Column Ondernemen in Kampen: Van een domme suikertaks wordt niemand beter

In mijn jonge jaren was zaterdagavond een speciale avond. Gesetteld op de bank met mijn zusjes kregen we allemaal een glaasje cola en een koffiefilterzakje gevuld met chips. Genieten was dat.

Hoe anders is het nu? Obesitas is een groeiend probleem. Maar door wie komt dit? De “slappe” consument zonder wilskracht, de bedrijven die al die rotzooi produceren of de overheid die met regels en belastingheffing moet ingrijpen? Waarom doen we eigenlijk zo laconiek over een probleem waar veel mensen mee worstelen, dat een serieuze bedreiging is voor onze gezondheid en de maatschappij veel geld kost?

Obesitas is een maatschappelijk probleem
In Nederland heeft de helft van de bevolking overgewicht en 13 procent van de volwassenen obesitas. Inmiddels zijn er 1,2 miljoen Nederlanders met diabetes en iedere week komen daar nog 1.000 bij! Cijfers die er niet om liegen. Hoog tijd om obesitas serieus te nemen.

Frisdranktaks spekt alleen de staatskas
In Den Haag wordt er al jaren gepraat over dit groeiende probleem. De uitkomst is een halfslachtig compromis dat zijn doel voorbij schiet. De verbruiksbelasting op alle frisdranken is vanaf 1 januari verhoogd van 9 cent naar 26 cent, maar deze generieke verbruiksbelasting maakt geen verschil tussen een blikje Red Bull met 7 suikerklontjes of pure groenten- en fruitsappen met natuurlijk suikers, plantaardige haver- en amandelmelk en water met een smaakje. Doordat differentiatie in het tarief op basis van de hoeveelheid suikers ontbreekt is er geen prikkel voor fabrikanten om het suikergehalte in hun product te verlagen. Ook is dit geen stimulans voor de consument om voor suikervrije alternatieven te kiezen. Andere dikmakers als koek en snoep worden niet extra belast, evenals zuivelproducten. Terwijl chocomel en fristi toch echt veel suikers bevatten. Deze domme taks spekt alleen de staatskas, creëert een oneerlijk speelveld en heeft niets met de gezondheid van de burgers te maken.
        
Wat kun je zelf doen? 
Allereerst ben je als burger (mensen met overgewicht, maar ook mensen zonder overgewicht) zelf verantwoordelijk voor een gezond eetpatroon. Vergroot je kennis over gezonde voeding, eet niet meer dan je verbrand en maak meer tijd vrij om gezond te koken en meer te bewegen. Vel niet direct een moreel oordeel over mensen die te zwaar zijn. Gebrek aan kennis, de verslavende werking van suikers, de invloed van genetische factoren, medicatie, een overaanbod aan ongezond voedsel (85% van het aanbod is ongezond), de kracht van reclames voor ongezond voer en de hogere prijzen van gezond voedsel maken een gezond gewicht voor velen uitdagend.

Wat kan de overheid doen?
De overheid kan bijdragen door gezond voedsel goedkoper te maken; concrete afspraken met de voedselindustrie te maken over de toevoegingen van suiker, zout en vet en reclames voor ongezond voedsel onder jongeren te verbieden. Maak bijvoorbeeld drinkwater eenvoudiger beschikbaar door watertappunten te plaatsen op scholen en publieke plekken, of start een restaurantketen als collectieve voorziening waar je voor 5 euro een gezonde maaltijd kunt eten.

Wat kun jij als werkgever doen?
Als werkgever kan je jouw personeel een gevarieerd en gezond aanbod in de bedrijfskantine bieden. Stimuleer lunchwandelen en het gebruik van de fiets en de trap. Investeer in kantoorrecreatie als een pingpong tafel. Zet het onderwerp leefstijl op de agenda en bied je mensen bijvoorbeeld health checks of een sportbudget aan. Eenvoudige grote maatregelen zijn er niet, maar samen kunnen we veel stappen in de juiste richting zetten.

Jenneke Palland
Trotse moeder en inwoonster van Kampen
Business Development Manager Rabobank