De Kampenaren van... de Kamper Kogge

Stadsgidsen Gerrit Eijlander en Harry van Dijk vertellen de bezoekers van Kampen de bonte verhalen van de stad. In deze rubriek laten zij de geschiedenis spreken en vragen ook uw medewerking. Veel Kampenaren kennen deze geschiedenis nog zelf, dus tijd om ze op te halen. Wilt u uw verhaal kwijt over bijvoorbeeld de sigarenindustrie, Berk, de visserij, de oorlog, mail uw idee dan naar dekampenarenvan@gmail.com Bel 06-12128847 of bezoek ons op Facebook ‘de Kampenaren van…  

Stadsgidsen Gerrit Eijlander en Harry van Dijk vertellen de bezoekers van Kampen de bonte verhalen van de stad. In deze rubriek laten zij de geschiedenis spreken en vragen ook uw medewerking. Veel Kampenaren kennen deze geschiedenis nog zelf, dus tijd om ze op te halen. Wilt u uw verhaal kwijt over bijvoorbeeld de sigarenindustrie, Berk, de visserij, de oorlog, mail uw idee dan naar dekampenarenvan@gmail.com Bel 06-12128847 of bezoek ons op Facebook ‘de Kampenaren van…

De Zwarte Dame

Onze ‘Zwarte Dame’: wie kent haar niet? De zwart geteerde kogge in de Buitenhaven. Een reconstructie van de ongeveer 150 zeevarende vrachtschepen die Kampen in de 14e en 15e eeuw rijk gemaakt hebben. Steenrijk! Hoe dit staaltje scheepstimmermansvakwerk daar terecht gekomen is vertelt ons geboren Kampenaar en ex-Koggebootsvrouw Ina Hup:.. ‘Altijd gek van Kampen en op een gegeven moment besmet geraakt met het Koggevirus en…..ja, als dat in je bloed zit gaat het er niet meer uit….’

Alles begint met een wrak

Begin 90-er jaren hoort Ina van watersportvriend en conservator van het scheepvaartmuseum Ketelhaven, Gerald de Weert, over de vondst van een middeleeuws wrak bij Nijkerk. In het gezellige ‘Ambtenarenhaventje’ aan het Veluwemeer wordt zij regelmatig bijgepraat en hoort dat na intensief onderzoek men tot de conclusie is gekomen dat het een wrak is van een kogge uit 1340. En dat wordt voor Gerald en de er inmiddels bij betrokken - Rob Busser gemeente Kampen – monumentenzorg - aanleiding om de link van de kogge’s met de geschiedenis van de stad Kampen verder te onderzoeken.

Na de afwas kijken of ‘tie al af was….

De kogge blijkt bijzonder belangrijk voor de ontwikkeling van Kampen. In de 200 jaar van expansieve groei en hoge financiële welvaart, voeren er ongeveer 150 Kamper koggen van Lübeck tot Londen en van Lissabon tot Novgorod. Om deze geschiedenis kracht bij te zetten wordt na overleg met toenmalig burgemeester Sijbesma, besloten een replica, op basis van het Nijkerker wrak, te gaan bouwen. In 1991 wordt de Stichting Kamper Kogge opgericht en gestart met het door de EU gesubsidieerde werkgelegenheidsproject. Omdat Ina erg enthousiast is geworden en om de hoek bij de koggewerf woont, volgt zij de vorderingen van de bouw nauwgezet. Dus is er, vooral na de afwas, altijd een wandeling richting werf.

Van rare bak tot hoogpolig kippenvel

De eerste indruk van haar als ervaren zeiler was niet positief:…’ wat een idioot ding, wat een rare bak. Er zit geen visie achter het model en zeilt vast voor geen meter’….Maar ja, men zeilde er vroeger toch ook mee. Ina was steeds vaker op de werf te vinden en raakte daar vaak in gesprek met de bouwers en projectleider Kees Sars.

Bataviawerf-Lelystad

Als de kogge klaar is krijgt zij in 1999 een op ‘Kogge-papier’ geschreven, officiële uitnodiging om de eerste proefvaart mee te maken. Bij die eerste plons is zij aan boord en verkocht:…’hoogpolig kippenvel!’… Van het zeilen met een kogge, een zgn. dwars getuigd schip, was behalve de plaats van de mast, niets bekend. Het duurde dan ook bijna 3 jaar voordat de grote krachten bedwongen waren. Zo bleek zij bv. pas bij 60 ton ballast ‘naar het roer te gaan luisteren’ en fantastisch goed te zeilen, zeker als de ra naar de boeg wordt getrokken.

Ina heeft veel respect gekregen voor de zeevarende Koggevaarders van vroeger. Zeker na de reis in slecht weer waarbij 7 meter hoge golven het water over het schip deed spoelen. Van de 11-koppige bemanning waren er 9 zeeziek en lagen kotsend in het ruim. De overige drie hadden hun handen vol om het schip in toom te houden. Ina was niet bang voor haar eigen hachje, maar wel of de kogge het zou houden.

De Kamper kogge is: Kamper Trots, Identiteit en IJssel

De waarde van de Kamper Kogge is historisch van groot belang voor de stad, haar inwoners en de gehele middeleeuwse geschiedenis van de Hanze en het ontstaan van de Nederlanden. Is dus, als we haar zeewaardig willen behouden, als trekpleister naar festiviteiten en andere (Hanze)steden willen sturen, een blijvende investering waard. Intussen is de kogge een belangrijk onderdeel van Ina’s leven en de IJssel natuurlijk haar rivier. Zo is ‘..met vakantie gaan leuk, maar het weer thuis komen nog leuker’. Zo is Ina een vrouw die Kampen een warm hart toedraagt en leeft van IJsselwater.