mantelzorg te laten verrichten door vrijwilligers, mantelzorgers en inwoners die geen betaalde arbeid kunnen verrichten (het onbetaalde domein). Hier staat naar mijn mening te weinig waardering en vergoeding tegenover en dat vergroot de kloof tussen werken en niet-werken wel. Wellicht moet er in Den Haag worden nagedacht aan een basisinkomen voor mensen voor wie geen betaalde arbeid kunnen verrichten maar toch belangrijk zijn voor de maatschappij. Geen toeslagen, geen lapmiddelen, maar meer oog voor kansen en waardering van deze inwoners. Dat zou pas klasse zijn. 

Wethouder Jan Peter van der Sluis